تحریریه ماهنامه دنیای سلامت
مراقبت از گوش
اگر از دستگاه خاصی، نظیر سمعک به صورت روزانه استفاده می‌کنید، باید حتما آن را هر روز تمیز کنید تا هیچگونه عفونت یا بیماری به گوش شما منتقل نشود. دستورالعمل نحوه تمیز کردن نیز در دفترچه راهنمای دستگاه وجود دارد و شما باید مطابق آن عمل کنید.
اگر از گوشواره استفاده می‌کنید، باید آنها را همیشه تمیز نگهدارید و بهتر است از نگهداشتن آنها در گوش خود برای طولانی مدت بپرهیزید. استفاده از محصولات زیبایی برای موها، مانند انواع اسپری‌ها، می‌تواند موجب آلوده شدن و در نهایت عفونت گوش‌ها شود. در نتیجه توجه به بهداشت گوشواره‌ها برای حفظ سلامت پوست گوش مهم است.
برخلاف تصور بسیاری از ما، بهداشت فردی تنها در حمام روزانه و مسواک زدن خلاصه نمی‌شود. گوش‌ها، به عنوان یکی از مهمترین و حساس‌ترین اندام‌های بدن نیز باید مورد توجه ویژه ما قرار گیرند. عدم رسیدگی به بهداشت قسمت‌های داخلی و خارجی گوش نه تنها برای حفظ سلامت گوش و جلوگیری از ابتلا به انواع عفونت‌ها ضروری است، بلکه در بسیاری از مواقع بر کیفیت شنوایی نیز تاثیر گذار است. به طور کلی، گوش ما به سه قسمت تقسیم می‌شود: گوش درونی، میانی و بیرونی. آن قسمتی که می‌تواند توسط خود ما در خانه تمیز شود گوش بیرونی است. برای تمیز کردن سایر قسمت‌های گوش، به ابزار خاص و حرفه ای نیاز است و به همین دلیل باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.
جرم داخل گوش
وجود میزان معینی از چرک داخل گوش برای حفظ سلامت این اندام مفید است. این چرک زرد رنگ از گوش در برابر انواع اشیا و عوامل بیرونی نظیر گرد و غبار و عفونت‌ها محافظت می‌کند و مانع ورود حشرات به قسمت‌های داخلی گوش می‌شود.
اما گاه این چرک از میزان عادی بیشتر شده و بر روی هم انباشته می‌شود. این پدیده علل گوناگونی دارد. گوش برخی از افراد دچار نوعی اختلال آناتومیک است که موجب باریک شدن کانال گوش می‌شود. در نتیجه چرک‌ها و سایر ضایعات نمی‌توانند به طور طبیعی به راحتی از گوش خارج شوند. در برخی موارد دیگر نیز استفاده مداوم از وسایلی نظیر هدفون‌ها و سایر ابزار‌هایی که داخل گوش فرو می‌روند مانع از خارج شدن چرک به طور طبیعی می‌شوند. گاه نیز گوش برخی بیش از دیگران چرک تولید می‌کند. اگر این چرک از میزان عادی بیشتر شده، بر روی انباشته و سخت شود، می‌تواند بر کیفیت شنوایی تاثیر بگذارد. برهم خوردن تعادل و صدای زنگ در گوش از دیگر آثار تجمع چرک داخل گوش است.برای خارج کردن این نوع چرک از داخل گوش باید به متخصص مراجعه کرد.
اما بسیاری از مواقع، پیش از اینکه چرک گوش متراکم شود می‌توان آن را با به کار گیری روش‌هایی در خانه، از گوش خارج کرد. امروزه اکثر متخصصان معتقدند که استفاده از گوش پاک کن، روش مناسبی برای تمیز کردن گوش نیست. این روش نه تنها خطرناک است، بلکه معمولا تاثیر چندانی در خارج کردن ضایعات گوش نیز ندارد و گاه بیشتر موجب متراکم شدن آنها بر روی هم می‌شود. استفاده از سایر وسایل تیز، مانند انواع سنجاق یا کلید نیز به طریق اولی مضر و خطرناک است.
البته توجه داشته باشید که منظور ما از گوش تنها گوش بیرونی است و هر گونه تلاش برای تمیز کردن گوش میانی یا درونی خطرناک است و باید از آن پرهیز کرد. اگر احساس می‌کنید چرک داخل گوش شما سخت شده است، می‌توانید قطره‌های مخصوص نرم کردن ضایعات داخل گوش را از داروخانه خریداری کنید و آن را داخل گوشتان بریزید تا این ضایعات به راحتی از گوش خارج شوند. همچنین می‌توانید از مقداری روغن زیتون گرم (نه داغ) بدین منظور استفاده کنید. معمولا پس از ریختن این مواد داخل گوش، ضایعات سخت شده به تدریج نرم شدن و خود به خود یا با کمی مایل کردن سر از گوش خارج می‌شوند. در غیر اینصورت باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. اگر ضایعات داخل گوش با شما لجبازی کنند، ممکن است پزشک برای خارج کردن آنها از وسایل ساکشن یا روش شستشو با آب استفاه کند.
پرهیز از صداهای بلند
بهداشت گوش تنها در تمیز کردن ضایعات داخل گوش خلاصه نمی‌شود. در بسیاری موارد، سبک غلط زندگی نیز می‌تواند سلامت گوش‌های ما را به خطر بیندازد. به همین منظور، یکی از مصادیق رعایت بهداشت گوش، پرهیز از صداهای بلند و مداوم است. استفاده از انواع هدفون‌ها و گوش دادن به موسیقی با صدای بلند و به صورت مداوم به پرده گوش آسیب‌های جبران ناپذیری وارد می‌کند. ناتوانی در شنیدن برخی صداها به صورت واضح و شفاف، شنیدن صدای زنگ یا گوش درد همگی از علائم به خطر افتادن سلامت گوش‌های شما محسوب می‌شوند. در صورت مشاهده این علائم، باید هر چه سریع‌تر به متخصص گوش مراجعه کنید. همچنین قرار گرفتن در محیط‌های پر سر و صدا نیز می‌تواند خطرناک باشد. شغل بسیاری از افراد ایجاب می‌کند آنها روزانه ساعات متوالی را در معرض صداهای بلند قرار گیرند. به این افراد توصیه می‌کنیم حتما در طول مدتی که در معرض صداهای بلند قرار دارند، از وسیله ای برای پوشاندن گوش خود استفاده کنند تا بدین وسیله آسیب کمتری به پرده گوش آنها وارد شود.
حداقل یکبار در سال به پزشک متخصص مراجعه کنید
مراجعه به پزشک متخصص هر چند وقت یکبار در حفظ سلامت گوش و تشخیص به موقع انواع اختلالات، بسیار موثر خواهد بود. پزشک با بررسی وضعیت شنوایی شما از سلامت گوش‌هایتان مطمئن می‌شود و در عین حال می‌تواند ضایعات انباشته شده داخل گوش را با ابزار مخصوص خارج کند.
