پیر چشـمی

تحریریه ماهنامه دنیای سلامت

پیرچشمی چیست؟
پیرچشمی نوعی دوربینی ناشی از افزایش سن است. برای دیدن اشیا نزدیک، چشم‌های ما باید تنظیم شوند. این بدین معناست که عدسی باید زخامت خود را تغییر دهد. با افزایش سن، عدسی چشم‌ها سفت‌تر می‌شوند و انعطاف پذیری خود را به میزان قابل توجهی از دست می‌دهند. همین امر باعث می‌شود عدسی به راحتی نتواند شکل خود را تغییر دهد. البته همانطور که اشاره شد برای دیدن اشیا دور عدسی چشم تغییری در شکل خود ایجاد نمی‌کند. به همین دلیل است که با افزایش سن، اختلال در دیدن اشیا نزدیک ایجاد می‌شود نه اشیا دور.

علت پیرچشمی چیست؟
همانطور که از نام این اختلال پیداست، علت انحصاری پیرچشمی افزایش سن است. این اختلال معمولا پس از سن 40 سالگی آغاز می‌شود. تا سن 45 سالگی، اکثر افراد مجبور به استفاده از عینک یا لنزهای طبی می‌شوند. افرادی که از دوران جوانی به دوربینی مبتلا هستند ممکن است زودتر از سایرین به پیرچشمی مبتلا شوند. همچنین افرادی با مشاغل نیازمند به تمرکز بسیار با چشم‌ها و افرادی که در مناطق گرمسیر با تابش زیاد آفتاب زندگی می‌کنند نیز بیشتر در معرض ابتلا به این اختلال در سنین پایین‌تر قرار دارند.

درمان پیرچشمی
پیرچشمی را می‌توان از طریق استفاده از عینک یا لنزهای طبی کنترل کرد. البته توجه داشته باشید که راه دائمی برای درمان این اختلال، نظیر انجام اعمال جراحی، وجود ندارد. علت این امر این است که اختلال در بینایی به دلیل پیرچشمی ناشی از افزایش سن است، در حالیکه عمل جراحی در شکل ظاهری قرنیه تغییر ایجاد می‌کند و بدین وسیله بینایی را بهبود می‌بخشد.

هرچند وقت یکبار باید برای معاینه چشم‌ها مراجعه کرد؟
زمان مناسب و ضروری برای معاینه چشم بستگی زیادی به شرایط ارثی و سلامت خود شما دارد. اگر شما در حال حاضر مبتلا به بیماری‌هایی نظیر دیابت، آب سیاه (افزایش فشار چشم)، تخریب شبکیه چشم یا سابقه ارثی از این بیماری‌ها هستید، باید با فواصل زمانی کمتری برای انجام معاینات چشم به پزشک مراجعه کنید. اگر سن شما بیش از 60 سال است، این معاینات باید به صورت سالانه انجام شوند. اگر سن شما بالای 50 سال است، هر دو سال یکبار و اگر سنتان بالای 40 سال است هر سه سال یکبار باید برای معاینه چشم‌های خود اقدام کنید.

خطای انکساری چیست؟
خطای انکساری یک اختلال مربوط به چشم محسوب می‌شود. خطاهای انکساری عمده‌ترین دلیل اکثر اختلالات مربوط به چشم که موجب کاهش دقت در بینایی می‌شوند است. انکسار به معنای شکسته شدن است. هنگامیکه این اصطلاح در مورد چشم به کار می‌رود بدین معناست که چشم نمی‌تواند به درستی نوری که دریافت می‌کند را بر شبکیه متمرکز کند. این اشکل به دو دلیل ممکن است ایجاد شود؛ اول تغییر شکل ظاهری کره چشم و دوم کاهش انعطاف پذیری چشم و در نتیجه کاهش توانایی آن برای متمرکز شدن بر یک شی خاص. خطاهای انکساری را می‌توان به چهار دسته کلی تقسیم کرد:
 نزدیک بینی
  دوربینی
 آستیگماتیسم ( نوعی خطای انکساری که منشا آن وجود انحنای غیر عادی در چشم است)
 پیرچشمی (دوربینی ناشی از افزایش سن)
به منظور درک بهتر خطاهای انکساری، باید کمی با عملکرد چشم بیشتر آشنا شد. هنگامیکه ما به شی یا نقطه‌ای نگاه می‌کنیم، پرتوهای نور از آن شی به چشم ما می‌رسند و از آن می‌گذرند تا وارد شبکیه شوند. این امر باعث می‌شود پیام‌هایی از سلول‌های عصبی شبکیه چشم به سلول‌های عصبی مربوط به بینایی در قسمت خاصی از مغز که مختص این قوه است برسد. مغز اطلاعاتی که دریافت می‌کند را پردازش می‌کند که در نتیجه آن ما می‌توانیم هدف مورد نظر خود را ببینیم.پرتوهای نور باید بر قسمت کوچکی از شبکیه چشم متمرکز شوند، در غیر این صورت آنچه ما می‌بینیم تار و کدر به نظر خواهد رسید.

قرنیه و عدسی چشم وظیفه تمرکز نور را برعهده دارند. قرنیه نور را مقداری منکسر می‌کند (می شکند) و سپس این نور از عدسی گذر می‌کند. در این مرحله نور باید به طور کامل متمرکز شود. عدسی تمرکز نور را از طریق تغییر زخامت انجام می‌دهد. به این فرایند قدرت تطابق چشم گفته می‌شود. عدسی چشم انعطاف پذیر است و می‌تواند صاف یا گردتر شود. هرچه عدسی چشم محدب‌تر باشد، نور بیشتر می‌تواند به سمت داخل شکسته شود.

شکل عدسی چشم مربوط به ساختارهای ظریف و ریز داخل چشم است. این ساختارهای ریز که لگامنت‌های معلق نام دارند، به انتهای عدسی متصل هستند. هنگامیکه لگامنت‌های معلق شل می‌شوند، عدسی چشم صاف می‌شود. این عمل برای دیدن اشیا نزدیک اتفاق می‌افتند. اما اگر لگامنت‌های معلق فشرده و منقبض شوند، عدسی چشم نیز گرد می‌شود. این شرایط برای دیدن اشیا دور ایجاد می‌شود.