باشگاه خبرنگاران: داستان انتخابات و اصلاحات را شاید بتوان یکی از داستانهای مفصل این چند ماه دانست؛ کتابی که هر از چندگاهی نام یک نفر از صفحههای آن بیرون آمده و مسیر داستان را به کل تغییر میدهد؛ محمدرضا عارف که تا قبل از این به سبب عدم حضورش در انتخابات مجلس یازدهم نامزدیاش به عنوان نامزد احتمالی ریاست جمهوری 1400 مطرح شده بود؛ حالا حضورش کمی جدیتر به نظر میرسد کما اینکه همین چند روز پیش حسن رسولی عضو شورای عالی سیاستگذاری اصلاحات صراحتا درباره حضور او در انتخابات سخن گفته بود.
از همین رو به سراغ سعید نورمحمدی عضو شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان رفته و مسائل مربوط به انتخابات را از او جویا شدیم.
باشگاه خبرنگاران جوان: با عرض سلام و احترام؛ شما به عنوان یک فعال اصلاح طلب احتمال حضور محمدرضا عارف در انتخابات ریاست جمهوری را چقدر محتمل میدانید؟
نورمحمدی: انتخابات ریاست جمهوری سال آینده یکی از پیچیدهترین انتخاباتی است که ما تا به حال داشته ایم و متغیرهای متفاوت و گاها متضاد در این انتخابات بیش از هر انتخاباتی است؛ تاجایی که هر یک از این پارامترها به تنهایی میتوانند نتیجه انتخابات را تغییر دهند، به همین دلیل نمیتوان به راحتی گفت گزینه نهایی اصلاح طلبان چه کسی خواهد شد. اما این را مطمئن هستم که جریان اصلاحات و نامزدهای آنان با هماهنگی با هم مسیر انتخابات را طی خواهند کرد و در نهایت تصمیمی جمعی گرفته خواهد شد که منافع مردم، کشور و مطالبات اصلاح طلبانه مردم ایران تامین شود.
تمام نامزدهای اصلاح طلب و در راس آنها محمدرضا عارف هم پیش از این هم ثابت کرده اند منافع ملی را بر منافع شخصی ارجح میدانند و هر جایی هم که لازم بوده فداکارانه کنار رفته اند. ممکن است نقدهایی به عملکرد هر یک از دوستان و یا کل جریان اصلاحات وارد باشد، اما من در سال 92 در شورای مشورتی اصلاح طلبان شاهد بودم که اصلاح طلبان هیچ اولویتی جز خارج کردن کشور از آن شرایط نداشتند. برای همین نمیتوان از الان گفت نامزد نهایی اصلاح طلبان چه کسی خواهد شد. ممکن است عارف باشد، ممکن است ظریف باشد و یا ممکن است در نهایت تصمیم دیگری توسط جبهه اصلاحات که عارف هم در راس تصمیم گیری آن است گرفته شود. باید صبر کرد و دید چه اتفاقاتی خواهد افتاد.
اما با وجود این، همه اصلاح طلبان از حضور هر گزینه اصلاح طلب که بتواند مجوز حضور در انتخابات را بگیرد استقبال میکنند. حضور هر نامزد اصلاح طلبی در انتخابات قطعا به نفع کشور است و اجازه تک صدایی را به جریان مقابل نخواهد داد و به مردم کمک خواهد کرد تصمیمی را بگیرند که به نفع کشور است. در نهایت هم تصمیمی که جریان اصلاحات خواهد گرفت یک تصمیم واحد و به نفع منافع کشور است.
ممکن است ظریف در انتخابات حضور پیدا کرده و معادلات کلا تغییر کند
باشگاه خبرنگاران جوان: به نظر میرسد که در جریان اصلاحات موضع گیریهای منفی نسبت به محمدرضا عارف وجود دارد؛ این درست است؟
نورمحمدی: من بر خلاف گفته شما هیچ مخالفتی با نامزدی عارف نشنیده ام و چنین برداشتی هم ندارم و تا جایی که من از دوستان شورای عالی سیاستگذاری و دبیران کل احزاب اصلاح طلب خبر دارم همه از نامزدی عارف و هر گزینه اصلاح طلب دیگری استقبال میکنند. تنها مساله بدنه جریان اصلاحات هماهنگی گزینههای اصلاح طلب با هم در زمان انتخابات است که در صورت حضور افرادی، چون عارف و ظریف چنین دغدغهای وجود نخواهد داشت.
شما در ایران نمیتوانید از الان بگویید گزینه نهایی اصلاح طلبان یا حتی اصولگرایان چه کسی است. این از ایرادات ساختار انتخاباتی ما و پذیرفته نشدن احزاب به عنوان بازیگر موثر در انتخابات است. در برهه انتخابات یا قبل از آن اتفاقاتی پیش میآید که حتی تصورش را هم نمیکنید. مثلا در سال 84 دو ماه مانده به انتخابات چه کسی فکر میکرد که گزینه نهایی اصولگرایان احمدی نژاد باشد؟ یا در فروردین سال 92 اصلاح طلبان حتی فکرش را هم نمیکردند که به عنوان گزینه نهایی از حسن روحانی حمایت کنند. به دلیل نبود احزاب قوی و قانون به رسمیت شناختن احزاب به عنوان بازیگر اصلی انتخابات، انتخابات در ایران خیلی پیچیده است.
ممکن است عارف گزینه نهایی شود. ممکن است ظریف در انتخابات حضور پیدا کند و معادلات کلا تغییر کند. یا ممکن است که اصلا مسیر انتخابات تغییر کند. تنها چیزی که من میدانم این است که در جریان اصلاحات از نامزدی عارف و سایر گزینههای دیگر استقبال کرده و حضور وی را مفید و به نفع کشور ارزیابی میکند؛ عارف جز معدود افرادی است که در انتخابات حرفهایی را خواهد زد که مطالبات اصلی اصلاحات خواهد بود.
اخلاص در دولتهایی نظیر شهید رجایی بسیار بیشتر از این دولت و دولت قبلی است
باشگاه خبرنگاران جوان: اگر قرار باشد از یک نفر به عنوان الگوی ریاست جمهوری نام ببرید او چه فردی است؟
نورمحمدی: در ابتدا باید بگویم معتقدم نسل اول و دوم انقلاب باید بازنشسته شوند و یک جوان رئیس جمهور شود، ایده آل من این است که یک دولت جوان و رئیس جمهور جوان روی کار بیاید. تجربه به ما اثبات کرده است که دولتهای جوان چه دولت شهید رجایی و چه دولت جوانی که مقام معظم رهبری رئیس جمهور آن بودند دولتهای موفقتر و پرانگیزه تری بودند. مطمئن باشید اگر آن دولتها با جنگ و ترور مواجه نمیشدند و تجربهای را که جوانان امروز دارند را داشتند حتما موفقیت چند برابری داشتند.
اخلاص و فداکاری در دولتهایی نظیر شهید رجایی و دولت بعد از ایشان بسیار بیشتر از دولتهای فعلی نظیر این دولت و دولت قبلی است و معتقدم که این امر حتما به سبب جوان بودن آنهاست. جوان انگیزه دارد. خلاقیت دارد. آلودگیهای کمتری دارد. محافظه کار نیست. خسته نیست. ذهن آماده تری دارد. افرادی که حدود سه دهه در مناصب مختلف بوده اند نتیجه عملکردشان همین وضعیت فعلی کشور است. برای همین ما نیاز به یک دولت جوان و سالم داریم.
با هیچ دولتی همه مشکلات کشور یک باره حل نخواهد شد
باشگاه خبرنگاران جوان: صرف جوان بودن، یک فرد میتواند مشکلات کشور را حل و فصل کند؟
نورمحمدی: باید گفت با هیچ دولتی همه مشکلات کشور یک باره حل نخواهد شد. چه جوان یا چه غیر جوان. هر کس هم چنین وعدهای دهد یا دروغ گو است یا هیچ تصوری از کشورداری ندارد. ما در بحث نهاد گرایی یک موضوعی داریم با عنوان "وابستگی به مسیر" یعنی خیلی از مشکلاتی که کشور با آن مواجه میشود در طول زمان شکل میگیرد و نهادها به اجبار آن مسیر اشتباه را ادامه میدهند و نمیتوانند خود را از آن مسیر به راحتی خلاص کنند.
خیلی از مشکلاتی که جامعه با آنها دست به گریبان است به سبب وابستگی به مسیری است که در این مدت ایجاد شده و یک سری از اشتباهات تبدیل به رویه شده و خروج از این رویه کار آسانی نیست. مثلا یک مورد وابستگی کشور به نفت است. همه دولتهایی که روی کار آمده اند رویای این را داشته اند که وابستگی به نفت را به حداقل برسانند. واقعا هم بر اساس منطق و عقل این را مطرح کرده اند. ولی آیا موفق شده اند؟ آیا توانسته اند از وابستگی صرف به صادرات نفت و محصولات مربوط به آن رها شوند؟ یا مثلا همه اقتصاددانان با نحوه پرداخت یارانهها بدین شکل مخالفند. اما آیا دولتهای بعد از دولت آقای احمدی نژاد توان این را دارند که یارانهها را قطع کنند یا به طور جدی نحوه پرداخت و حذف برخی دهکها را در دستور کار قرار دهند؟
من میدانم یک دولت جوان شهامت بیشتری برای ایجاد تغییراتی را دارد که دولت حسن روحانی به دلیل پیر بودن و محافظه کاری جرات انجام آن را نداشت. درست است یک نفر جوان یا غیر نمیتواند همه مسائل کشور را حل کند. اما میتواند مقداری مسیر را تغییر دهد یا بخشی از مشکلات مهمتر مثلا مثل سیاست خارجی را تعدیل کند. قطعا اگر یک دولت جوان روی کار بیاید دست کم بدتر از این افراد تکراری گذشته عمل نخواهد کرد و حتما بیشتر به نفع کشور خواهد بود.
مبارزه با فساد فقط وظیفه دولت نیست
باشگاه خبرنگاران جوان: نقش دولت درمقابله با فساد را چطور ارزیابی میکنید؟
نورمحمدی: مبارزه با فساد فقط ربط به دولت ندارد، بلکه قوه قضائیه و قوه مقننه هم در آن نقش بسزایی دارند و همه نهادها باید با هم با فساد مبارزه کنند. فساد چیزی نیست که دولت به تنهایی بتواند با آن مبارزه کند و نیازمند یک عزم ملی در همه نهادهاست. مثلا شما نمیتوانید از مجلسی که قانونگذاری را به شکلی انجام میدهد که یک جریان خاص در انتخابات تقویت شود و یک جریان خاص در انتخابات تضعیف شود انتظار مبارزه با فساد داشته باشید. شک نکنید که این فساد سیاسی سر از فسادهای ملی چند میلیارد دلاری در خواهد آورد. زمانی ما میتوانیم امید به مبارزه با فساد داشته باشیم که افراد و جریانهای مختلف از خودشان بگذرند و منافع مردم، کشور و جریانهای رقیب را قربانی خواستههای خودشان نکنند. همه نهادها هم با هم همکاری کنند نه به دنبال پیدا کرد متهمهای فساد در یک جریان خاص باشند.
اینکه دولت روحانی به سمت شفاف سازی رفت اقدام خوبی بود، برای مثال موضوعاتی نظیر ثبت سیستمی واردات و صادرات اقدام خوبی بود. درحالی که قبلا نیروی انسانی در بانک مرکزی و وزارتخانههای مربوطه نقش مهمی داشت و این امر خودش زمینه فساد را بیشتر فراهم میکرد. ولی الان سیستمی شدن خیلی از فعالیتها امکان فساد را کمتر کرده است، اما خب اینها کافی نیست و دولت و مجلس و قوه قضائیه میتوانستند و میتوانند اقدامات بیشتری انجام دهند.