دکتر محمد رضا مهاجری تهرانی؛ فوق تخصص غدد
گره (ندول) تیروئید چیست؟ واژهی گره (ندول) تیروئید به حالتی اطلاق میشود که گروه یا دستهای از سلولهای تیروئید به صورت غیرطبیعی رشد کرده و به صورت توده یا گره در تیروئید در میآیند. با وجود اینکه بیشتر گرههای تیروئید خوشخیم هستند (غیرسرطانی)، تعداد کمی از آنها دارای سلولهای سرطانی هستند. به همین علت بررسی گرههای تیروئید به منظور تشخیص این بدخیمیها انجام میشود.
علل
احتمال 1 نفر از هر 10 نفر وجود دارد که شما و یا در فردی که شما میشناسید ندول تیروئید ایجاد شود. با وجود اینکه مهمترین علت گره تیروئید، سرطان تیروئید است، خوشبختانه در کمتر از 10درصد از ندولها وجود دارد. این بدین معناست که 9 گره از هر 10 گره خوشخیم است. شایعترین گرههای خوشخیم تیروئید، گرههای کلوئید و فولیکولار آدنوم هستند.
اگر گرهای بدون نیاز بدن، هورمون تیروئید بسازد به آن گرهی خودکار گفته میشود و گاهی اوقات میتواند سبب پرکاری تیروئید شود. اگر داخل گره از خون یا آب پر شده باشد به آن کیست تیروئید میگویند. ما علت تشکیل گرههای غیرسرطانی را نمیدانیم. بیمار با کم کاری تیروئید هم میتواند گره تیروئید داشته باشد بخصوص اگر علت کمکاری التهاب باشد که به نام تیروئیدیت هاشی موتو شناخته میشود.
گاهی اوقات کمبود ید در رژیم غذایی میتواند سبب به وجود آمدن گره تیروئید شود. بعضی از گرههای خودکار دارای یک نقص ژنتیکی هستند که سبب رشد آنها و تشکیل گره میشود.
علائم بالینی
بیشتر ندولهای تیروئید هیچ علامتی ندارند. معمولاً پزشک شما ضمن یک معاینه بالینی آن را پیدا میکند و یا خود شما ممکن است تودهای در گردن خود، وقتی که در آینه نگاه میکنید، ببینید. اگر گره از سلولهای تیروئید تشکیل شده باشد، که به طور فعال بدون در نظر گرفتن نیاز بدن هورمون تیروئید تولید میکنند بیمار ممکن است از علائم پرکاری تیروئید شکایت داشته باشد.
تعداد کمی از بیماران که دارای گره تیروئید هستند، ممکن است از درد در ناحیه گردن، فک و یا گوش شکایت داشته باشند. اگر گره به اندازه کافی بزرگ باشد میتواند سبب اشکال در بلع، و یا احساس قلقلک در گلو و یا تنگی نفس شود البته اگر روی نای فشار آورد. بندرت گرفتگی یا خشونت صدا ممکن است به علت تحریک یکی از اعصاب حنجره توسط گره بوجود آید.
تشخیص
از آنجا که بیشتر مبتلایان به گره تیروئید بدون علائم هستند، بیشتر گرهها در حین معاینه گردن به علت دیگر کشف میشود. مثلاً هنگام معاینه بالینی معمول یا وقتی که شما مبتلا به سرماخوردگی شدهاید پس از پیدا کردن گره پزشک شما تلاش خواهد کرد که ببیند آیا ندول (گره) در زمینه بیماری زمینهای دیگر مانند کمکاری یا پرکاری تیروئید است یا خیر.
پزشک شما با معاینه تیروئید خواهد فهمید که آیا غده تیروئید بزرگ است؟ آیا یک گره وجود دارد؟ یا تعداد متعدد گره در تیروئید شما وجود دارد. آزمایشات اولیه شامل اندازهگیری میزان هورمون تیروکسین (T4) و محرک غده تیروئید (TSH) در خون است که معین میکند آیا غده تیروئید شما درست عمل میکند یا خیر؟
بیشتر بیماران دارای گره تیروئید دارای عملکرد نرمال تیروئید هستند. تشخیص سرطانی بودن گره تیروئید با معاینه بالینی و تستهای عملکرد تیروئید به ندرت به تنهایی امکانپذیر است پس در نتیجه بررسی گره تیروئید معمولاً نیاز به آزمایشات مخصوصی مانند بیوپسی با سوزن ظریف، سونوگرافی از تیروئید و اسکن تیروئید دارد...
برای خواندن بخش دوم -گرههای تیروئید- اینجا کلیک کنید.