یکی از بیماری‌های صعب‌العلاجی که این روزها بسیار با آن درگیر هستیم، بیماری سرطان است. سرطان خون یکی شایع‌ترین سرطان‌هاست که به دلیل اختلال در روند تولید سلول‌های خونی ایجاد می‌شود. این اختلال باعث افزایش تعداد سلول‌های خونی شده و مشکلاتی را در عملکرد طبیعی خون ایجاد می‌کند. سلول‌های اضافی به توده تبدیل می‌شوند و غده‌های سرطانی را به وجود می‌آورند. راهکارهای متعددی برای درمان سرطان خون وجود دارد که از میان آن‌ها می‌توان به شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، ایمن‌درمانی و سلول‌درمانی اشاره کرد.
سرطان خون
سرطان نوعی بیماری سخت است که به علت اختلال در روند تولید سلول‌ها و رشد غیر قابل کنترل آن‌ها ایجاد می‌شود. سرطان خون نوعی از سرطان است که سلول‌های خونی و مغز استخوان را درگیر می‌کند و باعث رشد غیرطبیعی سلول‌های مغز استخوان می‌شود. این سلول‌ها وارد جریان خون شده و سرطان خون را به وجود می‌آورند.
سرطان خون انواع مختلفی دارد و به سه دسته کلی لوسمی، لنفومی و میلوما تقسیم می‌شود. لوسمی به معنای خون سفید است و به علت رشد بیش از اندازه گلبول‌های سفید خون ایجاد می‌شود. نوع لنفومی در اثر رشد بی‌رویه سلول‌های لنفاوی ایجاد شده و عملکرد این سلول‌ها را مختل می‌کند. میلوما نوع دیگری از سرطان خون است که مشکلاتی را در پلاسمای خون به وجود می‌آورد و مانع از تشکیل آنتی‌بادی در بدن می‌گردد. لوسمی بیشتر کودکان را درگیر می‌کند و میلوما اغلب در بزرگ‌سالان و بیشتر مردان دیده می‌شود. اما این سرطان چگونه به وجود می‌آید؟
به طور کلی می‌توان گفت، همه این اختلال‌ها از تغییر یک ژن شروع می‌شوند و در نهایت سرطان را ایجاد می‌کند. جهش‌های ژنی دلایل مختلفی دارند که از بین آن‌ها می‌توان به سن، نژاد، جنسیت، وراثت، قرار گرفتن در معرض تشعشعات یا مواد شیمیایی و استعمال سیگار اشاره کرد. فرد مبتلا به سرطان خون با علائمی چون کم‌خونی، التهاب غده‌های لنفاوی، کاهش شدید وزن، تعریق شبانه، احساس خستگی و ضعف، التهاب لثه و خونریزی مواجه می‌گردد. در صورتی که فرد یک یا چند نشانه را داشته باشد باید سریعا به پزشک مراجعه کرده و علت مشکلات ایجاد شده را جویا شود. درمان هرچه سریع‌تر آغاز گردد، نتیجه بهتر و قابل‌قبول‌تر خواهد بود. در این شرایط پزشک مواردی چون نوع سرطان، سن بیمار، شرایط جسمانی و سلامتی فرد را در نظر گرفته و درمان مناسب را آغاز می‌کند. درمان‌های متعددی برای سرطان خون وجود دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها شیمی‌درمانی است. پزشک پس از مشاهده علائم و بررسی نتیجه آزمایشات دوز مناسب بیمار را در نظر گرفته و شیمی‌درمانی را انجام می‌دهد. گاهی اوقات در کنار شیمی‌درمانی از درمان‌های دیگری چون پرتودرمانی نیز استفاده می‌شود. ایمن‌درمانی و سلول‌درمانی، دو روش درمانی سرطان خون هستند که به تازگی مطرح شده و موردتوجه بسیاری از پزشکان قرار گرفته‌اند.
ایمن‌درمانی
ایمن‌درمانی یا ایمونوتراپی، نوعی درمان بیولوژیک است که به سیستم ایمنی بدن در مبارزه با سرطان کمک می‌کند. سیستم ایمنی بخشی از عملکرد طبیعی بدن است که با سلول‌های مخرب و غیرطبیعی برخورد کرده و آن‌ها را نابود می‌کند. سلول‌های سرطانی نوع جهش‌یافته‌ای از سلول‌های بدن هستند. از این رو، در اغلب موارد توسط سیستم ایمنی شناسایی نمی‌شوند و از دست آن فرار می‌کنند. ایمن‌درمانی به سیستم ایمنی بدن در شناخت بهتر سلول‌های سرطانی کمک کرده و از این طریق به مقابله با سرطان می‌پردازد.
ایمونوتراپی از گلبول‌های سفید خون و بافت‌های لنفاوی تشکیل می‌شود. این ماده به طرق مختلف مانند تزریق داخل وریدی، کپسول یا قرص مصرف می‌شود و نیاز به بستری شدن ندارد. درمان ایمونوتراپی به صورت دوره‌ای انجام می‌شود و میزان آن نیز بستگی به موارد متعددی دارد که از میان آن‌ها می‌توان به نوع سرطان، میزان پیشرفت بیماری، نوع ایمونوتراپی انجام شده و واکنش بدن نسبت به درمان اشاره کرد.
پزشک پس از انجام این درمان از بیمار می‌خواهد تا به طور مرتب تحت نظر باشد و معاینات و آزمایشات موردنیاز را انجام دهد تا از تاثیر درمان انجام شده آگاهی یابد. ایمونوتراپی به اندازه شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی موثر نیست، اما یکی از جدیدترین درمان‌های سرطان است که در صورت صلاح‌دید پزشک برای بیمار انجام می‌شود.
سلول‌درمانی
سلول‌درمانی، که با عنوان پیوند سلول‌های بنیادی نیز شناخته می‌شود، یک روش درمانی بسیار مفید است که سلول‌های سالم را به جای سلول‌های آسیب‌دیده در مغز استخوان بیمار جایگزین می‌کند. سلول‌های سالم از بدن خود بیمار یا از فرد دیگری دریافت می‌شوند و به مغز استخوان بیمار پیوند می‌خورند. در حال حاضر بیش از 8 هزار روش سلول‌درمانی وجود دارد که برای درمان بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان خون بکار می‌رود.
مغز استخوان انسان دارای سلول‌های بنیادی خون‌ساز می‌باشد. سلول‌هایی که آسیب می‌بینند توانایی تبدیل شدن به گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها را از دست می‌دهند. سلول‌درمانی با جایگزین کردن سلول‌های بنیادی خون‌ساز این توانایی را به بدن بازگردانده و به تولید سلول‌های خونی سالم کمک می‌کند. پیوند سلول‌های بنیادی یک روش پرخطر و گران است که در صورت عدم موفقیت شیمی‌درمانی به بیمار پیشنهاد می‌گردد.
در این مقاله در مورد سرطان خون صحبت کردیم و دو روش ایمن‌درمانی و سلول‌درمانی را معرفی نمودیم. سرطان خون یکی از شایع‌ترین سرطان‌هاست که در اثر اختلال در تولید سلول‌های خونی ایجاد می‌شود. خوشبختانه این نوع سرطان قابل درمان است و روش‌های متفاوتی برای متوقف کردن آن وجود دارد. هریک از درمان‌های موجود هدف خاصی دارند و در مرحله‌ای از بیماری بنا به صلاح‌دید پزشک مورد استفاده قرار می‌گیرند. شیمی‌درمانی اصلی‌ترین درمان سرطان خون است که برای از بین بردن سلول‌های سرطانی انجام می‌شود. در صورتی که شیمی‌درمانی نتیجه‌ای نداشته باشد، پزشک پیوند مغز استخوان را به بیمار پیشنهاد می‌دهد و سلول‌های خونی جدید را جایگزین سلول‌های ناسالم می‌کند. از پرتودرمانی برای از بین بردن تعدادی سلول در نقطه‌ای خاص از بدن استفاده می‌شود. در کنار این روش‌های ایمن‌درمانی قرار دارد که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و در مقابله با سرطان به آن‌ها کمک می‌کند. در برخی موارد نادر ممکن است سرطان خون به برداشتن طحال منجر شود که در آن صورت پزشک عمل جراحی را برای بیمار انجام می‌دهد.
