به این معنی که ارزبری این نوع کالاها براساس میزان اولویت آنها تنظیم شود. بر همین اساس گویا واردات ساز در سال 1397 در دسته چهارم کالاها قرار گرفته است. یعنی کالاهایی که وارداتشان ممنوع است. در این دسته‌‌‌بندی، اقلام کالایی متفاوتی وجود دارد؛ از فندک جیبی گازی تا زعفران بسته‌‌‌بندی‌شده، از لباس اسکی تا اسب مسابقه! بیش از 8هزار مدل کالا و محصول در این گروه دسته‌‌‌بندی شده که در زمان یادشده گویا سازهای موسیقی خارجی هم به آن اضافه شده است. اما برجسته شدن این موضوع در روزهای اخیر دلیل دیگری داشت. قصه این بود که چند روز پیش سازمان گمرک ایران از مرجوع کردن 11 کانتینر آلات موسیقی بهدلیل قرار گرفتن در فهرست کالاهای ممنوعه خبر داد. این محموله شامل آلات موسیقی برند «یاماها» بود که از سال 1398 وارد گمرک ایران شده، ولی بهدلیل ممنوعیت واردات اقلام گروه چهار، گمرک بوشهر تاکنون مانع از ترخیص آن شده است.
نکته عجیب این است که با توجه به فاصله زمانی سال ثبت سازها در فهرست کالاهای ممنوعه یعنی سال 1397 و سال ورود این سازها یعنی 1398 چگونه ممکن است این مجموعه وارداتی ثبت سفارش شده باشد؟ براساس اعلام گمرک بهدلیل مغایرت شرح کالا و کد تعرفه در ثبت سفارش و از سویی ناهمخوانی شرح کالا با محموله وارده، تنها با اصلاح ثبت‌سفارش از سوی وزارت صمت، مصوبه‌ای برای ترخیص این نوع کالاها یا با آرای قطعی مقام قضایی امکان ترخیص وجود خواهد داشت در غیر‌این صورت باید کالا مرجوع شود. درباره ابهامات این ماجرا باید وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) پاسخ بدهد و به نظر می‌رسد گمرک تصمیم‌گیری در رابطه با این محموله را به صمت واگذار کرده؛ به‌طوری‌که اگر این وزارتخانه حاضر به اصلاح ثبت‌سفارش و صدور مصوبه برای ترخیص این محموله و سایر موارد مشابه باشد، امکان ترخیص وجود دارد. اما تا جایی که موضوع به واردات ابزارهای فرهنگی و هنری است، باید گفت ممنوعیت ورود‌ساز خارجی در چند سال اخیر به واسطه اولویت‌بندی محصولات از نظر ارزبری و... بوده است. بر این اساس موضوع صبغه اقتصادی دارد نه هنری!
بازار سازهای خارجی در ایران
بازار سازهای خارجی در ایران بازار کم‌رونقی نیست. البته در سال‌های اخیر استقبال از موسیقی ایرانی در میان جوانان، نوجوانان و حتی کودکان رشد بسیار قابل توجهی پیدا کرده است. با این حال همچنان سنگینی ترازو، به نفع سازهای خارجی است. طبق اظهارات مسوولان در سال‌های گذشته یعنی پیش از ممنوعیت واردات کالا، بیش از 60درصد آلات موسیقی موجود در بازار خارجی است که بیشتر، از چین وارد یا مونتاژ می‌شود. تعرفه واردات آلات موسیقی در سال‌های گذشته یعنی در ابتدای دهه گذشته 20 تا 25درصد بود، اما در همان زمان نیز به گفته ابراهیم درستی، فعال اقتصادی این حوزه، «حجم وسیعی از سازها به شکل قاچاق وارد بازار می‌شد و از این رو تعدادی از تجار اصلی که وظیفه واردات آلات موسیقی از کشورهای خلیج‌فارس را بر عهده داشتند، با چالش‌های زیادی برای ادامه کار خود روبه‌رو شده‌‌‌اند.» ممنوعیت واردات رسمی این ساز احتمالا قاچاق را بیشتر کرده باشد؛ اما هنوز آمار دقیقی از این موضوع در دست نیست.
به گزارش «ایسنا» برخی معتقدند سازهای سنتی ایران بازار مشخصی ندارند و نمی‌توان قیمت مشخصی را برای یک ساز ایرانی در نظر گرفت و در واقع بازار این سازها به سازنده آنها وابسته است. عده‌‌‌ای نیز می‌‌‌گویند در حال حاضر قیمت سازهای الکترونیکی بیش از سایر آلات موسیقی رشد داشته؛ اما ماجرای سازهای خارجی در ایران همواره مورد توجه بوده است.
