به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، توسعه سیستم های بدون سرنشین در کشور ما، امروزه جزو موضوعات جا افتاده و مرسوم قرار دارد تا حدی که واژه ای همانند پهپاد نه فقط در محافل نظامی و تخصصی بلکه در بین مردم کوچه و بازار نیز شناخته شده و مورد استفاده است. از پهپاد مهاجر گرفته تا شاهد 129 و ماجرای شکار RQ-170 و سرنگونی گلوبال هاوک می‌توان گفت که پرنده‌های بدون سرنشین بخش مهمی از ذهن مردمان این سرزمین را به خود اختصاص داده است.
اما سیستم‌های بدون سرنشین چه در دنیا و چه در جمهوری اسلامی ایران، به آسمان محدود نمی‌شود و یکی از مکان‌هایی که در آن توسعه مباحث مربوط به سامانه‌های بی سرنشین‌ها، مطرح شده مربوط به دریا و زیر دریا است.
بیشتر بخوانید:
رونمایی رسمی سپاه از زیردریایی بدون سرنشین رزمی/ تحقق وعده مهم سرلشکر سلامی ظرف کمتر از 8 ماه +عکس
رونمایی سپاه از «سبک‌ترین شناور مجهز به سلاح‌های هدایت شونده» در جهان/ حمله گسترده با اژدر هم به توانمندی قایق‌های تندرو ایرانی اضافه شد +عکس
هر چقدر در خصوص هواپیماهای بدون سرنشین ایرانی در سال‌های اخیر چه در داخل و خارج، بحث‌های فراوانی شده و مطالب مختلفی توسط دوست و دشمن به رشته تحریر درآمده اما باید گفت که بخش دریایی این حوزه از جمله حوزه‌هایی که بوده که در سکوت کامل و به قول آن عبارت معروف "چراغ خاموش" در حال حرکت بوده است.
رزمایش‌های پیامبر اعظم (ص) از جمله عرصه‌هایی بوده که همیشه سامانه‌ها و توانایی های جدید دفاعی جمهوری اسلامی ایران در آن به نمایش درآمده است. به طور ویژه موشک‌های بالستیک و پرنده‌های بدون سرنشین بازیگران اصلی این سری از رزمایش‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بوده اند اما در همین تمرین‌های نظامی بزرگ، اولین نشانه‌های مشخص از توسعه برنامه نظامی کشور در حوزه شناورهای بدون سرنشین بروز پیدا کرد.
در رزمایش پیامبر اعظم (ص) 5 بود که برای اولین بار قایق بدون سرنشین یا مهدی وارد میدان شده و تمرین نظامی و پرتاب راکت را انجام داد. این تمرین بزرگ نظامی در اردیبهشت ماه سال 1389 به انجام رسید. شناور بدون سرنشین یا مهدی یک قایق تندرو کوچک و بدون سرنشین است که به سه تیر راکت مجهز شده و طبق مشخصات اعلام شده، با بدنه کامپوزیتی دارای سطح مقطع راداری پایین بوده و می‌تواند به‌صورت کنترل از راه دور هدایت شود.
شناور بدون سرنشین یا مهدی در جریان رزمایش پیامبر اعظم(ص) 5
قایق "یامهدی" براساس یک قایق سرنشین‌دار دونفره گشتی ساخته شده و توان حرکت سریع در دریای مواج را نیز دارد. "یامهدی" دارای طول 11.9 متر، عرض 3.1 متر و ارتفاع 1.5 متر است. این قایق تندروی انتحاری، و کنترل از راه دور، دارای دو موتور 660 اسب بخاری بوده که سرعت شناور را به حدود 60 نات ( 111 کیلومتر بر ساعت) می‌رساند.
برای مدتی خبر رسمی از این شناور رزمی سپاه نبود تا این که در زمستان سال 1393 و رزمایش پیامبر اعظم (ص) 9 ، حضور یک فروند ماکت اندازه واقعی از ناو هواپیمابر کلاس نیمتز آمریکایی به عنوان یک هدف شناور، توجهات رسانه‌ای زیادی ایجاد و این تمرین نظامی را بدل به یک سوژه جهانی در آن دوران کرد. در جریان همین تمرین نظامی بود که بعد از هدف قرار گرفتن این مدل شناور با موشک‌های کروز و بالستیک ضد کشتی، شناور یا مهدی این بار در نقش انتحاری ظاهر شد و با برخورد به هدف مورد نظر انفجاری بزرگ را پدید آورد.
استفاده از شناور انتحاری بر علیه ماکت ناو هواپیمابر در رزمایش پیامبر اعظم (ص) 9
در ادامه دهه 90 شمسی، تقریبا بحث دیگری در خصوص سیستم های بدون سرنشین دریایی به صورت علنی وجود نداشت و البته در چندین مورد، صرفا یک برنامه زیر سطحی برای نیروی دریایی سپاه مورد اشاره قرار گرفت. این اشاره ها در نهایت اولین نشانه رسمی خود را در خرداد ماه سال 1399 به دید جهانیان رساند و تصاویری از انجام آزمایش ها روی یک زیر سطحی بدون سرنشین توسط نیروی دریایی سپاه منتشر شد.
زیردریایی بدون سرنشین نیروی دریایی سپاه در حال طی کردن مراحل آزمایشی
بحث زیر سطحی ها در جهان امروز به صورت کلی و بحث زیر سطحی های بدون سرنشین به صورت خاص تر، از جمله باشگاه های بسیار اختصاصی در حوزه صنایع دفاعی به حساب می آید که امروز جمهوری اسلامی ایران در هر دوی آنها دارای محصول و حرف هایی برای گفتن است. رونمایی از آن زیر دریایی در فضای آن روز و بروز تنش های شدید بین ایران و آمریکا یک سیگنال قوی و مهم درباره یکی از مهم ترین پروژه های بی سر و صدای نیروی دریایی سپاه بود.
پیامبر اعظم (ص) 17 و یک بی سرنشین شناور جدید
آخرین رزمایش از سری پیامبر اعظم (ص) را می توان یکی از پر بحث ترین و پر دستاورد ترین تمرین های نظامی ای بسا تاریخ جمهوری اسلامی ایران به حساب آورد. از شلیک موشک‌های بالستیک و اصابت‌های دقیق آنها به هدف شبیه‌سازی شده مرکز اتمی دیمونا تا نمایشی خارق العاده از دقت بالای پهپادهای انتحاری ، بخش های مهمی از این رزمایش بودند.
اما بر اساس تصاویر، علاوه بر همه دستاوردهای به نمایش درآمده و معرفی شده در رسانه ها، یک شناور انتحاری بدون سرنشین نیز در رزمایش حضور داشته است. بر اساس تصاویر شاهد یک شناور کوچک تر و البته سریع تر از مدل یا مهدی هستیم که با سرعت بالایی به سمت هدف رفته و پس از برخورد منفجر می‌شود. مشخصا با توجه به جزییات فیلم به نمایش درآمده، با شناوری دارای سرعتی بیش از 60 نات رو به رو هستیم که نشان دهنده استراتژی ادامه دار نیروی دریایی سپاه در حوزه افزایش سرعت شناورهای خود است.
رزمایش پیامبر اعظم (ص) 17 - آزمایش قایق انتحاری جدید نیروی دریایی سپاه
این سیستم تسلیحاتی جدید به صورت رسمی معرفی نشده و مشخصا از جمله سامانه هایی است که صرفا سپاه ترجیح داده اشاره ای کوچک به آن داشته باشد. مشخصا به نظر می رسد همچون گذشته، بحث رعایت پنهانکاری و صرفا ارسال سیگنال های کوتاه در زمینه توانایی‌های بدون سرنشین‌های دریایی، همچنان در نیروی دریایی سپاه ادامه ادامه خواهد داشت.
مسئله ای که بایستی به آن توجه کرد این است که توسعه نسل جدیدی از شناورهای انتحاری برای نیروی دریایی سپاه در ادامه دکترین این نیرو بر اساس بحث استراتژی ضد دسترسی است. باید به این مسئله توجه کرد که در جریان بروز یک درگیری احتمالی -که فرض تحقق آن بسیار بعید است- صرفا از توان موشکی ، پهپادی ، شناوری و ... صحبت نکرده و تمام این پلتفرم ها در کنار یکدیگر با هدف های در نظر گرفته شده، درگیر می شوند که در این میان، شناورهای بدون سرنشین انتحاری با سرعت افزوده شده نیز، یک عرصه دیگر از تسلیحاتی است که می‌تواند امر تهاجم را برای هر دشمنی سخت‌تر کرده و از طرف دیگر یک لایه قدرتمند دفاعی را به دارایی‌های طرف ایرانی اضافه کند.
