حکم قضایی علیه عمران‏خان

تحولات اخیر ترس از ناآرامی را در این کشور 220میلیونی مجهز به سلاح هسته‌ای که از زمان تاسیس خود در 75 سال پیش تجربه کودتاهای نظامی مکرر داشته، زنده کرده است. احتمال برکناری «خان» توسط احزاب اپوزیسیون، متحدان سابق و جداشدگان از حزب او در پارلمان، به توانایی وی برای جلب حمایت گسترده پیش از انتخابات بعدی آسیب می‌رساند؛ درحالی‌که هیچ نخست‌وزیری در پاکستان تا به حال یک دوره کامل پنج‌ساله را به پایان نرسانده است، اما «خان» اولین کسی خواهد بود که با رای عدم اعتماد برکنار می‌شود. دیوان در حکم روز پنج‌شنبه خود موافقت کرد که این اقدام ناقض قانون اساسی است و دستور داد رای عدم اعتماد در صبح روز شنبه برگزار شود. چنانچه او رای عدم اعتماد به‌دست بیاورد، همان‌طور که انتظار می‌رود، دولت موقت تشکیل می‌شود و کشور برای انتخابات در ماه‌های آینده آماده می‌شود.

به نظر می‌‌رسید که این حکم فضای سیاسی را به نفع احزاب اپوزیسیون تغییر داد؛ احزابی که با طفره رفتن خان از رای عدم اعتماد در روز یکشنبه متحیر شده بودند. در روزهای پس از آن، عمران‌خان که یک رهبر پوپولیست است، بر روایت سیاسی تسلط داشت و به دنبال کسب حمایت از ادعاهای خود مبنی بر توطئه به رهبری آمریکا بود. در این مدت او توانسته بود نظرات را به سمت توطئه آمریکا معطوف سازد. حال این احتمال وجود دارد که هم مخالفان و هم خان باید توجه خود را به انتخابات جدید معطوف کنند. «عایشه صدیقه» یکی از همکاران پژوهشی در دانشگاه SOAS لندن گفت: «عمران‌خان وجهه خود را از دست خواهد داد. کاملا مشخص خواهد شد که او اعتماد پارلمان از جمله اعضای حزب خود را از دست داده است.»

این انتخابات همچنین این مساله را به آزمون خواهد گذارد که آیا ائتلاف احزاب اپوزیسیون - که معمولا با هم اختلاف دارند، اما حول هدف رای عدم اعتماد متحد می‌شوند – می‌توانند متحد باقی بمانند یا خیر؟ در کشوری که ارتش اهرم‌‌های اصلی قدرت را کنترل می‌‌کند، انتخابات به‌طور گسترده به‌عنوان فرصتی برای رهبران نظامی به‌منظور انتخاب و یافتن شرکای سیاسی جدید تلقی می‌‌شود. «عارفه نور» یک تحلیلگر سیاسی مستقر در اسلام‌آباد گفت: «سیاست پاکستان دو رشته موازی دارد: یکی حمایت عمومی و دیگری نظامی است. یکی بدون دیگری شما را روی صندلی بزرگ نمی‌نشاند.»

لحظاتی پس از صدور حکم دادگاه، حامیان اپوزیسیون در خیابان مقابل دیوان عالی در اسلام‌‌آباد جمع شدند و شادی به پا کردند. آنها با مشت های گره کرده در هوا فریاد می‌زدند: «زنده باد قانون اساسی»، «عمران برو، برو». «شهباز شریف» رهبر مخالفان در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت که تصمیم دیوان عالی، کشور را نجات داده و استقلال آن را حفظ کرده است. شریف افزود: «دادگاه قطعا انتظارات مردم را برآورده کرد.» خان 69ساله با یک رویکرد ناسیونالیستی به قدرت رسید و متعهد شد که با فساد مبارزه کند. محبوبیت او در ماه‌های اخیر با افزایش تورم ضربه خورده است. روابط او با رهبران مهم نظامی نیز پس از خودداری از انتصاب رئیس جدید سازمان اطلاعات کشور در سال گذشته تیره شد. ماه گذشته، ائتلافی از احزاب اپوزیسیون خواستار طرح عدم اعتماد شدند و آرای لازم برای پیروزی را به‌دست آوردند. اما دقایقی پیش از برگزاری رای‌گیری در روز یکشنبه، متحدان خان در مجلس ملی آن را مسدود و اعلام کردند که او قصد دارد این نهاد را منحل کند؛ اقدامی که او بعدا در یک سخنرانی تلویزیونی تایید کرد. وی همچنین خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام شد. ساعاتی بعد، خان و متحدانش اقدامات خود را با این ادعا که مخالفان با دولت ایالات متحده برای برکناری او توطئه می‌کنند، توجیه کردند. مقامات آمریکایی دست داشتن در اقدام در راستای برکناری خان را رد کرده‌اند.