مسمومیت دارویی شایع ترین مسمومیتی می باشد که در بین افرادی که دارو استفاده می کنند اتفاق می افتد، بعضی از دارو ها به مرور زمان در بدن جمع می شوند و در دوزهای تجمعی سبب بروز حساسیت می شوند اما در برخی موارد دارو به محض اینکه وارد بدن می شود سبب مسمومیت دارویی می شود، در ادامه مطلب شما عزیزان را با روش درمان مسمومیت دارویی و علایم آن آشنا خواهیم کرد.
زمانی که دارویی بیش از مقدار تجویز شده مصرف شود و یا در فاصله زمانی نامناسب و یا به اشتباه استفاده شود سبب بروز مسمومیت دارویی در فرد می شود که کودکان، سالمندان و افرادی که افسردگی دارند بیش تر از دیگران در معرض این نوع مسمومیت هستند.
روش درمان مسمومیت دارویی
اگر متوجه شدید که شخصی از روی عمد و یا سهوی داروهایی را مصرف کرده است که امکان دارد دچار مسمومیت شود به منظور درمان این مسمومیت حتما فرد را نزد پزشک برده تا درمان مناسب برای فرد صورت گرفته شود.
اگر فردی به صورت سهوی و غیر عمد داروهایی را مصرف کرده است و متوجه شده اید که چه داروهایی مصرف کرده است و هوشیار است می توانید از روش هایی که سبب استفراغ می شود استفاده کنید و به داروها اجازه جذب شدن توسط بدن را ندهید زیرا برخی از دارو ها مانند قرص دیازپام به دلیل داشتن جذب بالا سریع جذب بدن می شوند که در این گونه موارد به خصوص اگر فرد مصدوم کودک باشد با اورژانس تماس گرفته و یا خودتان شخص را به مرکز مسمومیت ببرید، در صورتی که حال فرد اصلا خوب نیست با اورژانس حتما تماس بگیرید زیرا ممکن است به مراقبت های دیگری احتیاج داشته باشد.
در صورتی که مدت زمان زیادی از مصرف داروی فرد گذشته است و فرد احساس خواب آلودگی دارد استفراغ یا شست و شوی معده تاثیر ندارد زیرا، دارو وارد گردش خون فرد شده و در این مواقع برای درمان سموم دارویی باید فرد را سریعا به مرکز درمانی برسانید در این گونه موارد به دلیل اینکه فرد هوشیاری خود را از دست داده است امکان دارد با استفراغ محتویات معده وارد ریه شود و در نتیجه سبب خفگی فرد شود پس در این موارد اصلا توصیه نمی شود که شخص را مجبور به استفراغ کنید.
آشنایی با انواع مسمومیت های دارویی
دو نوع شایع از مسمومیت دارویی عبارتند از : سهوی و عمدی که در نوع مسمومیت سهوی فرد به اشتباه دارویی را مصرف می کند که بعضی از کودکان و در برخی موارد بزرگسالان و افراد کهنسال به این نوع مسمومیت گرفتار می شوند به عنوان مثال فردی طبق تجویز پزشک باید یک قرص را دو بار در هفته مصرف کند اما اشتباهی روزی دو بار مصرف می کند و پس از گذشت چند روز دچار مسمومیت دارویی می شود اما در مسمومیت عمدی فرد به صورت عمدی دارویی را بیش از حد تجویز شده مصرف می کند که در بیشتر موارد دارویی مانند قرص های اعصاب و آرام بخش که در منزل نگهداری می شوند از دسته این قرص ها می باشند.
علائم مسمومیت دارویی
بیشتر داروها متاسفانه نشانه های مشخص و اختصاصی به منظور تشخیص مسمومیت دارویی ندارند، برخی از دارو ها مانند آتروپین و امثال آن سبب گشادی مردمک چشم ها می شوند بنابراین در صورتی که دارویی از این خانواده مصرف شود با معاینه چشم می توان متوجه شد که داروی مصرف شده از چه دسته ای بوده است.
در برخی موارد نیز مردم بنا به دلایل مختلفی از جمله سر درد یا دندان درد به صورت مکرر از قرص های استامینوفن استفاده می کنند، اثرات مصرف این قرص ها در بدن جمع می شود و پس از گذشت زمانی سبب علایم مسمومیت دارویی می شود که حالت تهوع، سرگیجه، تنفس های تند و سر درد از جمله نشانه های این نوع مسمومیت دارویی می باشد اما ممکن است این علائم با نشانه های یک بیماری دیگر اشتباه گرفته شود بنابراین به طور کلی نمی توان گفت که این علائم ویژگی اختصاصی مسمومیت می باشند.
روش های پیشگیری از مسمومیت دارویی
یکی از بهترین روش های به منظور پیشگیری از مسمومیتهای دارویی مصرف دارو فقط با تجویز پزشک می باشد و همچنین پرهیز از خود درمانی و قرار ندادن دارو در دسترس کودکان از جمله روش های پیشنهادی جهت جلوگیری از مسمومیتهای دارویی است.
همچنین در مصرف داروهای سه حلقه ای ضد افسردگی مانند «ایمن پرامین» باید توجه زیادی داشته باشید زیرا این دارو در بدن اشخاص مختلف با دوز های متفاوت عکس العمل خاصی نشان می دهد بنابراین به طور دقیق نمی توان گفت که چه میزان از این دارو سبب ایجاد مسمومیت دارویی می شود از این رو در مورد بسیاری از دارو ها نمی توان میزان دقیق مصرفی آن را جهت مسمومیت دارویی گفت زیرا عکس العمل بدن افراد نسبت به میزان دارو ها با هم مختلف است.
از جمله نکاتی که در زمان تجویز و مصرف دارو باید حتما رعایت کرد سن بیمار، نوع بیماری و همچنین مکانیزم دفع دارو از بدن می باشد به طور مثال فردی که کلیه هایش دچار مشکل شده اند دارو هایی را که از طریق کلیه دفع می شوند را نمی توانند مصرف کنند اگر از دارو ها در دوز پایین نیز استفاده شود باز هم فرد دچار مسمومیت دارویی می شود.
اگر دارویی را بنا به تجویز پزشک برای درمان یک بیماری خاصی استفاده می کنید برای درمان ناراحتی های دیگر مانند سردرد و… به هیچ وجه استفاده نکنید زیرا در صورت رعایت نکردن این مورد، مسمومیت دارویی ایجاد می شود همچنین توجه زیادی به تاریخ مصرف دارو ها داشته باشید زیرا در صورت مصرف داروی از تاریخ گذشته عوارض خطرناکی را در پی خواهد داشت، در صورت باقی ماندن دارو پس گذراندن دوره درمان آن دور بریزید و در منزل آن را نگهداری نکنید، به هیچ وجه شربتی را که به مدت چهار تا پنج ماه در یخچال نگهداری کرده اید را مصرف نکنید.
اقدامات ضروری برای رفع مسمومیت دارویی سالمندان
درمان این نوع مسمومیتها بسته به شرایط متفاوت بیمار می تواند متفاوت باشد، حال آگاهی از میزان مصرف دارو می تواند در طول درمان بسیار کمک کننده باشد، اما این اطلاعات همیشه در دسترس پرستار شخص سالمند یا کسی که از وی مراقبت می کند، نمی باشد، از این رو راهکار های درمانی عمومی که اغلب برای این بیماران مورد استفاده قرار می گیرند، شامل موارد زیر هستند :
- تمیز کردن و گذاشتن لوله در مسیر های تنفسی در صورت وجود مشکلات تنفسی
- تجویز زغال فعال به منظور جذب دارو در دستگاه گوارش
- القای استفراغ به منظور خارج شدن دارو از معده
- پمپاژ معده به منظور خارج شدن دارو
- تزریق مایعات وریدی به منظور سرعت بخشیدن به روند دفع دارو
از آنجا که بدن سالمندان دارای حساسیت بیشتری می باشد، بنابراین دستگاه تنفس و گوارش آنها معمولا از دیگر ارگان های بدن آسیب پذیرتر می باشد، از این رو هر نوع روش درمانی به کار گرفته شده برای آنها باید تحت نظر پرشک متخصص یا پرستار دوره دیده انجام گیرد، حال در صورتی که سالمند شما دچار مسمومیت دارویی شده باشد، در اولین قدم باید با اورژانس تماس بگیرید و در صورتی که تخصص نگهداری از سالمند را ندارید باید تا وقتی که اورژانس بر بالین بیمارتان حاضر می شود، مراقب علائم وی باشید، و در صورتی که برایتان امکان پذیر است در طی مدت زمانی که منتظر اورژانس هستید، حتما با یک پزشک یا پرستار سالمند در تماس تلفنی باشید و هر گونه تغییر در علائم بیمارتان را به وی گزارش دهید. در صورتی که حال عمومی بیمار شما خوب می باشد و قادر به حرکت است، در اولین فرصت وی را به نزدیک ترین درمانگاه یا بیمارستان انتقال دهید و برای وی کمک های اولیه پزشکی درخواست نمایید.
در این بخش از مطلب قصد داشتیم شما عزیزان را با درمان مسمومیت دارویی آشنا کنیم تا بدانید که در صورت مسمومیت دارویی باید چه اقداماتی را انجام دهید، اگر تمایل دارید در زمینه بیماری ها اطلاعات مفیدی کسب کنید می توانید بر روی لینک کلیک نمایید.
