چین بهعنوان کشور مبدا کووید-19، پیش از دیگر کشورها محدودیتهای سفر و قرنطینهها را اعمال کرد و محدودیتهای سفرهای بینالمللی همچنان به قوت خود باقی است و قوانین سختگیرانهای در این زمینه اعمال میکند. این محدودیتهای سفر خارجی بر گردشگری داخلی تاثیر مثبتی داشته و منجر به بازیابی و بهبودی این بخش از سه ماه اول 2020 شده است. قبل از همهگیری بازار گردشگری داخلی چین با 1/ 3میلیارد گردشگر داخلی در سال 2019 پررونق بود. این میزان در سال 2020 با 43درصد کاهش نسبت به سال 2019، به 8/ 1میلیارد نفر رسید و تعداد گردشگر داخلی در سال 2021 به 5/ 2میلیارد نفر افزایش یافت. در سه ماه اول سال 2022، تقریبا 830میلیون سفر توریستی داخلی در چین انجام شد. گردشگری داخلی در چین پس از شیوع همهگیری ویروس کرونا در سه ماه اول سال 2020 به سرعت بهبود یافت. با این حال، هنوز کمتر از سطح قبل از شیوع همهگیری است. با وجود اینکه شیوع ویروس کرونا در چین کاهش یافته بود، تاثیرات این همهگیری بر صنعت گردشگری چین میتوانست شدید باشد. شرکت چینی رتبهبندی «فیچ» در جدیدترین گزارش خود اعلام کرده که بهبود بخش گردشگری چین از اواسط سال 2021 کند شده و تعداد گردشگران داخلی و درآمد حاصل از آن در سال 2021 به حدود 50درصد سطوح قبل از همهگیری کاهش یافت و با ورود به سال 2022 ضعیف باقی ماند.
گزارش«فیچ» نشان میدهد که سیاستهای دولت در جهت کنترل کووید-19 تا حد زیادی مسیر بهبود بخش را هدایت میکند و تشدید موارد ویروس میتواند بر فعالیتهای گردشگری تاثیر بگذارد و در نتیجه بر بهبود اقتصادی چین تاثیر میگذارد. گردشگری که 11درصد از کل تولید ناخالص داخلی چین در سال 2019 را تشکیل میداد به رشد اقتصادی چین کمک کرده است. سرعت رشد گردشگری از سال 2014 به جز در سال 2020 از رشد تولید ناخالص داخلی بهتر بوده است. با این حال، بهبود بخش گردشگری چین نابرابر است. سفرهای تفریحی به سرعت بهبود یافته است زیرا تمایلات سفر به سمت «گذران تعطیلات با مسافت کوتاه» و با کیفیت بالا و سرگرمیهای خانوادگی مانند پارکهای موضوعی تغییر کرده است. در بازار مقاصد دیدنی، که عموما گردشگران غیرمحلی را هدف قرار میدهد، به دلیل محدودیتهای سفر بین استانی بهبود بسیار کندتر بوده است.
مشهودترین تاثیر کووید-19 بر خردهفروشیهای مسافرتی چینی، تغییر سفر از خارج از کشور به گردشگری داخلی است. حتی در شرایطی که کشورهای خارجی به روی گردشگری باز میشوند، گردشگران چینی لزوما برنمیگردند و بازار گردشگری داخلی همچنان به رونق خود ادامه میدهد. در سال 2021، کل خردهفروشی کالاهای مصرفی چین به 44 تریلیون یوآن رسید که 5/ 12درصد نسبت به سال قبل افزایش داشت. که این امر چین را به دومین بازار مصرفکننده جهان تبدیل کرده است. در عصر کرونا، باتوجه به محدود کردن سفرهای خارجی ناشی از همهگیری بهترین زمان ممکن برای جذب گردشگران داخلی به وجود آمد. بنابراین تعداد قابلتوجهی از مسافران چینی به دنبال مقاصد و تجربیات جدید در چین به بازار داخلی بازگشتهاند. با این حال، ویروس کرونا به رویاهای تعطیلات داخلی بسیاری از گردشگران، هتلها، خطوط هوایی و شرکتهای توریسم چینی پایان داده که امیدوارند سفرهای بین استانی مشابه دوران قبل از کووید-19 ادامه داشته باشند.
تلفات اقتصادی «کووید صفر»
چین در اوایل مارس 2022 گستردهترین قرنطینه کرونا را در دو سال گذشته آغاز کرد تا آزمایشهای متعدد و کنترل شیوع رو به رشد در شانگهای را انجام دهد. قرنطینه سختگیرانه در جهت دستیابی به استراتژی «کووید صفر» منجر به سوالاتی درباره تلفات اقتصادی کشور بر گردشگری داخلی میشود. قدرت گرفتن ُامیکرون منجر به رکود گردشگری داخلی شد.
به ویژه، استانهایی مانند هاینان و یوننان و همچنین مناطق شمالی با آب و هوای معتدل و گردشگرپذیر، بسیار آسیب دیدهاند. رکود در ماههای اخیر ناشی از شیوع ُامیکرون این صنعت را در بدترین وضعیت خود از زمان همهگیری قرار داده است و بخشی که بیش از 11درصد از تولید ناخالص داخلی چین در سال 2019 را دربرمی گرفت و نزدیک به 80میلیون شغل را پشتیبانی میکرد و 10درصد از کل اشتغال چین را به خود اختصاص داده بود، در بدترین وضعیت ممکن قرار گرفت. اقتصاددانان چینی انتظار دارند تا سفرهای بین استانی در تعطیلات سه روزه جشنواره قایق اژدها در ژوئن از سرگرفته شود در غیراین صورت گردشگری دچار هرج و مرج خواهد شد. توقف مداوم گردشگری ممکن است حداقل 5/ 0درصد از رشد تولید ناخالص داخلی چین در سال 2022 را کاهش دهد. دولت برای امسال رشد حدود 5/ 5درصدی را هدفگذاری کرده است.
در سطح ملی، صنعت گردشگری احتمالا بدترین وضعیت را از زمان شروع همهگیری تاکنون داشته است، زیرا وضعیت کووید-19 در ماههای اخیر بدتر شده است. بر اساس پایگاه داده تحلیل شغلی گلوبال دیتا، آگهیهای شغلی فعال گردشگری در چین از آوریل 2021 تا مارس 2022 به میزان 7/ 54درصد کاهش یافته است واین یعنی 10درصد از کل اشتغال چین. دوران کرونا موجب اتکای فعالان گردشگری به مردم محلی و کاهش قیمتها جهت رونق گردشگری شد. در بخشی که دههامیلیون نفر را مشغول کار میکند و هزینههای گردشگری آن بر اساس دادههای گلوبال دیتا در سال 2019 بالغ بر 840میلیارد دلار بوده، تعجبی ندارد که استانها برای جذب گردشگران داخلی تلاش کنند. با محدودیت سفرهای بین استانی، برخی از استانها برای کمک به کاهش ضربه ناشی از افت شدید درآمد گردشگران، به مردم محلی روی میآورند. با این حال، مردم محلی عمدتا اتومبیل خود را دارند و بعید است که نیاز به اقامت داشته باشند. به این ترتیب، این هیچ لطفی برای شرکتهای حملونقل و اقامت در چین ندارد.
با این وجود، برخی استانها در تلاش برای افزایش تعداد گردشگر، کاهش قیمت بلیت و ارائه معافیتهای مالیاتی هستند. به عنوان مثال، نینگژا، یک منطقه خودمختار وابسته به گردشگری در شمال غربی چین، به جمعیت محلی خود با 2/ 7میلیون گذرنامه به بیش از 60 نقطه دیدنی با قیمت 199 یوآن (31 دلار) ارائه میدهد، این، تخفیف قابلتوجهی به نظر میرسد با توجه به قیمتهایی که معمولا نزدیک به 470 دلار بوده است. به طور مشابه، شهر دالی با ارائه یارانه سفر، سعی در جذب بازدیدکنندگان محلی دارد. در همین حال، مقامات در یوننان نیز مجبور شدهاند اقداماتی مانند کاهش مالیات را برای کمک به شرکتهای مسافرتی انجام دهند. هوهوت، پایتخت منطقه شمال چین در مغولستان داخلی و معروف به علفزارهای سرسبز، شاهد کاهش تعداد سفرهای توریستی در طول تعطیلات بود و درآمد گردشگری آن تا 5/ 53 درصد کاهش یافت. حتی در استان بزرگتری مانند یوننان، جایی که سفرهای تفریحی 90درصد بخش خدمات را در سال 2019 تشکیل میداد، مقامات مجبور شدند اقداماتی مانند کاهش مالیات را برای کمک به شرکتهای مسافرتی انجام دهند. در حالی که توریسم داخلی چین از هم میپاشد، استانها قیمت بلیتها را کاهش میدهند، معافیتهای مالیاتی ارائه میدهند و حتی از مردم محلی میخواهند که در کاهش درآمد گردشگران در بخشی که دههامیلیون نفر را استخدام میکند، کمک کنند. دادههای رسمی نشان میدهد که رکود در گردشگری - که شامل سفر، اقامت و پذیرایی میشود - تا سال 2022 ادامه داشته است، زیرا به دلیل محدودیتهای گستردهتر مرتبط با کووید در سفرهای بین استانی، قرنطینهها و آزمایشهای گسترده بیپایان است.
کاهش چشمگیر پروازهای مسافربری و کنسلیهای ناگهانی عواملی است که گردشگران را دور نگه میدارد. طبق اعلام شرکت «واری فلایت»، تعداد پروازهای داخلی در هفته بیش از 35هزار پرواز است که کمترین میزان از سال 2000 بهشمار میرود. دادههای رسمی نشان میدهد با توجه به محدودیتها گردشگران سایر استانها تنها 5درصد از مقاصد دیدنی در سراسر چین در تعطیلات آوریل را تشکیل میدهند.