هرچند بازارهای موازی این روزها با اقبال سهامداران خرد روبه‌رو شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند و خیلی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در حال کوچ از بورس به سمت بازارهای سفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌بازی هستند، اما هنوز هم هستند افرادی که دنبال سرمایه‌گذاری و ماندگاری در بورس هستند. آنها در این میان با وجود تمام اما و اگرها و شایعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و تحولات، دنبال سرمایه‌گذاری در صنایعی هستند که با مشکلات و مصائب کمتری در این اوضاع و احوال روبه‌رو شوند. صنایعی که جذاب هستند و چشم‌‌‌‌‌‌‌‌‌انداز خوبی در همین احوال پیش‌رو دارند. کارشناسان حوزه بورس در گفت‌‌‌‌‌‌‌‌‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» از صنایع جذاب سال‌جاری در بورس، ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و دلایل خود گفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند.
شانس بالای پتروشیمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و پالایشی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها
از صنایع جذاب در بورس برای سرمایه‌گذاری که اکثر کارشناسان روی آن تاکید دارند، صنایع پتروشیمی و پالایشی است. از جمله دلایلی که کارشناسان برای جذابیت این صنایع می‌‌‌‌‌‌‌‌‌آورند افزایش قیمت نفت و قیمت‌های جهانی است. محمد‌رضا آقامحمد سمسار، کارشناس بازارسرمایه این دو صنعت را جزو صنایع جذاب در بورس سال1401 معرفی می‌کند و در توضیح چرایی این موضوع علاوه‌بر اشاره به قیمت‌های جهانی و افزایش قیمت نفت و ریزش قیمت کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها می‌گوید که در این شرایط قیمت نفت پایین نیامده است و این احتمال وجود دارد که با ادامه پیدا‌کردن جنگ روسیه و اوکراین و شروع فصل سرما، قیمت‌ها در این حوزه بالاتر هم برود. به اعتقاد او این دو صنعت برای بورس و سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران در این حوزه سود خوبی می‌سازند و p/ e آنها هم بین 5/ 3 تا 4 می‌شود. محسن احمدی از دیگر کارشناسان بورس هم در صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایش با «دنیای‌اقتصاد» این احتمال را می‌دهد که صنایع پالایشی جزو صنایعی قرار بگیرند که اوضاع خوبی داشته باشند.
او همچنین به گزارش‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بهار شرکت‌های پالایشی در صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایش اشاره کرده و این موضوع را مطرح می‌کند که این گزارش‌ها به احتمال زیاد خوب خواهند بود. بابک سالاروند، کارشناس بورس هم از دیگر افرادی است که پالایشگاهی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها را جزو صنایع جذاب امسال در صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایش با «دنیای‌اقتصاد» معرفی می‌کند. او در توضیح دلایل خود می‌گوید به جهت اینکه موجودی کالای پایان‌دوره با قیمت نفت پایین است، در صورتی‌که قیمت نفت حول و حوش 108 دلار است (موجودی کالای پایان‌دوره 1400 بسیار پایین‌تر از قیمت نفت 108دلاری است) که می‌تواند پتانسیل تسعیر از این محل را داشته باشد و مساله بعد کرک‌اسپرد 3ماهه زمستان نسبت به سه‌ماهه پاییز خیلی بیشتر بوده است و گزارش حسابرسی‌شده در دو مورد فوق می‌تواند پتانسیلی باشد. کرک‌اسپرد فصل بهار 1401 خیلی بیشتر از کرک‌اسپرد زمستان 1400بوده است. این کارشناس بازار سرمایه هم مانند محسن احمدی به گزارش‌‌‌‌‌‌‌‌‌های فصل بهار شرکت‌های پالایشی اشاره می‌کند و می‌گوید که انتظار گزارش‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خوبی برای سه‌ماه گذشته از این صنعت دارد. سالاروند بعد از این توضیح بیان می‌کند که قیمت‌های فوب خلیج‌فارس بنزین و گازوئیل بالاتر از نرخ‌های اعلامی در صورت‌های مالی است، لذا پتانسیل آزادسازی قیمت بنزین در این مورد نهفته است و مشخص نیست چه وقت اجرایی می‌شود.
ریسکهای صنعت پتروشیمی و پالایشی
ریسک بزرگ بازار در حال‌حاضر دولت است. این صحبت محمد‌رضا آقامحمدسمسار در رابطه با ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی است که این دو صنعت ممکن است امسال با آن روبه‌رو شوند. به اعتقاد او این ترس وجود دارد که دولت بخواهد در جیب شرکت‌ها دست کند. به اعتقاد این کارشناس حوزه بورس اگر تحریم‌ها لغو نشوند، این ترس در بازار وجود دارد که دولت بخواهد با وضع عوارض و کم حساب‌کردن قیمت فرآورده‌ها و بالا حساب‌کردن قیمت نفت در حساب و کتاب‌‌‌‌‌‌‌‌‌های شرکت‌ها دخالت کند. محسن احمدی هم به زمزمه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های تغییر فرمول قیمت‌گذاری و وضع عوارض صادراتی برای این صنایع اشاره می‌کند و می‌گوید که با این اتفاق‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها ممکن است این دو صنعت تحت‌تاثیر منفی قرار بگیرند.
شانس خودرویی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در کسب جذابیت
بابک سالاروند، کارشناس حوزه بورس تنها فردی است که در این میان، گروه خودرویی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و قطعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌سازها را جزء گروهی معرفی می‌کند که می‌توانند جزو صنایع جذاب 1401 باشند. او با بیان اینکه باید فاصله بین قیمت کارخانه و قیمت خودرو در بازار آزاد صفر شود، به رفع قیمت‌گذاری دستوری اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: اگر این اتفاق رخ بدهد، صورت مالی تصحیح می‌شود و 40تا50درصد فروش بالا می‌رود که در نتیجه وضعیت شرکت‌ها بهبود پیدا می‌کند. به اعتقاد سالاروند خصوصی‌‌‌‌‌‌‌‌‌سازی در این صنایع باعث می‌شود قیمت دستوری حذف شود و فروش شرکت‌های قطعه‌ساز هم بالا برود و به‌تبع آن حاشیه سود بالا می‌رود و با توجه به کوچک‌بودن قطعه‌سازان، این گروه توانایی رشد سودآوری خواهد داشت.
جذابیت در گروه‌های دور از حاشیه است
اما و اگرهای احیای برجام، مسائل بین‌‌‌‌‌‌‌‌‌المللی و داخلی، تورم، افزایش قیمت دلار، قیمت‌گذاری دستوری و... باعث‌شده است که اوضاع برخی از صنایع بورس خوب نباشد. به این مسائل محسن احمدی، کارشناس حوزه بورس هم اشاره می‌کند و می‌گوید که «در بورس اتفاقاتی افتاده که یک‌سری از صنایع را دچار مشکلات عدیده‌ای کرده است.» او به افزایش حقوق و دستمزدها، قیمت‌گذاری دستوری، افزایش قیمت انرژی، دخالت در بورس‌کالا، تغییرات در نرخ قیمت‌ها اشاره و توضیح داد که خیلی از شرکت‌ها تحت‌تاثیر اساسی قرار گرفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند، لذا احتمالا صنایعی که با قطعی برق و این قبیل مشکلات روبه‌رو هستند، حداقل تابستان خوبی نخواهند داشت. او با این توضیحات به سهامداران توصیه می‌کند که در شرایط فعلی که بهای شرکت‌ها در حال رشد است و کشور هم با تورم روبه‌رو است، بهتر است سراغ شرکت‌هایی رفته که با این مسائل و مشکلات کمتری روبه‌رو هستند.
احمدی از صنعت کاشی، سیمان، دارو، شیشه، کانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌های فلزی، برخی از شرکت‌های قندی و تعداد محدودی از غذایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها نام می‌برد اما به نکته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای برای این موضوع اشاره می‌کند و آن هم این است که همه گروه دارویی شامل این روند نیستند، یا وقتی می‌گوید شرکت‌های قندی، همه زیرمجموعه آنها مشمول این توجه قرار نمی‌گیرند. برهمین اساس بهتر است سهامداران قبل از سرمایه‌گذاری به فاکتورها و عواملی که کارشناسان به آنها اشاره می‌کنند، توجه داشته باشند. این کارشناس همچنین توضیح می‌دهد؛ سرمایه‌گذارها در انتخاب صنایع باید به عواملی که عملکرد شرکت‌ها را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند توجه کنند؛ عواملی مانند نرخ بهره یا نرخ ارز نیمایی، اما از سوی دیگر ممکن است برخی شرکت‌ها کمتر درگیر این مشکلات شوند؛ شرکت‌هایی که یا نیروی انسانی کمتری نسبت به دیگر شرکت‌های حوزه خود دارند یا صادراتی ندارند که بخواهند عوارض بدهند، یا ممکن است برای خودشان نیروگاهی داشته باشند.
بی‌تفاوتی سهامداران به جذابیت برخی سهام
مدت‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها است که کارشناسان و فعالان حوزه بورس از خروج پول‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها از این حوزه و روی آوردن سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها به بازارهای سفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌بازی گلایه می‌کنند. آنها اعتقاد دارند که دولت به وعده‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خود در قبال بورس نه‌تنها آنطور که باید و شاید عمل نکرده، بلکه این بازار را به حال خود رها کرده است. آنها در صحبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایشان مدام روی این موضوع تاکید دارند که سهم‌ها در بورس ارزنده و جذاب هستند اما خریدار نیست و دولت هم اقدامی برای ایجاد جذابیت برای سهامداران و ماندگاری آنها در این بازار نمی‌کند. خیلی از کارشناسان معتقدند که دولت می‌تواند مردم را به سمت خرید سهام سوق بدهد اما در حال‌حاضر متاسفانه برعکس این موضوع در کشور در حال اتفاق افتادن است که قطعا تبعات خوبی برای آینده بازار ندارد. به اعتقاد آنها هرقدر هم صنایع جذابی در بورس وجود داشته باشد و کارشناسان از توصیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و دغدغه‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایشان برای سهامداران خرد بگویند، تا وقتی که بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌اعتمادی و جذابیت بازارهای سفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌بازی وجود داشته باشد، بعید است که بورس اوضاع و احوال خوبی به خود بگیرد.
