صندوقهای رای در ساعت 7صبح باز شد و در ساعت 11شب به وقت محلی (05:00 تا 21:00 به وقت گرینویچ) بسته شد. انتظار میرود که نتایج غیر رسمی در اواخر شب به وقت محلی اعلام شود؛ اما نتایج رسمی تا روز دوشنبه اعلام نخواهد شد. مبارزات انتخاباتی در تابستان پس از درگیریهای سیاسی که منجر به فروپاشی دولت ماریو دراگی، نخستوزیر مستعفی در ماه ژوئیه شد، آغاز شد. بر اساس آخرین نظرسنجی منتشرشده قبل از ممنوعیت تبلیغات پیش از انتخابات در 10سپتامبر، جورجیا ملونی، رهبر حزب راست افراطی موسوم به «برادران ایتالیا» با کسب 25درصد آرا، بر کمپین انتخاباتی تسلط داشت. این امر ملونی را در مسیر تبدیل شدن به اولین نخستوزیر زن ایتالیا در رأس یک ائتلاف راستگرا قرار میدهد. در این ائتلاف به جز حزب ملونی، متئو سالوینی، پوپولیست ضد مهاجرت و سیلویو برلوسکونی، سرمایهدار رسانهای نیز حضور دارند.
بر اساس آخرین نظرسنجیهایی که اکونومیست منتشر کرده است حزب ملونی نزدیک به 25درصد آرا را بهدست میآورد و پس از آن حزب 5ستاره نزدیک به 15درصد آرا را بهدست خواهد آورد. البته در یک نظر سنجی دیگر، جنبش پنج ستاره جوزپه کونته که ناظران آن را حزبی رو به انقراض میدانستند، پس از یک مبارزات انتخاباتی قوی در جنوب کشور، احتمالا 13درصد آرا را در جنوب این کشور بهدست آورد. تحلیلی در این زمینه وجود دارد که رشد دیرهنگام آمار حمایتی از جنبش پنج ستاره میتواند شانس ائتلاف راستگرا را برای کسب اکثریت در سنا یا مجلس علیا به خطر بیندازد و روند تشکیل دولت را پیچیده کند. همچنین حزب فورتزای ایتالیا که متعلق به سیلویو برلوسکنی است کمتر از 7درصد آرا را بهدست خواهد آورد.
کاندیدای نخستوزیری رهبر ائتلافی میشود که شامل حزب «لیگ» متعلق به ماتئو سالوینی و «فورتزا ایتالیا» متعلق به سیلویو برلوسکنی و همچنین حزب ملونی است. بر اساس برخی دادهها راستگراهای طرفدار ملونی ممکن است تا 50درصد آرا را بهدست آورند. البته برخی پیشبینیها هم حکایت از تصاحب 60درصدی آرا توسط راستگراها دارد. انریکو لتا، رهبر حزب چپ میانه دموکراتیک پیش از برگزاری انتخابات گفته بود که حزب ملونی نزدیک به 40درصد آرا را کسب خواهد کرد. پیشتازی اینها در انتخابات بهگونهای بوده است که حتی یک سردبیر روزنامه راست میانه در ایتالیا گفته است که به قدرت رسیدن آنها بسیار خطرناک است. کلودیو چراسا، سردبیر فاگلیو معتقد است که جناح راستی روی کار خواهد آمد که معتقد به تئوریهای توطئه هستند.
ائتلاف نامتحد
انتخابات ایتالیا در بحبوحه بحران انرژی، سرخوردگی گسترده درباره دیدگاههای سیاستمداران و پرسشها درباره موضع آینده این کشور در قبال اتحادیه اروپا برگزار میشود. درحالیکه ائتلاف ملونی یک جبهه متحد را درباره برخی از سیاستهای شاخص، از جمله مخالفت با آنچه «مهاجران غیرقانونی» و کاهش مالیات مینامد، نشان میدهد اما شکافهایی در میان رهبران آن در سیاستهای مالی و سیاست خارجی نمایان کرده است. در امور مالی، ملونی به خط دراگی پایبند بوده است: در این راستا از افزایش بدهیهای بیسابقه ایتالیا امتناع میکند و در عین حال بر محدود کردن قیمت گاز و جدا کردن آن از هزینههای انرژی اصرار دارد.
سالوینی دیدگاه متفاوتی دارد و برای کمک به مشاغل و خانوادههای مشکلدار درخواست 30میلیارد یورو (29میلیارد دلار) بدهی بیشتر دارد. به نظر میرسد ائتلاف نیز بر سر رویکرد ایتالیا در قبال روسیه اختلاف نظر دارد. ملونی قاطعانه از تحریمها علیه مسکو حمایت کرده است؛ درحالیکه سالوینی اصرار داشت که باید در آنها تجدید نظر شود. برلوسکنی، دوست دیرینه ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه پنجشنبهشب پس از اینکه گفت که رهبر روسیه فقط میخواهد ولادیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین را با دولتی «متشکل از افراد شایسته» جابهجا کند، مورد انتقاد قرار گرفت. یکی دیگر از موارد مورد اختلاف موضع ملونی درباره اتحادیه اروپا است.
ملونی که «برادران ایتالیا» را در سال2012 از خاکستر یک حزب پسا فاشیستی تاسیس کرد، سالها سخنرانیهایی با صدای رسا علیه اتحادیه اروپا و بازارهای مالی بینالمللی ایراد کرده بود که به موجب آن، بلوک اروپایی را دشمنان منافع ملی ایتالیا معرفی میکرد. اما با نزدیک شدن به رویای نخستوزیری، در زمانی که ایتالیا برای تقویت اقتصاد ضعیف خود نیاز به بودجه بلوک اروپایی دارد، این زن 45ساله لحن خود را ملایمتر کرده است. او بارها گفته است که به تعهد خود درخصوص اتحادیه و حمایت خود از اوکراین، از جمله با حفظ تحریمهای اعمال شده علیه روسیه پایبند است.
به نوشته روزنامه نیویورکتایمز، جورجیا ملونی، رهبر راستگرای تندرو ایتالیا، از صحبت کردن درباره فاشیسم ناراحت است. او آشکارا و به چندین زبان گفته است که راست ایتالیایی، فاشیسم را برای چندین دهه است که به تاریخ سپرده است. او گفت که «طرح مشکل فاشیسم در ایتالیا همیشه با مبارزات انتخاباتی آغاز میشود و به گفته او وقتی چپ ایتالیایی قصد دارد تا انتخابات را لکهدار کند، موضوع فاشیسم را مطرح میکند. اما او در مصاحبه ای در این ماه اصرار داشت که اکنون هیچ یک از اینها مهم نیست؛ زیرا ایتالیاییها اهمیتی نمیدهند. او با بالا انداختن شانه گفت: «ایتالیاییها دیگر به این زبالهها اعتقاد ندارند.» در اینباره او بارها ریشههای پسافاشیستی حزبش را رد کرده و آن را یک گروه محافظهکار میداند. وی همچنین وعده حمایت از سیاستگذاریهای غربی در قبال اوکراین را داده و گفته که کاری نمیکند که اقتصاد ایتالیا بیش از این ضربه ببیند.
اگرچه انتظار میرود نتایج روز دوشنبه اعلام شود؛ اما هفتهها طول میکشد تا دولت جدید در ایتالیا مستقر شود. پس از تایید نتایج، قانونگذاران جدید به روسای دو مجلس رای خواهند داد که در این زمینه رهبران احزاب با سرجیو ماتارلا، رئیسجمهوری ایتالیا مشورت خواهند کرد. رئیس دولت سپس نخستوزیری را برای ارائه فهرستی از وزرایی که باید توسط رئیسجمهور تایید و سپس توسط پارلمان با رای اعتماد تایید شوند، معرفی میکند. تحلیلگران میگویند این به آن معناست که ایتالیاییها احتمالا تا اواسط نوامبر شاهد تشکیل دولت جدید خواهند بود. ایتالیا پیشینه تاریخی در بیثباتی سیاسی دارد و نخستوزیر بعدی این کشور شصت و هشتمین دولت را از 1946 اداره خواهد کرد و با چالشهایی بهویژه افزایش هزینههای انرژی روبهرو است. دولتهای اروپایی و بازارهای مالی با نگرانی منتظر نتیجه این انتخابات هستند. برای بازارهای مالی هم نگرانیهای همیشگی درباره توانایی ایتالیا برای مدیریت انبوه بدهیهایی که میزان آن حدود 150درصد از تولید ناخالص داخلی است، وجود دارد.