یک کارشناس ارشد مامایی گفت: اگرچه داشتن ناباروری غیرقابل توضیح، گیج‌کننده و ناامیدکننده است، اما خوشبختانه حتی زمانی که علت ناباروری مشخص نیست، درمان‌های مختلف باروری در نهایت می‌توانند منجر به بچه دار شدن زوجین شوند.
فرشته درایتی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: عوامل بسیاری مانند سن، مدت زمانی که ناباروری انجام شده و وضعیت کلی سلامت زوج روی درمان تاثیرگذار است. در زنان ممکن است یک یا دو روش با هم به درمان نازایی کمک کنند.
وی بیان کرد: تلاش برای باردار شدن برای بسیاری از زوجین اتفاقی جذاب است. با این وجود وقتی که ماه‌ها می‌گذرد و آزمایش‌های بارداری نتایج منفی را نشان می‌دهد، فرآیند جذاب تلاش برای باردار شدن می‌تواند به یک روند استرس زا و ناراحت کننده تبدیل شود چراکه زوجین معمولاً امید خود را از دست داده و فکر می‌کنند که نابارور هستند.
این ماما اظهار کرد: سؤال اینجاست که چه زمانی می‌توان گفت که یک زوج واقعا نابارور هستند؛ هنگامی که خانمی بدون هیچ گونه جلوگیری، 12 ماه به صورت منظم برای باردار شدن تلاش کند و بارداری رخ ندهد، می‌توان گفت که این زوج درگیر ناباروری هستند، البته این زمان برای زنان بالای 35 سال، 6 ماه است. علاوه بر این نیز زنانی که در گذشته باردار شده بودند اما حالا قادر به باردار شدن نیستند و همین‌طور زنانی که سقط مکرر دارند، نیز نابارور تلقی می‌شوند.
وی افزود: مسئله اینجاست که ناباروری فقط زنان را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد. مردان نیز می‌توانند با مشکلات ناباروری مبارزه کنند. بنابراین هر دوی زوجین باید مورد معاینه و آزمایش قرار گیرند.
این ماما به راه‌های درمان ناباروری در زنان اشاره کرد و گفت: تحریک تخمک گذاری با دارو از درمان‌های مهم است ودرمان اصلی ناباروری در زنان داروهای کمک باروری است. همچنین تلقیح درون رحمی اسپرم یعنی اینکه اسپرم سالم غلیظ شده و زمانی که زن داروهای کمک باروری دریافت کرده و تخمک آزاد کرده، با کاتر خاصی درون رحم قرار می‌گیرد، نیز از دیگر درمان‌هاست.
درایتی با اشاره به لقاح خارج رحمی، ادامه داد: این روش لقاح در محیط آزمایشگاه انجام شده و نطفه پس از آنکه سه روز در محیط آزمایشگاه رشد کرد به رحم منتقل می‌شود و تزریق اسپرم به داخل سیتوپلاسم تخمک نیز از دیگر روش‌هاست. این روش بر پایه لقاح خارج رحمی است که در آن تخمک زن با اسپرم مرد در محیط آزمایشگاه ترکیب شده و پس از لقاح، جنین به دست آمده در داخل رحم قرار داده می‌شود.
شایع‌ترین علل نازایی در زنان
وی با اشاره به شایع ترین علل نازایی در زنان، تصریح کرد: با افزایش سن یک خانم، تعداد تخمک‌ها و در نتیجه قدرت باروری او به سرعت کاهش می‌یابد. این روند کاهشی در اواسط 30 سالگی، بارزتر می‌شود. به طوری که تخمین زده می‌شود، حدود یک سوم زوج‌هایی که خانم در آن ها بالای 35 سال سن دارد، درگیر ناباروری هستند.
این ماما بیان کرد: علاوه بر این با افزایش سن خانم، کیفیت تخمک‌های او نیز کاهش می‌یابد. این مساله علاوه بر کاهش قدرت باروری، احتمال ناهنجاری‌های کروموزومی را نیز افزایش می‌دهد. مطالعات نشان داده است که تقریباً 70 درصد از سقط‌ها به دلیل ناهنجاری‌های کروموزومی رخ می‌دهند. زنانی که سن بالایی دارند، به احتمال بیشتری درگیر مشکلات سلامتی هستند که می‌تواند بر قدرت باروری آن‌ها تأثیر بگذارد.
وی افزود: اختلالات تخمک گذاری به طور معمول بر توانایی باردار شدن زنان به صورت طبیعی تأثیر می‌گذارند چراکه بدون تخمک گذاری موفقیت آمیز، هیچ تخمکی برای وقوع لقاح و باروری وجود ندارد. اختلالات تخمک گذاری به معنای این است که تخمک گذاری در بدن یک زن به ندرت اتفاق می افتد و یا اینکه زن اصلاً تخمک گذاری ندارد. اختلال در تخمک گذاری، بسیار رایج بوده و علت ناباروری در حدود یک زوج از هر چهار زوج نابارور است.
این ماما بیان کرد: سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یکی از رایج ترین اختلالات تأثیرگذار بر تخمک گذاری است. سایر دلایل اختلالات تخمک گذاری شامل اختلالات هورمونی از جمله پرکاری و یا کم کاری غده تیروئید، نارسایی تخمدان، اختلال عملکرد هیپوتالاموس و غیره است.
درایتی با بیان اینکه مشکلات تخمک گذاری اغلب به دلیل سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) ایجاد می‌شوند که در بین عموم مردم به نام تنبلی تخمدان شناخته می‌شود، تصریح کرد: این سندرم شایع ترین علت بروز ناباروری در زنان است. سندرم تخمدان پلی کیستیک با دوره‌های نامنظم قاعدگی، مقاومت به انسولین، رشد غیرطبیعی موهای زائد در صورت و یا بدن، چاقی و آکنه همراه است. شدت و تعداد این علائم در هر خانم با دیگری متفاوت است.
وی با اشاره به اینکه اختلال نارسایی زودرس تخمدان به عنوان نارسایی تخمک گذاری اولیه نیز شناخته می‌شود. این عارضه با پاسخ خود ایمنی و یا کاهش و از دست رفتن زود هنگام ذخیره تخمک‌ها مشخص می‌شود. علت این امر می‌تواند ژنتیک خانوادگی و یا شیمی درمانی باشد، افزود: نوسان در سطح هورمون‌ها بنا به دلایل مختلف، می‌تواند بر چرخه قاعدگی، تخمک گذاری و در نتیجه قدرت باروری یک خانم اثرگذار باشد. از جمله رایج ترین علل اختلالات هورمونی می‌توان به مواردی اشاره کرد.
این ماما ادامه داد: اختلال عملکرد هیپوتالاموس یکی از آن عوامل است که شایع ترین علامت آن، قاعدگی‌های نامنظم و یا رخ ندادن قاعدگی است. اختلال عملکرد هیپوتالاموس در زنان منجر به بروز اختلال در سطح هورمون‌های گنادوتروپین و در پی آن هورمون‌های هیپوفیزی LH و FSH شده و در نتیجه آن تخمک گذاری و قدرت باروری تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
درایتی با اشاره به اینکه اختلال در عملکرد هیپوفیز، اختلال در عملکرد غده تیروئید، افزایش سطح هورمون پرولاکتین و اختلالات مربوط به لوله‌های فالوپ نیز از دیگر موارد است، اظهار کرد: لوله‌های فالوپ یا همان لوله‌های رحمی یک خانم که در حد فاصل تخمدان‌ها تا رحم قرار دارند، ممکن است بنا به دلایل مختلف از جراحی گرفته تا ابتلا به عفونت‌های مقاربتی (STIs) آسیب ببیند. وجود ناهنجاری و یا صدمه به این لوله‌ها می‌تواند مانع از رسیدن اسپرم به تخمک شود و یا حتی در صورت وقوع لقاح، ممکن است مانع عبور تخمک بارور شده به سمت رحم شود.
وی افزود: آندومتریوز توانایی باردار شدن زنان به صورت طبیعی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری که در حدود 10 درصد از زنان در سنین باروری درگیر آن هستند، هنگامی اتفاق می‌افتد که بافتی که معمولاً در داخل رحم رشد می‌کند، در مکان‌های دیگر بدن و خارج از رحم، رشد کند. آندومتریوز همچنین می‌تواند بر پوشش داخلی رحم تأثیر بگذارد و روند لانه گزینی تخمک بارور شده را مختل کند.
این ماما با بیان اینکه ناهنجاری‌ها و ضایعات ساختاری رحم، از عوامل مهم موثر بر قدرت باروری یک خانم هستند، افزود: گاهی اوقات، علت ناباروری قابل توضیح نیست و نمی‌توان علت آن را یافت. این بدان معناست که پزشکان دلیل واضحی برای ناباروری پیدا نکرده‌اند و آزمایش‌های انجام شده همگی نتایج طبیعی را نشان می‌دهند.
درایتی اظهار کرد: برای بسیاری از زوج‌ها، این ممکن است ناراحت کننده باشد و آن‌ها نمی‌دانند مراحل بعدی قرار است چگونه برایشان پیش برود. اگرچه داشتن ناباروری غیرقابل توضیح، گیج‌کننده و ناامیدکننده است، اما خوشبختانه حتی زمانی که علت ناباروری مشخص نیست، درمان‌های مختلف باروری در نهایت می‌توانند منجر به بچه دار شدن زوجین شوند.
وی با بیان اینکه در بسیاری از موارد علت اصلی نازایی در زنان سبک زندگی آن‌ها است، یادآور شد: استفاده از تنباکو و یا الکل، رژیم غذایی ضعیف که فاقد مواد مغذی است و قرارگرفتن بیش از حد در معرض برخی مواد شیمیایی و سمی، از مهم‌ترین دلایلی که باعث بروز نازایی در زنان می‌شود.
