آخرین موج امید در بورس

 شاید این آخرین راه نجات در بازار نزولی باشد؛ چرا که با رشد اندک بازار سرمایه می‌‌‌توان با میانگین بهای پایین سهم، سود بالاتری به دست آورد. مریم جمال، در این خصوص به گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» پرداخته است. این مدیر سبد مشتقات، با اشاره به استراتژی برنده در این بازار، بر زنده ماندن و کنترل ریسک در این بازار تاکید کرده و اصل مهم سرمایه‌گذاری در بورس را موارد یادشده عنوان کرد.

شیفت کردن روی صندوق‌ها

در شرایط فعلی بازار سرمایه، ریسک مجامع، بسته شدن نماد معاملاتی و تقسیم سود می‌‌‌تواند از معضلات اصلی بازار آپشن باشد. از این‌رو، استفاده از صندوق‌ها و قراردادهای اختیار معامله آنها یکی از راهکارهای در امان ماندن از این نوع ریسک‌هاست. مریم جمال با اشاره به این موضوع، به پرمعامله شدن قراردادهای اختیارمعامله صندوق‌ها اشاره کرد و به «دنیای‌اقتصاد» گفت: این روزها بازار سرمایه، به صورت غیر‌منتظره‌‌‌ای با افت همراه شده و اتفاقات عجیبی افتاده و بعضا این تحولات غیرقابل پیش‌بینی بوده است و فعالان بازار سرمایه از این موضوع غافلگیر شده‌اند. یکی از مواردی که می‌‌‌توان ریزش بازار سرمایه را به آن ربط داد، افزایش نرخ بهره است و در بازار، اخزاهایی با نرخ 38درصد پیدا می‌شود. موضوع بعدی ریسک‌های سیاسی است که تاثیر خود را بر بازار سرمایه گذاشته است. فروش شرکت‌ها نیز ضعیف بود و گزارش‌های خوبی از صورت‌های مالی سالانه شرکت‌ها مخابره نشد. مجموع این عوامل باعث شد تا بازار با ریزش شدیدی همراه شود و در چند هفته متوالی شاهد خروج سرمایه بسیاری از بازار باشیم. در کنار این موضوع، آپشن ریسک‌‌‌های مختص خودش را دارد و با بازار سهام متفاوت است.

ریزش بازار سهام در بازار آپشن ریسک نیست؛ ولی برای بازار سهام که یک‌طرفه است، چالش بزرگی محسوب می‌شود و جزو ریسک‌‌‌های اصلی بازار است. مهم‌ترین خطری که بازار آپشن این روزها با آن مواجه بود، مربوط به قراردادهای خودرو و خساپا بود که همیشه جزو پرمعامله‌‌‌ترین آپشن‌‌‌ها بودند؛ اما سررسید جدیدی در حال حاضر برای آنها باز نشده است. این موضوع می‌‌‌تواند سبدهای آپشن را با چالش‌‌‌های زیادی همراه کند. راهکاری که برای این چالش می‌توان ارائه داد، این است که می‌‌‌توان به جای خودرو و سهام پایه شبیه به آن از صندوق‌ها استفاده کرد. بازارگردانی قوی که قراردادهای اختیار معامله صندوق‌ها دارند، جزو پرمعامله‌‌‌ترین‌‌‌ها شدند. احتمال بسته شدن نماد وجود ندارد و تقسیم سود نیز ندارد که به وسیله آن توقف نماد را تجربه کنند. ضمن آنکه سهام پایه می‌‌‌تواند پرتفوی را در معرض ریسک‌‌‌ تصمیم‌گیری دولت قرار دهد. استفاده از صندوق‌هایی که نوسان‌‌‌پذیری پایین‌‌‌تری دارند، می‌‌‌تواند برای پرتفوی‌ها جذاب باشد و با این صندوق‌ها خیلی راحت‌‌‌تر می‌‌‌توان ریسک را کنترل کرد.

استراتژی برنده بازار آپشن

کاوردکال یکی از استراتژی‌‌‌هایی است که اکنون می‌‌‌تواند جایگزین خوبی برای صندوق‌های درآمد ثابت باشد؛ چرا که صندوق‌های درآمد ثابت یکی از گزینه‌‌‌های خوب برای اقتصادی است که نرخ بهره بالایی دارد. در این میان گزینه‌‌‌ای وجود دارد که بهره بالاتری را نسبت به صندوق درآمد ثابت پیشنهاد می‌دهد و ریسک بالایی هم ندارد. مریم جمال، مدیر سبد مشتقه، در این خصوص به «دنیای‌اقتصاد» گفت: سوال اصلی آن است که استراتژی‌های برتر در شرایط فعلی که سهام از نظر قیمتی ارزنده هستند، چه استراتژی‌هایی هستند؟ در حال حاضر که در فصل مجامع هستیم بهتر است سهام را بفروشیم یا نگه داریم؟ به نظر من در شرایط فعلی که می‌‌‌‌‌‌توان بازار را ارزنده دانست، حتی اگر بازار رشد نکند، با دید بلندمدت که گرفتن سود تقسیمی است، داشتن سهام یک مزیت محسوب می‌شود. سناریوی کلی که در بازار مشتقه می‌‌‌توان پیشنهاد داد و بهره بالاتری دارد، کاوردکال است. این استراتژی در واقع خرید سهامی است که به وسیله فروش اختیار خرید آن درآمدی را برای استراتژیست فراهم می‌کند تا نقطه سربه‌سر دارایی پایه را کاهش داده و به وسیله درآمد نقدی فروش قرارداد اختیار معامله خرید، بهره‌‌‌ای بالاتر از صندوق درآمد ثابت دریافت کند.

برخی از قراردادهای اختیار معامله خرید در بازار در حالت «در سود» یا ITM قرار دارند؛ یعنی قیمت سهم بیشتر از قیمت اعمال است. می‌‌‌توان به وسیله این نوع قراردادها اقدام به اخذ استراتژی کاوردکال کرد تا بهره حداقلی در بازار داشته باشیم. در کنار این می‌‌‌توانیم بخشی از فروش کال جهت استراتژی کاوردکال را به قرارداد‌‌‌های اختیار معامله «در زیان» یا OTM  اختصاص دهیم. فرق این استراتژی با سود تقسیمی، آن است که اگر کاوردکال را کوتاه‌مدت‌تر بگیریم و این استراتژی را چند بار اجرا کنیم، بهره قابل‌توجهی دریافت می‌‌‌کنیم. سودی که می‌گیریم در طول یک‌سال، چند بار قابل دریافت است و در بلندمدت میانگین بهای سهام را به سمت صفر میل می‌دهد. به عبارت دیگر با اخذ استراتژی کاوردکال OTM، در واقع اگر سهام پایه با رشد قیمت همراه شود، علاوه بر سود حاصل از رشد قیمت سهام، می‌‌‌توان تا سررسید صبر کرد و بهره حاصل از فروش قرارداد اختیار معامله را نیز در سود کل لحاظ کرد. اگر قیمت سهام پایه کاهش یابد نیز می‌‌‌توان به کمک پول نقد دریافتی از فروش اختیار معامله به صورت رایگان اقدام به خرید سهام پایه در قیمت‌های پایین کرد و میانگین بهای خرید سهام پایه را به صورت رایگان کاهش داد. این کار در بلندمدت و در شرایط ریزشی و رنج بازار می‌‌‌تواند میانگین بهای سهام پایه را به طرف صفر میل دهد.

مریم جمال در ادامه گفت: به طور کلی ترکیب این دو استراتژی در بلندمدت بازدهی بهتری را نسبت به خود سهم برای ما ایجاد می‌کند. در کنار این استراتژی می‌‌‌توان بخشی از سبد سرمایه‌گذاری را به صندوق‌های طلا و ابزارهای نوین اختصاص داد و با قیمت فعلی دلار و اونس جهانی، طلا ارزنده است و می‌‌‌توانیم ترکیبی از صندوق‌های شمشی و سکه‌‌‌ای را داشته باشیم. استراتژی‌ای که ما در سبدهای خود، این روزها به کار می‌بریم ترکیبی از مواردی است که نام بردم. هدف آن است که در بازار دوام بیاوریم و با کمترین زیان از این شرایط بازار عبور کنیم. به هرحال فصل مجامع می‌‌‌گذرد و ریسک‌‌‌های سیاسی کم می‌شود. اگر دولت جدید سرکار بیاید و سیاست‌‌‌های آن مشخص شود، رشد بورس اتفاق می‌افتد. بیش از یک سناریو در این بازار وجود ندارد؛ زنده ماندن در این بازار تنها سناریو است.