ابوالفضل فاتح، روزنامه نگار نوشت: بیگانگی اکثریت مردم با حاکمیت وارد پرده ی چهارم خود شد. انتخابات رایج ترین روند سیاسی جهان مدرن است و کالایی وارداتی یا پیچیده نیست. سالهاست با نظارت های سیاسی و مهره چینی، آن را به جای حق تعیین سرنوشت به عنصر شکاف ملی و حاکمیت اقلیت تبدیل ساخته اند.
از مهمترین موانع مشارکت، معنابخشی خاص به رای مردم است. رای آزاد است و مفهوم آن هم آزاد و متکثر. دلیلی ندارد که رای متنوع مردم را ذیل مفهومی واحد قرار داد. در انتخابات اخیر بمباران تکست ها و پیام ها و مصادره ها، بسیاری از مردم را منصرف ساخت.
بلا موضوع دانستن رای، فرونشست کیفیت و تراز انتخابات و رئیس جمهور و نمایش بی عدالتی مدعیان عدالتخواهی با کاندیداهای چند درصدی، در کنار ناامیدی از هرگونه تغییر و تحول و کژتابی ها و کارشکنی ها نسبت به رای مردم آنگاه که مخالف حاکمان بوده است، از دیگر عوامل انصراف مردمند.
در چنین شرایطی به رغم سقوط ده درصدی مشارکت، از 51 درصد به 40 درصد ( خطای پیشبینی همه ی نظرسنجی ها که مبنای تحلیل هاست)، روند آراء آقای مسعود پزشکیان کاهشی نبود، و از 32 درصد در پیش بینی ها، به حدود 42 درصد فزونی یافت، و نشان داد در دو روز آخر «موج پنهان» به ویژه از آراء قومی، بدنه ی سنتی، طبقات محروم و حتی جناح رقیب به سوی او روان شده است.
اما، در کمپین دیگر، با ریزش کلی آراء و شکست اعتماد مردم مواجه بوده ایم، به گونه ای که به رغم مصونیت ها و دوپینگ ها، تنها حدود دوازده و نیم میلیون رای را به خود اختصاص داده اند. این جناح در انتخابات قبل حدود 22 و نیم میلیون رای را برای کاندیداهای خود اعلام کرده بودند. این ریزش تاریخی پایگاه اجتماعی اصولگرایان، پیامدهای مهمی در پی خواهد داشت. گرچه در رقابتی درون جناحی، آقای جلیلی نیز با رای سازماندهی شده و تصمیم شب آخر، و با انتقال بخشی از آراء آقای قالیباف به خود، در سطح بهتری قرار گرفت و آینده ی سیاسی قالیباف را در معرض چالش بزرگی قرار داد.
این که در روز جمعه، چه دامنه ای از مردم، مشارکت خواهند کرد، باید شکیبا بود. جریان محافطه کار نیازمند بازسازی و جریان اصلاح طلب، نیازمند جلب نظر مرددین و موج وسیع تری از مردم مستقل و یا ناامیدان از اردوگاه رقیب است.
در یادداشت قبلی، درباره تولد جامعه سه ضلعی، سخن به میان آمد. این باور وجود دارد کشور نیازمند تکثر متناسب در اضلاع قدرت سیاسی و اجتماعی است و بیش فربه تر شدن یک ضلع با ویژگی انحصار گرایی با سیطره بر منابع قدرت سیاسی و اقتصادی، مصالح بلند مدت کشور را تامین نخواهد کرد.
در قحطسالی رای، خطر اقلیت ترین دولت، ایران را تهدید می کند. چنین دولتی، علاوه بر چالش های ساختاری، با چالش بزرگتر افکار عمومی، امنیت ملی و مقبولیت جهانی مواجه خواهد بود. در گفت و گوی "بین آنان که رای می دهند"، و "بین آنان که رای می دهند و رای نمی دهند"، آیا مردم در دور دوم، چه رفتار سیاسی خواهند داشت؟
والسلام
9 تیرماه 1403
