میدان مین زیر پای دولت چهاردهم / مسعود پزشکیان چه چیزی را تحویل می‌گیرد؟

مسعود پزشکیان نهمین رئیس‌جمهوری ایران و مأمور تشکیل دولت چهاردهم، ممکن است روز‌هایی سخت در پاستور پیش‌رو داشته باشد.

 

به گزارش فرارو؛ سید ابراهیم رئیسی 14 مرداد 1400 دولت را تحویل گرفت. مرکز آمار تورم نقطه‌به‌نقطه را در آن زمان معادل 43.2 درصد محاسبه کرده و بررسی‌ها نشان می‌دهد دلار در محدوده 25 هزار و 600 تومان قرار داشته. قیمت طلا و سکه به ترتیب معادل یک میلیون و 100 هزار تومان و 11 میلیون و 366 هزار تومان بود و ارزش مسکن در تهران به‌طور متوسط متری 30 میلیون و 970 هزار تومان ذکر شده است.

 

سه سال و نیم بعد وقتی سقوط هلی‌کوپتر باعث شد فضای سیاسی ایران به برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری پیش از موعد تن بدهد، تورم نقطه‌به‌نقطه اردیبهشت طبق گزارش مرکز آمار به 31 درصد رسید، اما طلا با رشد 248 درصدی، دلار با رشد 136 درصدی و سکه با افزایش 296 درصدی روبرو شدند.

 

متوسط قیمت مسکن در تهران تا متری 84 میلیون و 750 هزار تومان پیش رفت و قیمت گوشت با عبور از متوسط 138 هزار و 500 تومان در هر کیلوگرم به میانگین 618 هزار و 755 تومان رسید تا رشد 346 درصدی را تجربه کرده باشد. 50 روز پس از واقعه سقوط هلی‌کوپتر سیدابراهیم رئیسی، مسعود پزشکیان مجوز حضور در پاستور را پیدا کرده، اما خودش هم می‌داند با توجه به وضعیت اقتصاد و بازار قرار نیست برایش فرش قرمز پهن کنند. قرار است نهمین رئیس‌جمهوری ایران روز‌هایی سخت پیش‌رو داشته باشد.

تورم نقطه‌به‌نقطه سرعت رشد قیمت‌ها را دقیق‌تر نشان می‌دهد. وقتی تورم نقطه‌به‌نقطه خرداد می‌گوید خانوار ایرانی مجبور شده از خرداد 1402 تا خرداد 1403 بابت خرید یک گروه کالا و خدمات مشخص، چقدر بیشتر پول بپردازد.

 

تورم نقطه‌به‌نقطه خرداد 1403، توسط مرکز آمار 31.9 درصد عنوان شده است. تورم در فروردین و اردیبهشت امسال به ترتیب 31 درصد و 30.9 درصد بود.

 

دولت سیزدهم، مرداد 1400 به جای حسن روحانی سر کار آمد. تورم نقطه‌به‌نقطه در آن زمان تا 43.2 درصد پیش رفته بود، اما 20 ماه بعد در فروردین 1402، تورم نقطه‌به‌نقطه به 58.6 درصد رسید. اهمیت این عدد وقتی بهتر درک می‌شود که بدانیم در سال‌های اخیر تنها عهدشکنی و خروج دونالد ترامپ از برجام توانسته بود چنین ملالی را به اقتصاد ایران تحمیل کند.

 

رکورد تاریخی تورم کشور متعلق به سال‌های 1321 و 1322 است. جنگ جهانی، حمله متفقین و قحطی بزرگ دست به دست هم دادند تا در آن دوره ایران تورم 96.2 درصدی و 110.5 درصدی را تجربه کند.

 

دوره طلایی تورم در سال‌های اخیر به سال‌های 95 و 96 مربوط می‌شود. در آن سال‌ها تورم با تاثیر مستقیم از برجام به زیر 10 درصد رسید، اما از 1397 تا به حال تورم دوباره موی دماغ دولت‌ها شده و با حضور در محدوده 30 و 40 درصد و حتی عبور از محدوده 50 درصد به یاغی‌گری پرداخته.

 

تورم از تابستان تا پاییز 1402 در محدوده 40 درصد حضور داشت و هفت ماه گذشته را صرف رسیدن به کف کانال 30 درصد کرده است. تورم از شهریور سال 1399 کانال 20 درصد را ترک کرد و تا الان حاضر نشده به آن محدوده برگردد. کنترل و کاهش تورم به شکل موثر مهمترین چالش اقتصادی دولت مسعود پزشکیان خواهد بود.

 

قیمت دلار چهار روز پس از اعلام پیروزی مسعود پزشکیان در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری به سایت‌ها و اپلیکیشن‌های آنلاین برگشت. دلار در دوران عزلت اجباری توانست بی‌سروصدا رکورد‌های جدیدی خلق کند. اگر چه معاملات احتمالی در پستو‌ها انجام‌گرفته، اما اثر روانی قیمت ارز در بازار غیررسمی را مردم عادی هم احساس کردند.

 

دلار روز سه‌شنبه 19 تیرماه در محدوده 58 هزار و 850 دیده شد و فعلا کسی تمایل ندارد روز‌های آخر فروردین را به خاطر بیاورد. رکورد تاریخی قیمت دلار در 25 فروردین (اگرچه به شکل غیررسمی) با رسیدن به قله 67 هزار و 50 تومان شکسته شد.

 

قیمت دلار در روز تحلیف سید ابراهیم رئیسی 25 هزار و 630 تومان بود و روزی که با سقوط هلی‌کوپتر عمر دولت سیزدهم به پایان رسید در محدوده 60 هزار و 600 تومان قرار داشت. مهار رشد 136 درصدی قیمت دلار در سه سال و نیم گذشته ماموریت بعدی دولت دولت مسعود پزشکیان خواهد بود.

 

قیمت طلا و سکه در روز‌های اخیر به ترتیب در حوالی سه میلیون و 400 هزار تومان و 41 میلیون تومان آفتابی شده‌اند. دولت سیزدهم موقعی دولت را تحویل گرفت که قیمت هر گرم طلای 18 عیار به یک میلیون و 100 هزار و 800 تومان رسیده بود. قیمت طلا اواخر اردیبهشت امسال به جایگاه سه میلیون و 830 هزار تومان دست پیدا کرد تا شاهد افزایش 248 درصدی باشد.

 

سکه امامی در دوران دولت سیزدهم با رشد قیمت 296 درصدی روبرو شد و از 11 میلیون و 366 هزار تومان 14 مرداد 1400 به 45 میلیون و 31 هزار تومان آخر اردیبهشت 1403 رسید. قیمت سکه نسبت به 50 روز پیش تقریبا پنج میلیون ارزان شده و فعلا در محدود 40 میلیون و 500 هزار تومان معامله می‌شود.

قیمت مسکن در تهران به متری 85 میلیون و 910 هزار تومان رسیده است. این عدد مقیاس ارزش خانه در تهران شناخته می‌شود و، چون نهایتا «میانگین» قیمت را اعلام می‌کند، بیشتر به درد نوشتن گزارش ها‌ی رسمی و مقایسه‌های آماری می‌خورد.

 

خرید خانه در تهران اردیبهشت 1403، به طور میانگین متری 84 میلیون و 750 هزار تومان هزینه داشت، ولی اگر به 14 مرداد 1400 برگردیم، به روزی که مراسم تحلیف دولت سیزدهم برگزار شد با عدد 30 میلیون و 970 هزار تومان برخورد می‌کنیم.

 

قیمت خانه در تهران بر اساس آمار‌های رسمی بانک مرکزی طی دوره سه سال و نیمه ریاست‌جمهوری سید ابراهیم رئیسی 173 درصد رشد داشت. قیمت مسکن در دوره هشت ساله ریاست جمهوری حسن روحانی هم رشد چشمگیری را تجربه کرده بود و از متری سه میلیون و 738 هزار تومان تا 30 میلیون و 970 هزار تومان پیش رفت.

 

خرید خانه 100 متری در تهران با محاسبات فعلی به‌طور میانگین هشت میلیارد و 600 میلیون تومان بودجه نیاز دارد. اقبال عمومی به خرید خانه 50 متری در تهران را با توجه به همین مسئله توجیه‌پذیر می‌دانند. فعالان بازار مسکن می‌گویند خریداران غالبا تلاش می‌کنند موقع خرید خانه در تهران سراغ واحد‌هایی با سن بالای 20 سال بروند تا قیمت‌ها متناسب با بودجه‌شان پایین بیاید.

 

 

شاخص بورس در هفته سوم تیرماه 1403 تا ارتفاع دو میلیون و 220 هزار واحد پیش رفت. بخشی از این رشد به اعلام نتیجه نهایی انتخابات ریاست جمهوری برمی‌گردد؛ هرچند رضایت سرمایه‌گذاران و فعالان بورس هنوز جلب نشده است.

 

بورس در معاملات ابتدای سال 1403، ارتفاع دو میلیون و 200 هزار واحدی را در مشت داشت و تا اواخر فروردین با چنگ و دندان از آن محافظت کرد، اما در دو روز پایانی اردیبهشت، وقتی خبر سقوط بالگرد ابراهیم رئیسی و همراهان منتشر شد، شاخص حدود 100 هزار واحد ریزش کرد. یک ماه بعد در اواخر خرداد به نظر می‌رسد شاخص حتی برای عقب‌نشینی از کانال دو میلیون واحد آماده شده است، اما همزمان با گرم شدن تنور رقابت‌های انتخاباتی ورق برگشت تا بالاخره بغض بورس در روز شنبه 16 تیرماه بشکند و شاخص با 88 هزار پله پرش روبرو شود.

 

بورس هنگام برگزاری مراسم تحلیف سید ابراهیم رئیسی در نیمه مرداد 1400، روی پله یک میلیون و 406 هزار واحد قرار داشت و سه سال و نیم بعد در روز‌های آخر اردیبهشت یا بهتر بگوییم روزی که خبر سقوط هلی‌کوپتر رئیس‌جمهور منتشر شد با ریزش 61 هزار و 824 واحدی در ارتفاع دو میلیون و 106 واحد آرام گرفت.

 

بورس در دوره ابراهیم رئیسی 50 درصد رشد را تجربه کرده، اما با توجه به افزایش قیمت‌ها در سایر بازار‌ها عملا اسباب نارضایتی فعالان بازار سرمایه را فراهم آورده است. قیمت طلا در طول حیات دولت سیزدهم 248 افزایش پیدا کرده و قیمت سکه 296 درصد افزایش داشت. دلار هم رشد 136 درصدی را از خود به جا گذاشت.

قیمت گوشت قرمز گوسفندی ابتدای دولت سیزدهم به طور متوسط کیلویی 138 هزار و 500 تومان بوده. سه سال و نیم بعد در اردیبهشت 1403، وقتی سقوط هلی‌کوپتر به شهادت سیدابراهیم رئیسی و همراهان منجر شد، مردم برای خرید همان مقدار گوشت به طور میانگین قیمت 618 هزار و 755 تومان را پرداخت می‌کردند.

 

مسعود پزشکیان 50 روز بعد در حالی باید دولت چهاردهم را تحویل بگیرد که بر اساس گزارش رسمی مرکز آمار، متوسط قیمت گوشت قرمز گوسفندی در انتهای خرداد به 653 هزار تومان رسیده است. قیمت گوشت قرمز گوسفندی به این ترتیب در دولت سیزدهم معادل 346 درصد افزایش را تجربه کرده.

 

قیمت مرغ از کیلویی 30 هزار و 314 تومان به 82 هزار و 698 تومان رسیده و با رشد 173 درصدی روبرو است. طبق گزارش مرکز آمار قیمت مرغ در پایان خرداد 1403، میانگین 83 هزار و 870 هزار تومان را به چشم دیده.

 

قیمت برنج ایرانی در ابتدای دولت چهاردهم به حدود 118 هزار و 450 تومان نزدیک شده است. قیمت برنج ایرانی در مرداد 1400 و اردیبهشت 1403، به ترتیب کیلویی 38 هزار و 647 تومان و 116 هزار و 300 تومان بوده و در سه سال و نیم حدود 200 درصد گران شده است.