داستان قوم عاد

: اما قوم او مردمی عرب از انسانهای ما قبل تاریخ بوده و در جزیره زندگی می کرده اند، و آنچنان منقرض شده اندکه نه خبری از آنها باقی مانده و نه اثری، و تاریخ از زندگی آنان جز قصه هایی که اطمینانی به آنهانیست ضبط نکرده و در تورات موجود نیز نامی از آن قوم برده نشده است.

و آنچه قرآن کریم از سرگذشت این قوم آورده چند کلمه است: یکی اینکه قوم عاد، (که چه بسا از آنان به تعبیر عاد اولی نیز تعبیر شده،⁽¹⁾ و از آن به دست می آید که عاد دومی نیزبوده)مردمی بوده اند که دراحقافزندگی می کردند و احقاف که جمعحقف(شنزار وناهموار)است و در کتاب عزیز خدا نامش آمده، بیابانی بوده بین عمان و سرزمین مهره(واقع دریمن⁽²⁾ و بعضی گفته اند: بیابان شنزار ساحلی بوده بین عمان و حضر موت و مجاور سرزمین ساحلی شجر ⁽³⁾.و ضحاک گفته: احقاف نام کوهی است در شام ⁽⁴⁾.و این نام در سوره احقاف، آیه 21 آمده و از آیه شریفه 69 از سوره اعراف و آیه 46 سوره ذاریات برمی آید که این قوم بعد ازقوم نوح بوده اند.

و از آیه 20 سوره قمر، آیه 7 سوره الحاقه استفاده می شود که:آنها مردمی بوده اند بلندقامت چون درخت خرما، و از آیه 69 سوره اعراف برمی آید که: مردمی بوده اندبسیار فربه ودرشت هیکل، و از آیه 15 سوره سجده و آیه 130 سوره شعراء برمی آید: مردمی بوده اند سخت نیرومند و قهرمان،و از آیات سوره شعراء و سوره هایی غیر آن بر می آید که: این قوم برای خودتمدنی داشته و مردمی مترقی بوده اند دارای شهرهایی آباد و سرزمینی حاصلخیز و پوشیده ازباغ ها و نخلستانها و زراعت ها بوده اند و در آن عصر مقامی برجسته داشته اند و در پیشرفتگی و عظمت تمدن آنان همین بس که در سوره فجر در باره آنان فرموده: ا لم تر کیف فعل ربک بعادارم ذات العماد التی لم یخلق مثلها فی البلاد ⁽⁵⁾.

و این قوم بطور دوام، غرق در نعمت خدا و متنعم به نعم اوبودند تا اینکه وضع خود راتغییر دادند و مسلک بت پرستی در بینشان ریشه دوانیده و در هر مرحله ای برای خود بتی به عنوان سرگرمی ساختند و در زیر زمین مخزن های آب درست کردند به امید اینکه جاودانه خواهند بود،

............................................ (1)سوره نجم، آیه 50. (2)معجم البلدان، ج 1، ص 153 و 154. (3)معجم البلدان، ج 1، ص 154. (4)مراصد الاطلاع، ج 1، ص 38. (5)(ای رسول ما)آیا ندیدی(خبردار نشدی)که پروردگارت با قوم عاد ارم چه کرد؟قومی که صاحب ستونها بودند، قومی که درهیچ سرزمینی مثل آنان آفریده نشده بودند.سوره فجر، آیه 8

صفحه : 457

و طاغیان مستکبر خود را اطاعت می کردند، خدای تعالی به خاطر همین انحرافهایشان برادرشان هود(ع)را مبعوث کرد تا به سوی حق دعوتشان نموده، و ارشادشان کند به اینکه: خدای تعالی را بپرستند و بت ها را ترک گویند و از استکبار و طغیان دست برداشته به عدل و رحمت در بین خود رفتار کنند ⁽¹⁾.

هود(ع)در پند و اندرز آنان نهایت سعی را کرد و خیرخواهی خود را به همه نشان داد، راه را برایشان روشن و از بیراهه مشخص کرد و هیچ عذری برای آنان باقی نگذاشت،با این حال مردم خیرخواهی آن جناب را با اباء و امتناع مقابله کردند و با انکار ولجبازی با او روبرو شدند، و بجز عده کمی ایمان نیاوردند و اکثریت جمعیت بر دشمنی و لجبازیهای خود اصرار ورزیدند و نسبت سفاهت و دیوانگی به آن حضرت دادند، و اصرار وپافشاری کردند که آن عذابی که ما را از آن می ترسانی و به آن تهدید می کنی بیاور، آن جناب در پاسخ این اصرار و شتابزدگی آنان می فرمود: انما العلم عند الله و ابلغکم ما ارسلت به و لکنی اریکم قوما تجهلون ⁽²⁾.

چیزی نگذشت که خدای تعالی عذاب را بر آنان نازل کردبه این صورت که بادی عقیم از باران(باد بدون باران)به سوی آنها گسیل داشت، بادی که در سر راه خود هیچ چیزی برجای نگذاشت، همه را مانند استخوان پوسیده کرد ⁽³⁾ ، بادی صرصر(دارای صدایی مهیب)⁽⁴⁾ ودر ایامی نحس به مدت هفت شب و هشت روز پشت سر هم وزید که اگر آنجا بودی، می دیدی که مردم به حال غش افتاده اند، گویی تنه های خرمای سرنگون شده اند ⁽⁵⁾ ، بادی که مردم بلندبالای آن قوم را مانند نخل منقعر(کنده شده)از جای می کند.⁽⁶⁾ قوم عاد در آغاز آنچه از این باد دیدند خیال کردند ابری است که برای باریدن به سویشان می آید لذا به یکدیگر بشارت و مژده داده و می گفتند: عارض ممطرنا - ابری است که ما را سیراب خواهد کردولی اشتباه کرده بودند بلکه این همان عذابی بود که در آمدنش شتاب می کردند، بادی بود که عذابی الیم با خود می آورد عذابی که به امر پروردگارش

............................................ (1)سوره شعراء، آیه 130. (2)علم به اینکه عذاب چه وقت می رسد تنهانزد خدا است، ماموریت من فقط ابلاغ رسالت اواست که رساندم، اما شما را مردمی یافتم که سخت گرفتار جهلید.سوره احقاف، آیه 23 (3 و 4)سوره ذاریات، آیه 42. (5)سوره الحاقة، آیه 7. (6)سوره قمر، آیه 20.

صفحه : 458

هر چیزی را نابود می ساخت و آن چنان نابود می ساخت که کمترین اثری از خانه های آنان باقی نگذاشت ⁽¹⁾ ، در نتیجه خدای تعالی تا آخرین نفر آن قوم راهلاک کرد و به رحمت خود هودو مؤمنین به وی را نجات داد ⁽²⁾.

2 - شخصیت معنوی هود

: هود(ع)خودش از قوم عاد دومین پیغمبری بود که برای دفاع از حق و سرکوبی و ابطال کیش وثنیت قیام کرده، البته دومین نفری که قرآن کریم سرگذشتش را نقل کرده و محنت ها و آزاری که در راه خدای سبحان دیده حکایت نموده است، آری قرآن کریم آن جناب را به همان ستایش که انبیاء گرام خود را ستوده، ستایش کرده و درهمه ذکر خیرهای خود از آن حضرات، وی را شرکت داده است، سلام خدا بر او باد.

............................................ (1)سوره احقاف، آیه 25. (2)سوره هود، آیه 58.