آیت الله جوادی آملی: پیامبر(ص) از اصحاب نمی‌پرسیدند که فلان خطبه را که چند روز قبل گفتم خوب حفظ کردید یا نه/کیفر کسی که خدا را نشناسد فراموشی خودش است

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، آیت‌الله جوادی آملی امروز 23 آبان‌ماه در ادامه سلسله دروس اخلاق خود در مسجد اعظم قم که به شرح جملات امام علی(ع) در نهج‌البلاغه اختصاص دارد با بیان اینکه اگر به مطالب کتاب کافی توجه کنید می‌بینید که حضرات معصومین(ع) چگونه با اصحابشان گفت‌وگو می‌کردند، گفتند: ائمه(ع) از آنان نمی‌پرسیدند که از درس و بحث دیروز چه یاد گرفتید بلکه سؤال می‌کردند که دیشب چه چیزی دیدید؟

بنابر روایت حوزه، بخشی از متن سخنان وی به شرح زیر است:

*کیفر و عذاب کسی که خدا را نشناسد فراموشی خودش است، پس اگر کسی خدا را شناخت خودش را خواهد شناخت و اگر کسی خودش را نشناخت خدا را هم نمی‌شناسد؛ فرمود این آیه نقیض آن روایت است. سه قسم مردم در نگاه امیرمؤمنان(ع) در بیانات نورانی حضرت امیر(ع) سه‌گانه‌ای معرفی شده و فرموده: مردم سه قسم هستند؛ عالم ربانی که فرمود من ربانی شما هستم و از عالم ربانی خودتان تبعیت کنید؛ من شدیدالربط به رب هستم و شما را هم ربانی می‌کنم و همه 14 معصوم اینطور هستند و قسم دوم شاگردان ایشان که متعلم علی سبیل نجات هستند، قسم سوم هم کسانی هستند که یا به فکر خوردن و خوابیدن هستند یا به فکر حقوق و کم و زیاد آن یا به فکر اینکه من برترم و یا عالم است ولی عاقل نیست و با هر بادی می‌لرزد؛ به هیچکدام از این افراد اعتمادی نیست.

*عده‌ای اهل درس و بحث و فهم هستند که در مورد آنان فرمودند: العلماء باقون ما بقی الدهر؛ لذا ما در درس و بحث می‌گوییم مرحوم آخوند و صاحب جواهر و علامه و ... اینطور فرمودند و این به معنای زنده‌بودن آنان است؛ بنده روزی که وارد قم شدم دو جمله زبانزد طلاب بود؛ شیخ عبدالکریم و مرحوم آقاسید علی یثربی این‌طور فرمودند و در هر دوره‌ای علوم عالمان بزرگ در بین طلاب در گردش است.

*انبیاء و اولیاء به ما گفته‌اند علمی که عالم را زنده نگه می‌دارد مفهوم حصولی نیست بلکه علم حضوری است؛ پیامبر(ص) از اصحاب نمی‌پرسیدند که فلان خطبه را که من چند روز قبل گفتم خوب حفظ کردید یا نه؛ غالبا این سؤال بود که چه دیدید؟ بنای عقلا آموخته‌های انبیای نخستین است قبلا عرض شد ما چیزی نداریم که بنای عقلا باشد؛ البته مرتب در درس و بحث‌ها گفته می‌شود که فلان اصل، بنای عقلا و امضای شارع است؛ اوفوا بالعقود را می‌گوییم بنای عقلاست و حرف رایج ما این است که فلان چیز امور عقلایی‌ است و آنچه را شارع آورده تاسیس نیست و امضای امور عقلاست ولی وقتی جلوتر برویم می‌بینیم که عقلایی در کار نبودند که شارع بیاید و کار آنان را امضا کند.

*به هر حال آنچه رسمیت دارد علم حصولی و قوانین علمی و تجربی است ولی آن چیزی که انسان را عالم ربانی یا شاگرد عالم ربانی کند چیزی است که با علم شهودی و حضوری نصیب انسان می‌شود. این که پرسیدند دیشب چه دیدید برای این است که انسان شب با شکم خالی و غذای اندک بخوابد و سحرخیزی داشته باشد و نماز شب بخواند؛ انسان در روز هر کاری بکند و هر حرفی بزند اثر آن را در شب می‌بیند.

*در روایت داریم که پیامبر(ص) فرمود اگر مال را دوبار قرض بدهم بهتر از این است که صدقه بدهم چون آبروی افراد محفوظ می‌ماند و دنبال کار می‌روند.

29219