آیا تابه‌حال در معاملات ارزهای دیجیتال، این را تجربه کرده‌اید که با وجود تحلیل‌های دقیق و پیروی از سیگنال‌های قوی باز هم ضرر کنید؟ شاید جالب باشد که بدانید عامل بسیاری از شکست‌ها در بازار ارزهای دیجیتال تحلیل‌های نادرست نیست، بلکه تصمیمات احساسی سرمایه‌گذاران است. اغلب سرمایه‌گذاران به‌دلیل احساساتی مثل ترس، طمع و هیجان، اقدام به خرید یا فروش آنی می‌کنند و اینگونه سرمایه خود را از دست می‌دهند. این یعنی تاثیر روانشناسی بر مدیریت ریسک در بازار ارزهای دیجیتال، یک عامل اساسی و غیرقابل انکار است که می‌تواند شما را از شکست در معاملات، نجات دهد؛ اما چطور روانشناسی بازار ارزهای دیجیتال را یاد بگیریم و احساسات خود را مدیریت کنیم؟
نقش روانشناسی در معاملات مالی
پول، فقط یک عدد در حساب نیست و در واقع بخشی از شخصیت، احساسات و رفتار ما را شکل می‌دهد. حال چه این پول‌ها واقعی و چه مثل رمزارزها تنها در دنیای دیجیتال وجود داشته‌باشند، در هر صورت می‌توانند با افزایش و کاهش قیمت، به‌آسانی احساسات ما را برانگیزند. از این رو، می‌توان گفت در بیش از 50 درصد از تصمیمات معاملات، مالی روانشناسی و احساسات نقش اصلی را برعهده دارند.
این موضوع در بازار ارزهای دیجیتال که به‌عنوان پرنوسان‌ترین بازار مالی شناخته می‌شود، نیز دو چندان است. رمزارزها روزانه حداقل 30 درصد نوسان می‌کنند و این حرکت‌های قیمتی بزرگ می‌تواند واکنش‌های احساسی شدیدی را در معامله‌گران ایجاد کند. تصور کاهش 30 درصدی سرمایه حتی برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای هم دردناک است و می‌تواند باعث شود فرد برای نجات دارایی خود، استراتژی معامله را فراموش کند و تسلیم هیجانات شود.
در معاملات مالی، به طور کلی 3 سوگیری شناختی بسیار رایج هستند و به آسانی کنترل سرمایه‌گذار را به‌دست می‌گیرند:
1. بیزاری از دست دادن: درد از دست دادن، قوی‌تر از لذت به‌دست آوردن است. این یعنی سرمایه‌گذار حاضر است به خاطر این که دارایی خود را از دست ندهد، از سودهای احتمالی معامله چشم‌پوشی کند.
2. رفتار پیروی از گروه: همه انسان‌ها تمایل به دنبال کردن تصمیمات جمعی دارند زیرا این کار آن‌ها را امن نگه‌می‌دارد. این رفتار می‌تواند افراد را به سرمایه‌گذاری بدون تحلیل و تحقیق در دارایی‌ها سوق دهد، فقط به این دلیل که دیگران این کار را انجام می‌دهند.
3. سوگیری تایید: سوگیری تایید، تمایل به جستجو، تفسیر یا به خاطر سپردن اطلاعاتی است که باورهای قبلی فرد را تایید میکند. در سرمایه‌گذاری ارزهای دیجیتال، سوگیری تایید می‌تواند باعث شود که سرمایه‌گذاران به‌طور ناخودآگاه فقط به اطلاعاتی توجه کنند که با دیدگاه‌های آن‌ها همسو است و علائم هشداردهنده را نادیده بگیرند.
این سوگیری‌ها می‌توانند افراد را تحت تأثیر قرار دهند تا بیش از حد محتاط باشند، دیگران را بدون تجزیه و تحلیل مناسب دنبال کنند یا اطلاعات مهمی را نادیده بگیرند. به همین دلیل است که می‌گویند: «ذهن، بزرگ‌ترین رقیب و بهترین دوست یک تریدر در بازار ارزهای دیجیتال است».
رفتارهای روانی شایع در بازار ارز دیجیتال
سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال، می‌تواند درست مثل سوار شدن در یک ترن هوایی باشد و طیف وسیعی از احساسات را برمی‌انگیزد. این یعنی ممکن است در هنگام معامله، رفتارهایی را انجام دهید که به‌نظر غیرقابل کنترل و نامعقولانه می‌رسد. برای مثال، چند نمونه از رفتارهای رایج در بازار شامل:
ترس از دست دادن (FOMO)
ترس از جا ماندن یا فومو، زمانی اتفاق میفتد که قیمت ارزهای دیجیتال سر به فلک می‌کشد. فومو باعث می‌شود سرمایه‌گذار برای این که از سودهای بازار جا نماند، بدون تحلیل و استراتژی وارد بازار شود و ارزهای دیجیتال را با قیمت گران بخرند. هنگامی که احساسات بازار تغییر یا قیمت‌ها سقوط میکند، سرمایه‌گذاران ممکن است به دلیل تصمیمات هیجانی که گرفته‌اند، با ضررهای قابل توجهی روبرو شوند.
ترس و وحشت (Fear and Panic)
ترس یک احساس رایج است که بسیاری از مواقع سرمایه‌گذاران ارز دیجیتال آن را تجربه می‌کنند. این می‌تواند مربوط به ترس از دست دادن دارایی یا کاهش سود باشد. در بازار ارزهای دیجیتال، ترس زمانی حاکم است که قیمت‌ها شروع به کاهش میکند یا اخبار منفی منتشر می‌شود. سرمایه‌گذاران ممکن است بترسند و تصمیمات تکانشی مانند فروش تتر یا دارایی‌های دیگر را بگیرند تا از ضرر بیشتر جلوگیری کنند.
طمع (Greed)
طمع در زمان‌هایی مانند آلت سیزن یا بولران رخ می‌دهد که قیمت‌ها در یک روند صعودی مداوم هستند. در چنین حالتی، افرادی که سود کافی را در معامله خود دارند، ممکن است حریص شوند و با انتظار افزایش سود رفتارهای پرخطری مثل خرید احساسی یا ماندن بیش از حد در معامله را انجام دهند. تصمیم‌گیری مبتنی بر حرص و طمع می‌تواند سرمایه‌گذاران را نسبت به ریسک‌های ذاتی موجود در بازار کور کند و در صورت اصلاح قیمت‌ها منجر به زیان‌های قابل توجهی شود.
مدیریت ریسک و روانشناسی آن در تریدرها
اما مهم‌ترین راه مقابله با هیجان‌ها و تصمیمات احساسی در روزهای پرنوسان بازار، مدیریت ریسک است. اگر قصد ترید در بازار رمزارزها را دارید، باید به‌طور‌کلی ریسک‌پذیری بالاتری نسبت به سایر بازارهای مالی نشان دهید؛ اما در هر حال، مدیریت ریسک را نیز باید بیاموزید.
در واقع، معامله‌گران بدون مدیریت ریسک در برابر ضررهای قابل توجه، خرید و فروش‌های هیجانی و استرس عاطفی آسیب‌پذیر هستند. نداشتن مدیریت ریسک می‌تواند باعث شود سود معامله به کلی از دست برود.
بنابراین، مدیریت ریسک در معاملات کریپتو به دلایل زیر مهم است:
· حفظ سرمایه: مدیریت ریسک موثر تضمین میکند که ضررهای شما حداقل، قابل پیش‌بینی و بخشی از استراتژی باشد.
· کنترل عاطفی: به شما کمک میکند آرام و منطقی بمانید و تصمیمات تکانشی ناشی از ترس یا طمع را انجام ندهید.
· پایداری: مدیریت ریسک مناسب شما را در مسیر درست نگه‌می‌دارد.
تمرینات مختلف برای مدیریت ریسک و اضطراب
ماهیت سریع و پرنوسان بازار کریپتو، می‌تواند باعث ایجاد استرس و اضطراب در معامله‌گران شود. نوسانات مداوم قیمت، ترس از دست دادن، و عدم اطمینان احساسات معامله‌گران را تحریک میکند و می‌تواند آن‌ها را به انجام رفتارهای خطرناک سوق دهد. پس برای مدیریت ریسک و اضطراب معامله‌گری، باید چند تمرین را چه پیش از آغاز ترید و چه در حین آن انجام دهید:
· اهداف واقع بینانه تعیین کنید: بپذیرید که ذات بازار ارزهای دیجیتال پرنوسان است. انتظار و آمادگی برای نوسانات قیمت می‌تواند استرس را کاهش دهد و تصمیم‌گیری تکانشی را به حداقل برساند.
· تمرینات ذهن‌آگاهی انجام دهید: با انجام تمریناتی مثل مدیتیشن و یوگا، تلاش کنید تا روی احساسات خود شناخت بیشتری داشته باشید. تمرینات ذهن آگاهی همچنین به شما کمک میکند تا بتوانید در مواقع حساس کنترل احساسات خود را به‌دست بگیرید.
· صبر داشته‌باشید: برای پیدا کردن فرصت‌های معاملاتی مناسب و زمان‌های ورود و خروج درست، صبر داشته‌باشید.
· سبد سرمایه‌گذاری متنوع بچینید: تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری به شما در مدیریت و کاهش ریسک معاملات کمک میکند.
برای کنترل تأثیر روانشناسی بر مدیریت ریسک در بازار ارز دیجیتال، سعی کنید هرچه بیشتر آموزش ببینید و دانش خود را در حوزه معاملات بهبود دهید. تسلط بیشتر بر بازار اضطراب شما را کاهش می‌دهد و کمک میکند تا رفتارهای مدیریت‌شده‌‌ای داشته‌باشید.
نکات عملی برای تقویت روانشناسی معامله‌گری
رفتارهای تکانشی می‌توانند سود و زیان معاملات شما را تحت تاثیر قرار دهند؛ اما می‌توان با تمرین و تلاش آن‌ها را شناخت و کاهش داد. برای تقویت روانشناسی معامله‌گری، شما می‌توانید از نکات عملی زیر کمک بگیرید:
· برای معاملات خود حد ضرر (Stop Loss) تعیین کنید و به آن پایبند باشید. صرافی‌های ارز دیجیتال مثل او ام پی فینکس، به شما این امکان را می‌دهند تا برای معاملات حد ضرر معین کنید تا در صورت کاهش قیمت ناگهانی به طور خودکار معامله بسته شود.
· زمان معامله‌گری خود را محدود کنید. بازار ارزهای دیجیتال تعطیلی ندارد و اگر ساعت مشخصی را برای معامله‌گری خود مشخص نکنید، ممکن است خستگی و فرسودگی معاملات را تحت تاثیر قرار دهد.
· از اشتباهات گذشته درس بگیرید. رفتارهای اشتباهی که دارایی شما را به خطر انداخته را بشناسید و تلاش کنید آن‌ها را کاهش دهید.
· یک تقویم معاملاتی برای خود بسازید. برای معاملات خود برنامه داشته‌باشید و طبق آن عمل کنید.
· از شبیه‌سازهای معامله یا حساب‌های دمو کمک بگیرید. برای بهبود مهارت ترید و کنترل احساسات در حین معامله، می‌توانید نوسان‌گیری را در حساب‌های دمو تمرین کنید.
افزایش سود معامله رمزارزها با روانشناسی مدیریت ریسک
اگر دانش معامله‌گری و شانس را در یک کفه ترازو قرار دهیم، بدون شک روانشناسی فردی و مدیریت ریسک در کفه دیگر قرار می‌گیرند. روانشناسی مدیریت ریسک در واقع یکی از مهم‌ترین عناصری است که تعیین میکند معاملات شما با سود یا ضرر بسته شود. پس برای این که بتوانید حداکثر کنترل را روی رفتارهای معامله‌گری خود داشته‌باشید و با ضرر از معامله خارج نشوید، تلاش کنید تاثیر روانشناسی بر مدیریت ریسک در بازار ارزهای دیجیتال را بشناسید و آن را مدیریت کنید.
