عصر ایران - بروتالیسم، که در لغت به معنای «خام» یا «وحشی» است، در اواسط قرن بیستم، به عنوان واکنشی به معماری مدرن و رویکردهای تزئینی آن ظهور کرد. معماران بروتالیست، با الهام از لو کوربوزیه و معماری پس از جنگ جهانی دوم، به دنبال خلق فضاهایی بودند که صداقت، عملکرد و مواد اولیه را به نمایش بگذارند.
ویژگی‌های کلیدی بروتالیسم
- بتن عریان: استفاده از بتن بدون روکش، اصلی‌ترین مشخصه این سبک است.
- فرم‌های هندسی: ساختمان‌ها اغلب دارای فرم‌های مکعبی، زاویه‌دار و تکراری هستند.
- نمایش عملکرد: عناصر سازه‌ای و تاسیسات ساختمان، به جای پنهان شدن، به نمایش گذاشته می‌شوند.
- مقیاس بزرگ: ساختمان‌های بروتالیست معمولاً در مقیاس بزرگ و عظیم ساخته می‌شوند.
تاریخچه پر فراز و نشیب
بروتالیسم در ابتدا به عنوان سبکی پیشرو و نوآورانه مورد استقبال قرار گرفت، اما به تدریج با انتقادات زیادی مواجه شد. برخی، این ساختمان‌ها را سرد، بی‌روح و ناهمگون با محیط اطراف می‌دانستند. با این حال، بروتالیسم همچنان طرفداران خود را دارد و حتی مدتی است در مسیر افزایش محبوبیت قرار گرفته است. برخی از آثار این سبک، امروزه به عنوان شاهکارهای معماری شناخته می‌شوند.
معماران برجسته بروتالیست
- لو کوربوزیه
- آلیسون و پیتر اسمیتسون
- ارنو گلدفینگر
- پل رودولف
- مارسل برور
انتقادات و احیا
بروتالیسم، علاوه بر زیبایی‌شناسی خاص خود، به دلیل مشکلات فنی و اجتماعی نیز مورد انتقاد قرار گرفته است. دوام کم بتن در برخی شرایط آب و هوایی، هزینه‌های نگهداری بالا و ایجاد فضاهای ناامن و غیردوستانه، از جمله این مشکلات هستند. با این وجود، بروتالیسم در سال‌های اخیر دوباره مورد توجه قرار گرفته و معماران معاصر، با رویکردهای نوآورانه، سعی در احیای این سبک دارند.
معماری بروتالیست، با تمام موافقان و مخالفانش، بخشی مهم از تاریخ معماری قرن بیستم است. این سبک، با ویژگی‌های منحصر به فرد خود، همواره الهام‌بخش و مورد بحث بوده است. آیا بروتالیسم را دوست دارید یا از آن متنفرید، نمی‌توانید تاثیر آن را بر معماری نادیده بگیرید.
کتابخانه اسکات، دانشگاه یورک (کانادا)، تورنتو، انتاریو
کتابخانه روبارتس، دانشگاه تورنتو، مرکز شهر تورنتو، انتاریو
وان هال، دانشگاه کارنگی ملون، پیتسبورگ
دانشگاه فناوری دلفت، هاله، هلند
تالار پوسوار در دانشگاه پیتسبورگ
ساختمان حقوق بارکو در دانشگاه حقوق دانشگاه پیتسبورگ
اس اس. دانشگاه سیریل و متدیوس اسکوپیه
ساختمان دانشکده علوم اطلاعات دانشگاه پیتسبورگ
ساختمان راجر استیونز در دانشگاه لیدز، قطعه مرکزی مجموعه بزرگی از ساختمان‌های بروتالیستی است که توسط مسیر های هوایی به هم متصل شده‌اند
کتابخانه گایزل، دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو، یکی از مشهورترین نمونه‌های معماری بروتالیستی است که در تعدادی از فیلم‌های علمی-تخیلی به نمایش درآمده است
دی .بی کتابخانه ولدون در دانشگاه وسترن انتاریو
برج علوم پزشکی مالکوم موس در پردیس شهرهای دوقلو دانشگاه مینه‌سوتا
کتابخانه فولسوم، مؤسسه پلی‌تکنیک رنسلیر
ساختمان کتابخانه مرکزی بیرمنگام، بیرمنگام، انگلستان، بریتانیا
ساختمان پردیس نایت، کالج جامعه رود آیلند در واریک، رود آیلند
کتابخانه زومبرج، پردیس آلندل، دانشگاه ایالتی گرند ولی
کتابخانه کلیر تی کارنی، دانشگاه دارتموث ماساچوست
نمای سمت چپ برج دانشگاه فناوری سیدنی
