به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، حجت الاسلام والمسلمین محمدحسین فلاح زاده، رئیس هیئت امنای مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی، در دومین جلسه از سلسله نشست های طلیعه رمضان 1446(ه.ق) که به همت معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، صبح امروز چهارشنبه 1 اسفندماه در سالن همایش های غدیر برگزار شد، به ارائه نکات فقهی روزه ماه مبارک رمضان پرداخت.
بنابر روایت خبرگزاری حوزه،حجت الاسلام والمسلمین فلاح زاده اظهار داشت: "تبلیغ" طبق آیه نفر «وَمَا کَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنْفِرُوا کَافَّةً ۚ فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ کُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَلِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ» رسالت اصلی مبلغان است. صدر آیه، تفقه است و آیه انذار به تبلیغ اشاره دارد. رهبر معظم انقلاب نیز در بیانات خود در دیدار با مبلغان و طلاب حوزه های علمیه فرمودند که تبلیغ اصل در حوزه‌ها است. بنابراین، شما طلاب گرامی مخصوصاً در ماه مبارک رمضان سعی کنید تا توان دارید تبلیغ را رها نکنید.
رئیس هیئت امنای مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی افزود: از بیان احکام غفلت نکنید. عقاید مهم‌تر از احکام است، اخلاق نیز مهم است و بخشی از اخلاق، اخلاق رفتاری است که آن هم احکام و مسائل شرعی است. همچنین موضوعات دیگری که مربوط به انقلاب و اوضاع جاری مناطق و مخصوصاً منطقه خاورمیانه و کشورهای اسلامی است باید در منابر تبلیغی بیان شود.
وی در ادامه بیان داشت: عمده مخاطب ما در ماه مبارک رمضان، مومنین و متدینین بوده که یا روزه دارند یا مقید به روزه‌داری هستند. اگر احکام شرعی به درستی گفته شود و تقید مردم به این احکام باشد، بخش اخلاق رفتاری نیز درست خواهد شد.
استاد حوزه علمیه قم گفت: سال‌ها پیش مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی توسط دفتر تبلیغات اسلامی تأسیس شد. بیش از 80 درصد سوالات مردم از این مرکز مربوط به احکام ومسائل فقهی می باشد.
حجت الاسلام والمسلمین فلاح زاده تأکید کرد: اگر احکام شرعی بیان شود، مطمئن هستیم که به وظیفه‌مان عمل کرده‌ایم. مشکل متدینین ما مشکل اعتقادی نیست، بلکه در رفتارها و کارهایشان، مسائل شرعی را یا نمی‌دانند یا عمل نمی‌کنند. بنابراین، باید احکام شرعی را به گونه‌ای بیان کنیم که تقید شرعی بیشتر شود.
وی اظهار داشت: بیان مسائل سیاسی در رأس کشور، باید از مسائل جناحی جدا باشد. خط اصلی ما در سیاست؛ خدا، اسلام، پیامبر و ائمه اطهار است. باید به احکام روزه و مسائل مربوط به ماه مبارک رمضان توجه ویژه‌ای داشته باشیم.
حجت الاسلام والمسلمین فلاح زاده افزود: در ماه مبارک رمضان می‌توانیم مسائلی مالی را به مومنین متذکر شویم و بحث صله ارحام را نیز مطرح کنیم. برخی از افراد وظایف مالی خود را انجام نمی‌دهند و صله ارحام در جامعه کمتر شده است.
رئیس هیئت امنای مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی بیان داشت: احکام روزه باید هر سال بیان شود. حتی اگر سال گذشته بیان شده باشد، باز هم باید یادآوری شود تا مردم به درستی به احکام عمل کنند. رهبر معظم انقلاب نیز بر این امر تأکید داشتند و در جلساتی که در خدمت ایشان بودیم خواستند که احکام شرعی در ماه مبارک رمضان به‌طور مستمر بیان شود.
استاد حوزه علمیه قم اظهار داشت: منبری‌ها باید مقید به بیان احکام شرعی باشند. بنابراین، نباید غفلت شود و احکام روزه نیز باید گفته شود. در کنار احکام روزه، اهمیت روزه‌داری نیز بیان گردد، یعنی تقید مردم به روزه‌داری و پرهیز از روزه‌خواری، مخصوصاً نسبت به تکالیف فرزندان. برخی والدین به فرزندان خود که در سن تکلیف هستند، می‌گویند که نمی‌توانند روزه بگیرند. این توصیه باید اصلاح شود و والدین برای فرزندان خود آمادگی ایجاد کنند تا از ابتدای تکلیف به درستی روزه بگیرند.
وی ادامه داد: برای فرزندان مان که تازه به سن تکلیف می رسند باید از هم اکنون برای سال‌های آینده آمادگی ایجاد شود تا آنها در آغاز تکلیف بتواند به درستی روزه بگیرند. برای مثال، همان‌طور که آنها را برای رفتن به مدرسه آماده و تشویق می‌کنیم، باید برای نماز و روزه نیز اهمیت قائل شویم. امام باقر (ع) فرمودند که ما در کودکی برای سحر بیدار می‌شدیم و روزه می‌گرفتیم تا هر مقداری از روز که می‌توانستیم. بنابراین، باید کودکان را از قبل از ماه رمضان نسبت به نماز و روزه آماده کنیم تا بتوانند به درستی روزه بگیرند و از این کار زده نشوند.
رئیس هیئت امنای مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی افزود: در گذشته، پدران مقید به نماز شب، فرزندان خود را حتی در نیمه‌های شب برای انجام وظایف دینی بیدار می‌کردند، اما امروزه باید به این نکته توجه شود که فرزندان آمادگی برای این کار ندارند. همچنین برخی از فرزندان علاقه‌مند به بیدار شدن در سحر و روزه گرفتن هستند، اما والدین به آنها اجازه نمی‌دهند. این موضوعات باید به والدین توصیه شود تا با بهانه‌های کوچک، فرزندان را از روزه گرفتن منع نکنند.
حجت الاسلام والمسلمین فلاح زاده اظهار داشت: مسئله حجاب بسیار مهم است، اما در مورد روزه‌خواری علنی حساسیت کمتری داریم. اگر عضوی از خانواده مسافر یا بیمار است، خداوند روزه را از او نخواسته، اما اگر کسی علنی روزه‌خواری کند، این گناه است و باید به این موضوع توجه و تذکر داده شود.
وی بیان کرد: ما باید احکام را تبیین کنیم و فواید روزه و آثار ماه رمضان را به مردم بگوییم. حضرت آیت الله جوادی آملی می‌فرمایند که ممکن است حکمت دو وعده غذا خوردن در ماه مبارک رمضان به این معنا که باید یک وعده غذای کمتر بخوریم و به دیگران کمک کنیم. این نکات باید به مردم آموزش داده شود.
حجت الاسلام والمسلمین فلاح زاده اظهار داشت: آثار و فواید پزشکی روزه که پیامبر فرمودند: «صوموا تَصِحّوا» کتاب‌ها نوشته شده است. اخیراً پزشکان فوق تخصص کشور، مقالاتی در خصوص فواید روزه نوشتند که جدا خواندنی است. هزار صفحه در خصوص فواید روزه داریم. لذا از فواید روزه‌داری و آثار و برکات ماه رمضان بگوییم. در غیر ماه رمضان نیز می‌توان نماز اول وقت و به جماعت خواندن به مخاطب توصیه شود.
استاد حوزه علمیه قم ادامه داد: من بارها به خانواده‌ها گفتم که نسبت به فرزندانتان دغدغه داشته باشید. حدیثی از امام صادق (ع) داریم که سه چیز را کنار هم گذاشته‌اند: یکی مسجد، دوم عالم ربانی و سوم قرآن. اگر می‌خواهید اطمینان حاصل کنید که فرزندانتان در آینده به راه راست هدایت می‌شوند، یک ارتباط رفت و آمد به مسجد، دو انس با قرآن و سه ارتباط با عالم ربانی را برایشان فراهم کنید.
وی افزود: از جمله مسائلی که باید در ماه مبارک رمضان گفته شود، بحث نماز مسافر است. طبق آمارهای مختلف، سوالات زیادی در مورد نماز مسافر وجود دارد.
رئیس هیئت امنای مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی ادامه داد: یکی دیگر از موضوعاتی که باید به آن پرداخته شود، بحث بیماری و روزه‌داری است. برخی بیماری‌ها ممکن است با روزه‌داری تداخل داشته باشند و نیاز به بررسی توسط پزشکان دارد. به همین دلیل، فرهنگستان علوم پزشکی اقدام به بررسی بیماری‌ها و تأثیر روزه‌داری بر آنها کرده است. این بررسی‌ها در سه ستون تنظیم شده است: ستون اول بیماری‌هایی که روزه‌داری برای آنها ضرر ندارد، ستون دوم بیماری‌هایی که روزه‌داری برای آنها ضرر دارد و ستون سوم بیماری‌هایی که نیاز به مشورت با پزشک معالج دارند. این بررسی‌ها توسط حدود 60 پزشک فوق تخصص انجام شده و به نتایج اطمینان‌بخشی دست یافته‌اند.
حجت الاسلام والمسلمین فلاح زاده اظهار داشت: مسئله دیگر نسبت به قضای روزه‌ها است. تاکید کنید که قضای مسافر و بیمار که روزه بر آنها واجب نیست، باید قضا شود. برخی از مراجع فتوا داده‌اند که این قضای روزه تا ماه مبارک رمضان سال آینده باید انجام شود.
وی بیان کرد: در باب کفاره روزه حتی فدیه نیز باید به طور صحیح انجام شود. برخی مراجع تاکید کرده‌اند که کفاره باید طعام باشد، یعنی نان یا چیزهایی که به نان تبدیل می‌شوند مانند گندم، جو، آرد یا مواردی که جایگزین نان هستند مثل برنج، خرما و حتی ماکارونی. ما اخیراً با مسئولان کمیته امداد صحبت کرده‌ایم و پیشنهاد داده‌ایم که بسته‌های ماکارونی به عنوان کفاره ارائه شود.
استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: باید به مردم توضیح دهید که کفاره عذری و قیمت آن چیست. مثلاً پول گندم، آرد، برنج و غیره را مشخص کنید و به آن طرف بگویید که باید این پول را به عنوان طعام ارائه کنند.
