تبیان بودن قرآن منوط به تفسیر ائمه(ع) است/ تبیین تفاوت انسان از نگاه غرب و اسلام

به گزارش خبرگزاری بین‎المللی قرآن (ایکنا) حجت‎الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در این نشست که دیشب 5 خرداد برگزار شد گفت: یکی از مهمترین فعالیت‎هایی که ناظر به مقایسه تفاوت دو دیدگاه اسلام و غرب در موضوعات مرتبط با علوم اجتماعی و علوم انسانی است، بازشناسی تفکرات مبدا و مقصد است.
وی افزود: در حوزه علوم اجتماعی متداول غربی، سه مرحله توصیف انسان مطلوب، توصیف انسان محقق همچنین نقد انسان محقق و مطلوب انجام می‏‌شود که در این رابطه روش‌شناسی متفاوتی نیز در نظر گرفته می‎شود.
رییس موسسه حکمت و فلسفه ایران، تصریح کرد: متفکران غربی الگوی خود را در توصیف انسان مطلوب مد نظر قرار می‎دهند و این پژوهشگران در حوزه علوم اجتماعی مدرن، انسان کامل را مد نظرقرار نمی‌دهند بلکه به دنبال بیان ویژگی‌های انسان مطلوب هستند.
وی گفت: توصیف انسان محقق دومین ویژگی است که پژوهشگران غربی به دنبال آن هستند البته کاری که آنها انجام می‎دهند بیشتر با روش تفسیری و تبیینی انجام می‏‌شود.
خسروپناه بیان کرد: فعالیت سومی که آنها انجام می‎دهند، نقد و تبدیل وضع موجود به مطلوب است که در این مسیر از تکنیک‎هایی نیز استفاده می‏‌کنند ولی در واقع در حوزه روش‌شناس حکمی این مسیر مورد نظر نیست.
وی گفت: یکی از مسایلی که در حوزه روش‌شناسی اجتهادی در اسلام مورد توجه است، همراهی مسایل حکمی با اجتهاد است البته در روشی که بنده در این طریق احصاء کرده‎ام چهار قسم اجتهاد را مد نظرقراردادیم.

تاکید بر اجتهاد موضوعی

وی بیان کرد: اجتهاد قسم اول همخوان تعریف اصلی متداول حوزوی است و قسم دوم شامل تعریف موضوعی و اجتهاد موضوعی است که شهید صدر و علامه طباطبایی روی آن تاکید داشتند و دیالوگی که در این حوزه ایجاد می‏‌شود در حوزه هرمونوتیک جای می‎گیرد.
این استاد فلسفه با ذکر این مطلب که اجتهاد قسم سوم عرضه انسان مطلوب برگرفته از متون دینی به واقعیت‎ها و استنطاق و دریافت پاسخ است، گفت: نکته‎ای که در اینجا جالب توجه است این است که اگر به دنبال روش اجتهادی قسم اول باشیم، دین، مفهوم واقعی خارجی انسان را به ما ارایه‎ می‎دهد.

تعریف قرآن از انسان کامل

وی یکی از مزایای تعریف قرآنی را تعریف کامل قرآن از انسان دانست و گفت: قرآن به دنبال ارایه چهره منطقی از انسان است و انسان محقق را انسانی معرفی می‎کند که دارای نکات مثبت و منفی و نفس اماره و... است پس تعریف دین از انسان تعریفی نوعی است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: پنج مرحله فعالیت علمی در اینجا لازم است که گام اول آن توصیف انسان و دوم توصیف انسان محقق نوعی است.

وی ادامه داد: گام سوم توصیف انسان محقق صنفی و چهارم نقد انسان محقق صنفی است و در گام نهایی بحث تغییر انسان محقق صنفی به انسان مطلوب مد نظر قرار می‎گیرد.

تبیان بودن قرآن منوط به تفسیر ائمه(ع) است

استاد حوزه علمیه با اشاره به این نکته که قرآن در بردارنده علم ما کان و ما یکون است، گفت: قطعا قرآن تبیان کل شی است و اگر قرار است که تبیان باشد باید این قرآن توسط ائمه اطهار(ع) توضیح و تفسیر داده شود و گوهرهای ناب آن به دیگران ارایه شود.
وی با بیان اینکه توصیف انسان مطلوب، شامل دو بخش دینی و غیر دینی است تصریح کرد: باید این نظریه را به شکلی که قابل ارایه مطابق با استانداردهای علمی جهان باشد به دنیای فلسفه عرضه کنیم تا دنیا به ظرفیت‎های عالی قرآن پی ببرد.