اجتهاد

عصر شیخ مفید (م ٤١٣ق) یکی از حساس ترین دوران های حیات شیعه بود. در این زمان از یک سو، در زمینه های سیاسی و اجتماعی گشایش پدید آمده بود و از دیگر سو با قدرت گرفتن آل بویه، شیعه امکان اجتماعی مناسبی پیدا کرد و به راحتی میتوانست شعائر دینی خود را به جا آورد

اجتهاد اصطلاحی  است در فقه اسلامی به معنای استنباط احکام شرعی با شروطی خاص از منابع فقه است. کسی را که به توانایی اجتهاد رسیده است، مُجتهد گویند

چکیده   در دوره قاجار برخی از مفاهیم که شرط لازم فهم ساز و کار شیعه امامیه است، تحول یافت و تحول در مفاهیم، نقشی بسیار مؤثر در فرایندهای آتی سیاسی و اجتماعی کشور بر جای گذاشت

2. تحولات مفاهیم اقتصادی   به روایتی، باب خمس در اسلام به شیعه اثنی عشری منحصر است (مغینه، 1402ق، ص 86)

3. بحث اجتهاد و تقلید   بحث اجتهاد و تقلید، به هنگام وقوع جنگ های ایران و روس وسعت یافت

4. تحول مفهوم نیابت امام   مرجع تقلید عالی ترین مقام در سلسله مراتب روحانیت شیعه است که در دوره قاجار شکل گرفت و نقش مهمی در تحولات سیاسی و اجتماعی کشور ایفا نمود

در دوره قاجار گرچه در ماهیت بحث نیابت، تحولی اساسی روی داد، اما در اثر تحولات زمان و شاید مواردی مثل جنگ های ایران و روسیه، کسانی مثل میرزای قمی اظهار می داشتند: «فان سلطان الاسلام، اصل الاسلام و مجتمع ارکانه» (میرزای قمی، ج1، ص 370)؛ زیرا بر هر مسلمانی واجب است «حفظ بیضه اسلام» کند و «مراد از بیضة الاسلام،‌ سلطا ...

5. تکوین مفهوم اولی الامر   برخی از علما مثل میرزای قمی، در برخی نوشته هایشان مشروعیت حکومت زمان خود را به چالش می کشند و ضمن بحث از حکام جائر و اینکه آیا می توانند خراج دریافت کنند یا خیر، سخن به «سلطان جائر از شیعیان که خراج می گیرند»، می رسانند

چکیده:   بررسی بیرونی و فلسفی علم فقه و شیوه ی اجتهاد را از زوایای گوناگونی میتوان به انجام رساند

3.نقش آموزه های اخلاقی دین در مراحل اجتهاد   فقیه مراحلی را طی می کند تا به استنباط حکم شرعی می رسد