آموزش مرحله به مرحله دوخت سبد نان برای افراد مبتدی

دوخت سبد نان یکی از کاربردی ترین و در عین حال ساده ترین هنرهای دستی خانگی است که هم جنبه تزئینی دارد و هم می توان برای استفاده روزمره از کاربردهای آن بهره مند شد. با رعایت اصول درست، می توانید نتیجه ای کاملا حرفه ای، تمیز و بادوام دریافت کنید. سبد نان پارچه ای به دلیل سبکی، قابلیت شست و شو و تنوع در طرح و رنگ، جایگزین بسیار مناسبی برای سبدهای حصیری یا پلاستیکی به شمار می رود. برای رسیدن به یک سبد نان خوش فرم و قابل استفاده، لازم است تمام مراحل از انتخاب متریال تا دوخت نهایی دقیق انجام شوند. در این مطلب شما را با تمام مراحل دوخت سبد نان آشنا خواهیم کرد.

مراحل دوخت سبد نان

سبدهای مخصوص نان علاوه بر اینکه به سفره نظم می دهند، به دلیل ساختار منحصر به فردی که دارند، باعث حفظ تازگی نان می شوند. این سبدها نیز در اشکال مختلفی مثل گرد، مربع، بیضی و مستطیل دوخته می شوند و معمولا در سفره صبحانه یا میز نهارخوری کاربرد دارند. ویژگی مهم سبد نان پارچه ای، قابلیت شست و شوی آسان و جلوگیری از خشک شدن نان در مدت زمان کوتاه است. در ادامه قصد داریم به بررسی مراحل دوخت سبد نان بپردازیم.

انتخاب پارچه مناسب برای لایه بیرونی

اولین و مهم ترین مرحله، انتخاب پارچه مناسب برای قسمت بیرونی سبد نان است. این پارچه به طور مستقیم ظاهر نهایی کار را مشخص می کند و باید علاوه بر زیبایی، از استحکام کافی برخوردار باشد. پارچه های کتان ضخیم، نخی های متراکم، پارچه های لینن یا پارچه های مخصوص آشپزخانه بهترین انتخاب هستند. پارچه نباید بیش از حد نازک باشد، زیرا موجب می شود دیواره های سبد بعد از دوخت بخوابند و فرم خود را از دست بدهند. علاوه بر این بهتر است پارچه ای انتخاب شود که در زمان شست و شو آبرفت نداشته باشد.

انتخاب پارچه آستری

پارچه آستری بخشی است که نان داخل آن قرار می گیرد، بنابراین باید کاملا بهداشتی، نرم و قابل شست و شو باشد. پارچه های نخی ساده و روشن برای این بخش مناسب تر هستند. آستری نباید پرز بدهد یا زبر باشد، زیرا به طور مستقیم با نان تماس دارد. بهتر است ضخامت آستری کمتر از پارچه بیرونی باشد تا سبد بیش از اندازه حجیم نشود، اما در عین حال آن قدر نازک نباشد که سریع فرسوده شود.

انتخاب لایه میانی برای ایستایی سبد

لایه میانی عامل اصلی فرم گیری سبد نان است. این لایه بین پارچه بیرونی و آستری قرار می گیرد و باعث می شود سبد حالت منظم و ایستاده داشته باشد. لایه چسب ضخیم، پشم شیشه نازک یا ابر پارچه ای از گزینه های رایج هستند. اگر سبد نان سبک و کوچک است، لایه چسب کافی خواهد بود. برای سبدهای بزرگ تر، پشم شیشه یا ابر نازک انتخاب بهتری هستند. ضخامت لایه میانی باید متعادل باشد تا سبد نه خیلی خشک شود و نه بیش از حد نرم.

آماده سازی ابزارهای لازم

در این مرحله نیز مانند دوخت کیسه نان، باید تمام ابزارها آماده باشند. قیچی برای برش دقیق، متر خیاطی برای اندازه گیری، نخ همرنگ پارچه، سوزن یا چرخ خیاطی، سنجاق ته گرد و اتو از ابزارهای اصلی هستند. آماده بودن ابزار موجب می شود مراحل با تمرکز کافی و بدون وقفه انجام شوند و کیفیت نهایی کار بالاتر برود.

تعیین اندازه نهایی سبد نان

در این مرحله باید مشخص شود سبدتان چه اندازه ای خواهد داشت. اندازه سبد به تعداد نان و نوع استفاده بستگی دارد. برای استفاده روزمره، معمولا کف سبد با قطر 25 تا 30 سانتی متر و ارتفاع دیواره بین 8 تا 12 سانتی متر مناسب است. اگر سبد مستطیلی یا مربعی باشد، ابعاد باید به گونه ای انتخاب شوند که نان به راحتی داخل آن قرار بگیرد و فضای اضافی بیش از اندازه نداشته باشد.

طراحی الگو با دقت کامل

بعد از تعیین اندازه، الگو روی کاغذ طراحی می شود. الگوی کف و الگوی دیواره ها باید به طور جداگانه ترسیم شوند. اگر سبد گرد است. کف به صورت دایره و دیواره به صورت نوار مستطیلی طراحی می شود که طول آن برابر محیط دایره کف است. در طراحی الگو، جای دوخت حدود یک سانتی متر در نظر گرفته می شود. هر چقدر الگو دقیق تر باشد، دوخت نهایی تمیزتر خواهد بود.

برش پارچه بیرونی

پارچه بیرونی روی سطح صاف پهن می شود و الگو با سنجاق روی آن ثابت می گردد. سپس با قیچی تیز، پارچه دقیقا مطابق الگو برش داده می شود. باید دقت کنید که لبه ها صاف و بدون شکستگی باشند. هر گونه بی دقتی در برش، باعث ناهماهنگی قطعات در مراحل بعدی خواهد شد.

برش پارچه آستری

پارچه آستری نیز دقیقا مشابه پارچه بیرونی و با همان الگو برش داده می شود. اندازه آستری باید کاملا برابر با لایه بیرونی باشد تا در زمان اتصال، داخل سبد جمع نشود یا اضافه نداشته باشد. بهتر است آستری کمی نرم تر برش داده شود. همچنین لازم است کشیدگی پارچه کنترل شود.

برش لایه میانی

لایه میانی نیز دقیقا مطابق الگوی پارچه بیرونی برش داده می شود. اگر از لایه چسب استفاده می شود، باید دقت کرد که جهت چسب درست باشد. اگر از پشم شیشه یا ابر استفاده می شود، ضخامت آن در همه قسمت ها یکنواخت باشد تا سبد در یک قسمت سفت و در بخش دیگر شل نشود.

اتصال لایه میانی به پارچه بیرونی

در این مرحله لایه میانی به پشت پارچه بیرونی متصل می شود. در صورت استفاده از لایه چسب، اتو با حرارت مناسب روی پارچه قرار می گیرد تا لایه کاملا بچسبد. اتو نباید کشیده شود، بلکه باید به صورت ضربه ای روی پارچه قرار گیرد. اگر لایه میانی دوختنی است با کوک های ساده یا دوخت کمکی به پارچه بیرونی ثابت می شود تا در زمان دوخت اصلی جا به جا نشود.

دوخت کف سبد

ابتدا کف سبد دوخته می شود. پارچه بیرونی به همراه لایه میانی آماده شده و دوخت دور تا دور کف انجام می شود. دوخت باید کاملا محکم و یکنواخت باشد، زیرا کف سبد بیشترین فشار را تحمل می کند. سپس کف آستری به صورت جداگانه دوخته می شود و پس از کنار گذاشتن در مرحله اتصال نهایی استفاده می شود.

آماده سازی دیواره ها

دیواره ها به صورت نوارهای پارچه ای هستند که ارتفاع سبد را مشخص می کنند. پارچه های بیرونی، لایه میانی و آستری دیواره ها آماده شده و در صورت نیاز لایه میانی به پارچه بیرونی متصل می شود. لبه های نوار دیواره صاف و مرتب می شوند تا در زمان اتصال به کف، چین یا جمع شدگی ایجاد نشود.

اتصال دیواره به کف

در این مرحله، دیواره پارچه بیرونی به دور کف سبد دوخته می شود. این کار باید با دقت و به آرامی انجام شود. دیواره باید به صورت یکنواخت دور تا دور کف قرار بگیرد و هیچ بخشی کشیده یا جمع نشود. دوخت منظم در این بخش نقش مهمی در فرم نهایی سبد دارد.

دوخت آستری دیواره

دیواره آستری نیز به کف آستری دوخته می شود. این مرحله مشابه دوخت بدنه اصلی است، با این تفاوت که آستر کمی آزادتر دوخته می شود تا داخل سبد جمع نشود. دوخت سبد نان مانند دوخت سبد سبزی باید دقیق باشد، زیرا دقت در این مرحله موجب می شود داخل سبد مرتب و تمیز دیده شود.

اتصال آستری به بدنه اصلی

بعد از آماده شدن بدنه اصلی و آستری، آستری داخل سبد قرار داده می شود، به گونه ای که روی اصلی پارچه ها رو به روی هم باشد. لبه های بالایی روی هم قرار گرفته و دوخته می شوند. معمولا یک قسمت کوچک برای برگرداندن سبد باز گذاشته می شود. بعد از برگرداندن، این قسمت با دوخت مخفی بسته می شود.

فرم دهی نهایی سبد

بعد از برگرداندن، سبد با دست فرم داده می شود. گوشه ها، لبه ها و دیواره ها مرتب می شوند تا سبد حالت کاملا متقارن داشته باشد. سپس اتوکشی ملایم انجام می شود تا سبد کاملا ایستاده و صاف شود. اتوکشی باید با دقت صورت گیرد تا لایه میانی آسیب نبیند. برای افزایش دوام سبد نان، لازم است دوخت ها دوبل باشند و نخ مقاوم استفاده شود. لازم است مانند مراحل دوخت کیسه پارچه ای شست و شو را با آب ولرم و شوینده ملایم انجام دهید. از چنگ زدن یا چلاندن شدید سبد خودداری کنید تا فرم آن حفظ شود.