این کتاب مشتمل بر 5 فصل به تحلیل عاشورا پرداخته است که در فصل اول پیرامون سندسازی عاشورا بحث شده است که از محاسن آن این است که برای پژوهشگران و محققان در زمینه زندگانی امام حسین علیه السلام و حماسه عاشورا مفید و راهگشا باشد علاوه بر آن می تواند نشانگر مستند بودن آراء و افکاری باشد که در این کتاب مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
در فصل دوم به پیشینه بحث و پژوهش در تحلیل و تفسیر قیام عاشورا پرداخته است و در فصل سوم فلسفه عاشورا از دیدگاه اهل سنت به رشته تحریر نگاشته شده است که از آوردن نظرات اندیشمندان معاصر از اهل سنت صرف نظر شده است زیرا علاوه بر اینکه در کتب دیگر بصورت مفید و مختصر مورد بحث قرار گرفته است از ادامه بحث خودداری می گردد.
و در فصل چهارم عاشورا از دیدگاه مورخان و مقتل نگاران مورد بحث قرار گرفته است و نهایتا در فصل پنجم حکمت قیام امام حسین علیه السلام از منظر علمای شیعه مورد بررسی قرار گرفته است که بطور کلی درباره علل قیام سیدالشهداء در آغاز از طرف مخالفان قیام و هواداران بنی امیه پرداخته است تا با تمسک به ظواهر آیاتی چون «ولا تلقوا بایدیکم الی التهلکه» تحریف و تخطئه گردد و سپس همان را علمای سلفیه از سنی ها دنبال کردند و دانشمندان شیعی در جوابگویی به آنها به تحلیل اقناعی و مبتنی بر مقبولات مخالف بسنده کردند، اما طولی نکشید که این جواب که در موضع انفعالی و به صورت تدافعی تدارک شده بود از باب «دفع افسد به فاسد» انگاشته شد و مردود و متروک واقع گشت و برای توضیح مطلب مباحثی چون عصمت امام و علم امام علیه السلام مطرح گردید و در این میان اصل شهادت بر هر اصل دیگری در حوزه عاشورا پژوهی غلبه پیدا کرد و بطور کلی حکمت و فلسفه قیام امام علیه السلام عبارتند از: 1- امتناع از بیعت با یزید به هر نحو ممکن 2- جواب گویی و ترتیب اثر دادن به نامه ها و بیعت کوفیان و در نتیجه تشکیل حکومت 3- قیام به امر به معروف و نهی از منکر تا پای جان و شهادت و به نظر می رسد که همه حرفها در تحلیل عاشورا به یکی از سه مورد فوق بر می گردد و آراء دیگری نظیر گریه و یا برخی توجیه های عاشقانه و ... سالبه به موضوع از او و هرگز ربطی به قیام سیدالشهداء علیه السلام ندراد.
و با کمی تأمل معلوم می شود که حتی این سه رأی به ظاهر متضاد هم، در حقیقت تعارض به هم ندارند و هر سه قابل جمع اند و با عنوان کلی تر و دقیق تر و همچنین مستندتر و واقعی تر می توان هر سه نظر را در طول هم و هر کدام را در جایگاه دقیق خود مورد بحث قرار داد.
