با اینکه سال‌هاست سینمای ایران مبتلا به حبس شدن در فضای شهری تهران و نیز دچار نوعی شهرزدگی مفرط است، سازمان تصویر شهر وابسته به شهرداری‌تهران ششمین سالی است که جشنواره‌ای با موضوع شهر برگزار می‌کند؛ رویدادی که گفته می‌شود برگزاری آن حدود 4 میلیارد تومان هزینه دربر دارد.
دبیر جشنواره شهر امسال از قضا تهیه‌کننده برنامه خندوانه هم هست، برنامه‌ای که این روزها به دلیل حاشیه‌هایش جنجالی شده است. احمدی در تهیه خندوانه چقدر موفق عمل کرده که قرار است آخرین جشنواره فیلم شهر را هم برگزار کند؟
بی‌اثری جشنواره شهر
جشنواره‌های ایران برخلاف جشنواره‌ها در سراسر جهان همچنان موضوعی برگزار می‌شوند، این موضوعی بودن برخلاف جشنواره‌های فیلم معتبر جهان به شکلی رسمی انجام می‌شود، کافی است ماجرای یک فیلم در شهر بگذرد، همین بهانه کافی است تا سیلی از آثار سینمای ایران روانه دبیرخانه جشنواره شوند. در اغلب جشنواره‌های معتبر فیلم در جهان اعلام می‌شود که تنها معیار برای بررسی آثار جنبه هنری آنهاست ولی در جایزه دادن‌هاست که عیار این ادعا معلوم می‌شود. جنبه هنری تنها بخشی از موضوع است و جنبه مهم دیگری چون گرایش‌های فکری و مفهومی نقش تعیین‌کننده‌تری دارد؛ رویکردی که البته اغلب به شکل غیررسمی اتخاذ می‌شود، اما در جشنواره‌های فیلم ایران رسماً آثاری مغایر با اهداف این رویدادهای هنری اجازه شرکت می‌یابند و بعضاً به آنها جایزه هم داده می‌شود. مؤسسه تصویر شهر مدعی است با هدف نمایش آثار داخلی و خارجی با محوریت نقش شهر در زندگی انسان و پاسداشت تلاش سینماگران و همچنین ترویج اخلاق، مهربانی و همدلی در آثار سینمایی و تصویری، «ششمین جشنواره بین‌المللی فیلم شهر» را برگزار می‌کند. واژه‌هایی چون اخلاق، مهربانی یا همدلی در شهر آنقدر بار معنایی مثبت دارند که مدیران غیرمتخصص و همیشه مشتاق برای کار فرهنگی را مجاب کند تا ویترین فرهنگی خود را پربار نشان بدهند.
معیارهای گل و گشاد
جشنواره فیلم شهر در دوره‌های پیشین در ارائه جوایز به شکلی عمل کرده که همه آثار شانس جایزه گرفتن در این رویداد هنری را برای اثر خود قائل هستند.
فیلم توقیفی حاشیه‌ای برای دیده شدن جشنواره
نه تنها اغلب آثار شرکت‌کننده در این جشنواره اساساً هیچ ربط مستقیمی به موضوعات مطرح شده در فراخوان این رویداد ندارد بلکه برای مثال اثری چون «آشغال‌های دوست داشتنی» به لحاظ موضوعی در مغایرت کامل با آنچه اهداف جشنواره خوانده شده قرار دارد. جشنواره فیلم شهر در حالی می‌رود تا ششمین دوره‌اش را برگزار کند که گفته می‌شود مسئولان برگزارکننده آن درصدند فیلم توقیفی و بدون پروانه نمایش «آشغال‌های دوست داشتنی» را در لیست آثار خود قرار دهند. فیلمی که به دلیل جانبداری از فتنه سال 88 حتی سازمان سینمایی دولت یازدهم هم ریسک نمایش آن را به جان نخرید. دو سال پیش محمد حیدری، دبیر جشنواره فیلم فجر در حالی‌که فشارها برای حضور آشغال‌های دوست داشتنی افزایش پیدا کرده بود بالاخره با یاد کردن از موضوع این فیلم با عنوان معضل، به طور قاطع مانع نمایش آن در جشنواره شد حالا اما هیچ انتظاری از برگزارکنندگان جشنواره شهر برای شرکت دادن این اثر وجود ندارد و تقریباً این فیلم به جمع آشغال‌های دوست‌نداشتنی سینمای ایران پیوسته است.
جشنواره‌ها در ایران سال‌هاست که بدون راهبرد حساب شده و برنامه‌ریزی منطقی برگزار می‌شوند و تنها به کار ارائه بیلان و روزمه مدیران سینمایی می‌آیند. دورهمی‌هایی که باری به هر جهت و بدون هدف مشخص تنها برگزار می‌شوند و قرار نیست از دل آنها به نفع بنای سست هنر کشور چیزی بیرون بیاید. اینکه مسئولان برگزار کننده ششمین جشنواره فیلم شهر از شرکت دادن فیلم توقیفی «آشغال‌های دوست داشتنی» مقصود نازلی چون جلب توجه و به اصطلاح سروصدا کردن داشته‌اند، واقعیت تلخی است که نشان از اختلال اساسی در دستگاه‌های فرهنگی کشور دارد؛ اختلالی که بدون تزریق افکار و نیروهای جوان و تازه نفس به بدنه این مراکز هرگز سامان نخواهد یافت.
* جوان
