آداب قرآن خواندن

الف ـ در ظاهر آداب قرآن خواندن

در حال قاری

و آن ادب آن است که با وضو باشد بر هیئت ادب و سکون ـ ایستاده یا نشسته ـ روی در قبله و سر فرود انداخته بی تربّع (چهار زانو نشستن) و تکیه و هیئت تکبّر... فاضل تر آن که در نماز ایستاده خواند و در مسجد چه آن از افضل اعمال است.

ترتیل

و آن مستحب است زیرا که بیان خواهیم کرد که مقصود از قرائت، تفکر است و تفکر به ترتیل میسّر شود و برای این «اُمّ سلمه» قرائت پیغامبر را قرائتی مفسرّه ی حَرفْ حرفْ صفت کرده است و «ابن عباس» گفت که «البقره» و «آل عمران» به ترتیل بخوانم و در آن تدبّر کنم، دوست تر از آن دارم که همه ی قرآن را به شتاب بخوانم.

گریه

گریه با قرائت مستحب است. پیغامبر صلی الله علیه و آله گفت: قران بخوانید و بگریید و اگر نگریید خود را به گریندگان مانند کنید... و «صالح مرّی» گفت که در خواب بر پیغامبر صلی الله علیه و آله قرآن خواندم. گفت: ای صالح! این قرآن است، گریه کو؟ و «ابن عباس» گفت: چون سجده ی سبحان بخوانید، در سجده تعجیل مکنید تا نگریید و اگر چشم یکی از شما نگرید، بایدکه دلش بگرید.

رعایت حق آیات

[قاری باید ] حقّ هر آیت رعایت کند. چون به آیت سجده رسد، سجده آرد و هم چنین چون از دیگری شنوده سجده آرد، چون خواننده سجده آرد و سجده نکند مگر چون بر طهارت باشد و در قرآن چهارده سجده است. در «حج» دو سجده است و در «ص» سجده ای نیست... و اقلّ سجده آن است که پیشانی بر زمین نهد [واکمل آن است که تکبیر بگوید] و در سجده دعا گوید بدانچه لایق آیت باشد.

نیکو خواندن

پیغامبر صلی الله علیه و آله گفت: قرآن را به آواز خود بیارایید و نیز گفت: حق تعالی هیچ چیزی را چنان استماع نفرماید که آواز خوش را در خواندن قرآن... و پیغامبر ابن مسعود را گفت: بخوان، گفت: یا رسول اللّه ! قرآن بر شما مُنزل شده است، من خوانم؟ فرمود: دوست دارم که از غیر خود بشنوم. پس عبداللّه می خواند و پیغامبر می گریست... پیغامبر گفت: هر که آیتی از کتاب حق تعالی استماع کند روز قیامت آن آیت وی را نوری باشد و در روایتی دیگر: ده نیکی برای وی بنویسند و چون ثواب استماع بسیار است و سبب آن خواننده است، او هم در آن شریک باشد مگر آن که قصد او ریا و تصنع بُوَد.