توصیفی که قرآن از «مبذرین » و «مسرفین » دارد، می تواند بیان گر عمق نگرش اسلام به پدیده شوم و زیان بار اجتماعی اسراف باشد: برای مثال: در مقام نهی و نکوهش از تبذیر و تضییع مال می فرماید:
«ولا تبذر تبذیرا ان المبذرین کانوا اخوان الشیاطین:
[1] تبذیر مکن که تبذیرکنندگان برادران شیطان اند».
و نیز اسراف کاران را از دوزخیان برشمرده و می فرماید: «و ان المسرفین هم اصحاب النار».
[2] آری این طغیان گران و سلطه گران جهنمی اند که به حقوق محرومان دست اندازی می کنندو قوت لایموت گرسنگان را از حلقوم آنان می گیرند و صرف عیش و نوش و هوس بازی های خود می کنند و همواره فریاد «هل من مزید»شان بلند است! به هیچ وجه به آن چه دارند، قانع نیستند. اگر ثروت جهان را به دست آرند، باز برای غارت گری بیش تر خودرا آماده می کنند! و همین ها سد راه عدالت و دشمن بشریت و ضد ارزش های انسانی هستند. و امروزه مصداق بارز آن امریکا و اروپاست که دیگران نیز بدان معترف اند.
کشورهای غربی عامل فقر جهانی بر اساس مطالعات اجتماعی و تحقیق کارشناسانه،عامل فقر و محرومیت در جهان، کشورهای اروپایی و امریکایی اند.
پروفسور «گالیاکراملو»، استاد جامعه شناس بلغاری، در بررسی فراگیری،کشورهای غربی و امریکا را عامل اصلی گسترش فقر در جهان معاصر معرفی کرده است.
روزنامه پر تیراژ «دوما» که این مطلب را چاپ نموده است می نویسد: «بر اساس آمارهای سازمان ملل بیش از یک میلیارد انسان در فقر به سر می برند. این روزنامه می نویسد: درآمد بیش از سه چهارم از مردم جهان از یک دلار در روز کم تر است، درحالی که سازمان ملل کم تر از چهار دلار در روز را فقر می خواند.» در جهان امروزبیش از یک میلیارد نفر بیکارند و بخش عظیمی از ساکنان زمین از آب آشامیدنی سالم محروم هستند. در همین حال تعداد ثروت مندان در پنجاه سال اخیر دو برابر و سپاه عظیم فقیران چهار برابر بیش تر شده است.
[3] بر اساس آمار و ارقام منتشره، هر ساله چهارده میلیون کودک بر اثر فقر وبی غذایی و وضعیت نامساعد زیستی، جان خود را از دست می دهند. به گزارش «یونسکو»
روزانه هشت هزار کودک بر اثر نداشتن «واکسیناسیون » و هفت هزار بر اثر اوضاع بدزندگی طعمه مرگ می شوند. جای بسی شگفتی است که ایالات متحده با این که در سراسرجهان به غارت و چپاول ثروت توده ها و کشورهای فقیر سرگرم است و 35% از انرژی جهان را به خود اختصاص داده که بخش عمده آن از همان کشورهایی است که سرنوشتشان بازیچه دست شیطان بزرگ و فرزند نامشروعش اسرائیل غاصب است با این وصف در درون این کشور ستم و تبعیض و شکاف فقر و غنا بیش از هر نقطه دیگر جلب نظر می کند.
بر اساس یک بررسی که جهان غرب انجام داده، «امریکا» از نظر فقر کودکان درردیف اول و «فنلاند» در ردیف آخر قرار دارند. 5/21 درصد کودکان امریکایی بافقر رو به رو هستند، این فقر شامل خوراک، پوشاک و نگهداری است. آنها از حمایت دولتی کم تر برخوردار می شوند. 5/13 درصد کودکان کانادایی نیز همین سرنوشت را دارند.
[4] و در گزارش های دیگر آمده است:
جامعه کنار خیابان و نیازمندان بی خانمان که شب لابه لای کارتن ها و یا در کیسه خواب به سر می برند و غذای خود را از میان زباله ها تهیه می کنند چهره شهر«نیویورک » را زشت و ننگین ساخته است! نمونه ها از این دست فراوان است.
پاپ ژان پل دوم، طی سخنرانی در نیویورک ضمن اعتراض شدید به شکاف اجتماعی میان اقشار مختلف مردم امریکا گفت: نیویورک شهر ثروتمندان است، اما کسی از فقراحمایت نمی کند. وی با اشاره به جایگاه خانواده تاکید کرد که فساد حاکم برامریکا نتیجه تزلزل در ساختار خانواده در این کشور است. پاپ گفت: متاسفانه امریکا به گورستان ارزش های انسانی تبدیل شده و این فاجعه جبران ناپذیر است.
[5] در این مقال، درصدد بررسی دلائل انحطاط غرب به ویژه امریکا، از نظر ارزش های انسانی و حتی اقتصادی و سیاسی نیستیم و تفصیل این مطلب را به زمانی دیگر موکول می کنیم که خود برای غرب باوران درس عبرتی باشد و این جا تنها اشاره ای است به وضع محرومان در این کشور که خود را به اصطلاح مدافع حقوق بشر! خوانده و داعیه رهبری جهان را در سر می پرورد! اسراف و تبذیر دشمنان عدالت گفتیم که اسراف و تبذیردشمن عدالت اجتماعی است و این حقیقت به ملت و سرزمینی خاص مربوط و محدودنمی شود، بلکه هر جا اسراف و تبذیر چهره گشود پدیده شوم تقابل فقر و غنا و شکاف طبقاتی و ستم وتبعیض و حقارت و فساد و کینه و عداوت پدیدار می شود و این را بایدعاملی ویران گر قلمداد کرد. علی علیه السلام می فرماید: «کثره السرف تدمر:
[6] اسرافکاری ویران گر و نابود کننده است ». هم چنان که عدل اقتصادی را باید نشانه خیر و سعادت فرد و ملت شمرد، چنان که امیرمومنان(ع) می فرماید: «هرگاه خداوندخیر بنده ای را اراده کند، اقتصاد و حسن تدبیر را بدو الهام فرماید و از اسراف وتبذیر مصون دارد.»
«اذا اراد الله بعبد خیرا الهمه الاقتصاد و حسن التدبیر وجنبه سوء التدبیر و الاسراف ».
[7]
[1] . اسراء (17) آیه 26 27.
[3] . ماهنامه صبح، آذر ماه 76.
[5] . روزنامه کیهان، 16 / 7 / 74.