یکی از سفارشات اکید مقامات سازمان جهانی بهداشت، شیردهی مادران به نوزادان و کودکان است. مصرف شیر مادر در مقایسه با شیرخشک نه تنها برای کودک، بلکه برای مادر هم فواید بی‌شماری دارد. از میان فواید بی‌شمار این کار، به 5 فایده اصلی می‌پردازیم.
1. شیر دادن سبب کاهش وزن سریع‌تر مادر می‌شود
شیر دادن سبب افزایش متابولیسم شده و سوخت و ساز بدن را فعال می‌کند. در نتیجه چربی‌هایی که حدود 2 تا 3 کیلوگرم در طول بارداری به بدن مادر افزوده شده و بیشتر در ناحیه مرکزی تجمع یافته، آب می‌شود. تحقیقات نشان داده است و مادرانی که از شیر خود به فرزندشان می‌دهند، به دلیل افزایش متابولیسم و فعال شدن برخی مکانیسم‌ها، چربی‌های مرکزی سریع‌تر از بین رفته و مادر به حالت اولیه خود برمی‌گردد. مکانیسم دقیق این فرآیند هنوز مشخص نشده است اما به احتمال قوی افزایش سوخت و ساز بدن دلیل آن است. مدت زمان شیردهی در این میان چندان تاثیری ندارد و باید به این نکته هم توجه کرد که بازگشت به تناسب اندام اولیه تنها با شیر دادن ممکن نیست و باید در کنار آن مادر حتما ورزش کند. از هفته سوم بعد از زایمان تمامی متخصصان به مادر توصیه می‌کنند به ویژه ورزش‌های شکمی که سبب سفتی عضلات شکم می‌شود را پی گیرد. غیر از ورزش و شیردهی، زمینه ژنتیکی فرد هم دخیل است و همه این عوامل در کنار هم سبب می‌شود مادر طی 2، 3 ماه بعد از زایمان به فرم اولیه خود بازگردد. نکته جالب دیگر اینکه شیر مادر نه تنها به کاهش وزن خود مادر کمک می‌کند، بلکه به دلیل ترکیبات قند طبیعی موجود در شیر مادر میزان ترشح انسولین را در سطح طبیعی نگه می‌‌دارد و جلوی چاقی‌های کاذب که به دنبال مصرف شیر خشک در کودکان ایجاد می‌شود را می‌گیرد. در ضمن کودکانی که شیر مادر می‌خورند، وزن‌گیری خوبی دارند اما دچار چاقی کاذب یا افزایش وزن نامتناسب نمی‌شوند. شیر مادر نه تنها قند طبیعی دارد، بلکه پروتئین و مواد ایمنی و آنتی‌بادی‌هایی دارد که شرایط کاملا ایده‌آلی را برای کودکی ایجاد می‌کند که باید تنها از یک ماده غذایی مصرف کند. در مقابل شیرخشک چنین حالتی ندارد و این‌گونه شرایطی را برای کودک فراهم نمی‌آورد.
2. شیردهی، احتمال ابتلای مادر به سرطان پستان را کم می‌کند
تحقیقات نشان داده است زنانی که شیر می‌دهند، کمتر به سرطان پستان مبتلا می‌شوند. دلیل اصلی ابتلا به سرطان پستان عوامل ژنتیکی و استرس است اما خانم‌هایی که شیردهی کامل دارند و 2 سال به فرزندشان شیر می‌دهند، کمتر به این نوع سرطان مبتلا می‌شوند. دلیل این امر هنوز کاملا روشن نیست اما همراهی آن دیده شده است. به هر حال نقش استروژن در بروز سرطان پستان بی‌تاثیر نیست و نباید فراموش کرد، شیردهی، نوع تغذیه و آرامش می‌تواند از بروز آن پیشگیری کند.
3. شیردهی، احتمال ابتلای کودک به آلرژی را کاهش می‌دهد
موادی غیر از شیر مادر سبب بروز تحریکات خارجی در بدن نوزاد می‌شود و می‌تواند زمینه‌ساز بروز آلرژی و حساسیت در کودکان باشد. در شیر مادر چنین عوامل تحریکی وجود ندارد و دیده شده سیستم ایمنی در کودکی که از شیر مادر تغذیه می‌کند، کمتر دچار تحریک شده و کودک کمتر دچار آلرژی، اختلالات گوارشی، اسهال و... می‌شود.
4. شیردهی، ایمنی کودک را بالا می‌برد
در شیر مادر یک‌سری عوامل آنتی‌بادی وجود دارد. در واقع این عوامل به طور طبیعی در بدن مادر وجود دارد و مادر نسبت به برخی بیماری‌ها ایمنی پیدا کرده است. این آنتی‌بادی‌ها وارد شیر مادر شده و می‌توانند در مدت کوتاه نوزادی و 28 روز اول نوزاد را در مقابل بیماری‌های روده‌ای و سایر ناراحتی‌ها محافظت کنند تا کم‌کم سیستم ایمنی نوزاد فعالیت خود را آغاز کرده و بتواند آنتی‌بادی‌های لازم را در مقابل عوامل خارجی بسازد. برخی از پادتن‌ها و آنتی‌بادی‌ها هم در دوران جنینی به نوازد منتقل می‌شود که از آن جمله می‌توان به آنتی‌بادی‌های ATG اشاره کرد که بدن نوزاد را در برابر سرخک، سرخجه و آبله مرغان و... حفظ می‌کند اما این برای مدت کوتاهی است و کم‌کم از بین می‌رود و بدن نوزاد خود مجددا آن را می‌سازد.
5. شیردهی، روابط عاطفی مادر و فرزند را تقویت می‌کند
شیردهی با رابطه پوست به پوست مادر و نوزادش همراه است. این موضوع هم سبب احساس آرامش مادر و هم امنیت نوزاد می‌شود. در ضمن حین مکیدن شیر توسط کودک هورمون اکسیتوسین که هورمون محبت است در بدن مادر ترشح می‌شود و سبب آرامش بیشتر مادر شده که این حس به نوازد هم منتقل می‌شود. وقتی شیردهی 6 مرتبه در روز یک ربع روی هر سینه اتفاق بیفتد، دوست داشتن و عشقی عجیب را بین مادر و کودک‌اش ایجاد می‌کند.
پی نوشت ها:
*متخصص زنان و زایمان
منبع:www.salamat.com
/ج
