فیلم هفته/ زیرسقف دودی؛ مرگ تدریجی عاشقانه ها

طلاق عاطفی واژه ای آشناست که این‌روزها مرتب در رسانه‌ها می‌شنویم و می‌خوانیم. اما آیا نسبت به تبعات این مشکل اجتماعی هم اطلاعی دارید؟ تماشای فیلم «زیر سقف دودی» می‌تواند برای زوج‌های جوان و خانواده‌ها مفید بوده و آن‌‌ها را نسبت به عواقب سرد شدن ارتباطات خانوادگی و به خصوص ارتباط عاطفی زوجین آگاه سازد.

خلاصه داستان: شیرین که در زندگی خانوادگی با فرزند و همسرش به تدریج دچار مشکل می شود، به دنبال پیدا کردن راهی برای ایجاد ارتباط با آن‌هاست، که موفق نمی شود و به بحران می‌رسد. تلاش مجدد او برای برون‌رفت از این بحران او را با چالش جدیدی رو به رو می‌کند…

عوامل فیلم: نویسنده، تهیه کننده و کارگردان: پوران درخشنده/ بازیگران: مریلا زارعی، فرهاد اصلانی، بهنوش طباطبایی، هوشنگ توکلی، آزیتا حاجیان، مریم بوبانی، شهرام حقیقت دوست، حسام نواب صفوی، هادی مرزبان، رسول نجفیان، فریبا متخصص، نفیسه روشن و با معرفی: ابوالفضل میری، لاله مرزبان/ تدوین: هایده صفی یاری/ فیلمبرداری: مسعود اسلامی/ موسیقی: کارن همایونفر.

صحبت های عوامل فیلم:

پوران درخشنده: در طول تحقیقات متوجه شدم، طلاق عاطفی بحرانی است که آسیب‌ها و ناهنجاری‌های بیشتری دارد، به‌گونه‌ای که به‌نظر می‌رسد این بحران را زیر فرشی پنهان کردیم و هیچ‌وقت به این فکر نکرده‌ایم که این آشغال‌هایی که زیر فرش گذاشته‌ایم، ما را سرنگون می‌کند، چون نتایج طلاق عاطفی بسیار بدتر از طلاق رسمی است. بنابراین در این فیلم هم جسارت نکرده‌ام و رابطه موازی در یک خانواده را در هر دو سو جلو ببرم، چون فکر می‌کردم جایگاه خانواده حرمت بالاتری دارد.

مریلا زارعی: شیرین بسیار بی‌انگیزه بود و ما سعی کردیم قسمتی از آن را با گریم و بخشی دیگر را در بازی نشان دهیم. درباره‌ی فیزیک نیز من مجبور بودم برای اینکه این زن را یک زن چاق نشان دهیم با حجمی که برایم طراحی شده بود حرکت کنم و این کار را برایم سخت می کرد. اما تمام تلاشم را کردم تا شیرین، شیرین باشد نه مریلا زارعی.

آنچه منتقدان گفتند:

مشرق نیوز: درخشنده در این فیلم به دنبال «سیاه نمایی» نبوده و فیلم او را نمی توانیم فیلمی سیاه قلمداد کنیم. بلکه تلاش کرده تا با معرفی خانواده سمیعی به عنوان یکی از خانواده‌هایی که دچار بحران طلاق عاطفی شده است به خانواده ها و زوجین این پیام را منتقل کند که جامعه از طلاق عاطفی به مسیرهای موازی می رود و راهش را گم می‌کند در حالی که آن سقف مشترک، مفهوم اشتراکی‌اش را در درازمدت از دست می‌دهد.

سایت سلام سینما: پوران درخشنده فیلمساز دغدغه‌مندی با سطح استانداردی در کارگردانی است. پیام اخلاقی فیلم او که پرداختن به مقوله «خیانت» و «طلاق عاطفی» است قابل تحسین است اما نقصان‌های قرار گرفته بر سر راه او برای نیل به مقصودش و نوع بیان این پیام در دل فیلم دیگر چیزی برای سینما باقی نمی گذارد. کاش سکانس‌های مشاوره، به شکل دیگری به تصویر درمی‌آمد، کاش صحبت‌های مشاور بیش از آن که شبیه به پیام‌های روانشناسان برنامه‌های روانشناسی تلویزیون باشد ملموس‌تر و کاربردی‌تر بود و آن قدر رو نبود، کاش تحول مرد، به شکل دیگری اتفاق می‌افتاد و ترک شدنش از سوی معشوقه‌اش تا این حد باورناپذیر نبود و ده‌ها کاشِ دیگر که می توانستند «زیر سقف دودی» را از سطح فیلمی متوسط به فیلمی سطح بالا مبدل سازند.

سایت نمآوا: تا چه اندازه در زیر سقف دودی به دورنیات شخصیت‌ها نزدیک می‌شویم؟ دلیل عدم موفقیت فیلم‌ساز در این امر، تا حدودی شاید به این علت است که در تمام فیلم این شخصیت‌ها نیستند که صحبت می‌کنند، عمل می‌کنند یا تصمیم می‌گیرند، این فیلم‌نامه‌نویس است که جای همه آن‌ها صحبت می‌کند، عمل می‌کند یا تصمیم می‌گیرد. تمام شخصیت‌های فیلم به وضوح صرفا در حال خواندن نتایج مطالعات پوران درخشنده در حوزه مسایل خانوادگی و موضوع مورد علاقه‌اش در این فیلم (طلاق عاطفی) هستند. به عبارت دیگر فیلم متاسفانه به یک مرور جامع و مفصل از مشکلات جامعه ما در قالب گفت‌وگوهای دو نفره یا مونولوگ‌های بیانه‌ای تبدیل شده است. تسلط و اشراف فیلم‌ساز بر موضوع مشخص است، اما به هیچ وجه شکل بصری روایت و قبل‌تر از آن، شکل نوشتاری آن (فیلم‌نامه) هم حتی به مرحله قابل اعتنایی برای بیان این دستاوردها نمی‌رسند.

حواشی:

ابتدا قرار بود نیکی کریمی نقش رعنا را بازی کند اما در نهایت نقش به بهنوش طباطبایی رسید.

پس از موفقیت فیلم «هیس دخترها فریاد نمی زنند» درخشنده به مدت پنج سال به‌ خاطر مسائل مالی فیلمی نساخت و این موضوع را با گله در نشست خبری فیلم «زیر سقف دودی» عنوان کرد.

درخشنده از زمان اکران فیلم راضی نیست و این موضوع را در مصاحبه‌هایش اعلام کرده است.

 فیلم برای رسیدن به ضربآهنگ بهتر چند دقیقه نسبت به نسخه جشنواره کوتاهتر شده است.

نظر کاربران چیست:

محمد امین کاربر سایت سینما ژورنال: فیلم متوسطی بود اما من و همسرم واقعا از دیدنش لذت بردیم. واقعا خودمون رو جای شخصیت‌های اصلی گذاشتیم. ما جوون هستیم اما به هرحال نباید اجازه داد زندگی زناشویی به جایی برسه که ادما فقط همخونه بشن.

زیبا فضلی کاربر خبرگزاری مهر: همه‌ی فیلم‌ها ی خانم درخشنده را دوست دارم و این فیلم هم برام جالب بود. البته فیلم قبلی شون را بیشتر دوست داشتم.

مهرداد کاربر خبرگزاری آفتاب نیوز: همه‌ی فیلم‌های درخشنده اجتماعی هستن و از استانداردی برخوردارن. با خیال راحت به دیدن فیلم رفتم و از تماشای بازی خانم زاعی لذت بردم. پایان باز فیلم رو ولی دوست نداشتم.

نظر من را بخواهید:

پوران درخشنده در ادامه‌ی دغدغه‌های اجتماعی‌اش در فیلمسازی این بار به سراغ معضل طلاق عاطفی و سرد شدن ارتباط میان زوج‌ها رفته است. داستان فیلم درباره‌ی مرد متمولی به نام بهرام است که سال‌هاست با زنی جوان به نام رعنا ارتباط دارد و همسرش شیرین از قضیه بی اطلاع است. سردی روابط در خانواده باعث می شود آرمان تنها فرزند این زوج هم به مشکلات روحی دچار شود و به فکر چاره برای درمان باشد اما در این بین اتفاقاتی میافتند که باعث تیره شدن هرچه بیشتر روابط شیرین و بهرام می شود. فیلم مسائل اجتماعی‌اش را بدون مقدمه چینی و نماد پردازی و با لحنی صریح بیان می‌کند. دوراقع درخشنده لزومی به حاشیه پردازی ندیده و مانند روانشناس فیلمش صریح و بی پرده قصه و مشکلات زوج فیلم را که مشکل بسیاری از زن و شوهر‌های جامعه است را به تصویر می کشد.

تماشای فیلم «زیر سقف دودی» برای همه‌ی زوج ها چه آن‌هایی جوان هستند و به تازگی تشکیل خانواده داده‌اند و چه زوج‌های میانسال می‌تواند بسیار مفید و موثر بوده و آن‌ها را برای دقایقی هم که شده به فکر فرو ببرد. رسالت فیلم درخشنده دقیقاهمین است، اینکه زوج‌ها را به فکر فرو برده و آن‌ها را نسبت به پیامدهای طلاق عاطفی هوشیار کند و در این راه نیزموفق عمل می‌کند. در کنار این‌ها باید به پرداخت خوب سینمایی اثرهم اشاره کرد. فیلم به جز در دقایقی از میانه‌ی اثر در هیچ بخشی از ریتم نمی‌افتد و هرچند داستانی کاملا تکراری را روایت می‌کند اما قادر است با ساختار خوب مخاطب را با خود همراه کند. بازی‌های فیلم هم به‌ جز بازی بازیگران جوانی که نقش آرمان و نامزدش را بازی می‌کنند و البته بازی ضعیف بهنوش طباطبایی که تلقی اشتباهی از عشوه گری زنانه دارد، همگی خوب و استاندارد هستند.

«زیر سقف دودی» با در اختیار داشتن داستانی غیر تکراری و فیلمنامه‌ای پروسواس‌تر و البته بازی‌های بهتر بازیگران جوانش می‌توانست به فیلمی بسیار خوب تبدیل شود. اما در حال حاضر هم ملودارم اجتماعی سنجیده‌ای است که توان ارتباط برقرار کردن با مخاطب را دارد و بدون تردید مخاطبان متاهل‌اش را تا مدت‌ها به فکر فرو خواهد بود.