استرس چیست؟ آیا تاکنون حادثه ناگواری برایتان اتفاق افتاده است؟ آیا برای فردی از اعضای خانواده یا یکی از آشنایان، نزدیکان، دوستان و یا همسایه های شما مشکلی عمده پیش آمده است؟ این حوادث و مشکلات چه اثری روی شما گذاشته است؟
اثرات ناشی از حوادث و مشکلات را استرس گویند. به هر مسئله ای که به نحوی روی شما اثر بگذارد عامل استرس گفته می شود. هر رویداد زندگی، و یا هر مشکلی که برای خود یا یکی از نزدیکان، دوستان خانواده، آشنایان یا حتی همسایه ها اتفاق می افتد و روی جسم و روان شما اثر بگذارد عامل استرس نامیده می شود. اثرات جسمی و روانی (روحی) ناشی از وقایع، رویدادها و مشکلات را استرس گویند.
همه عواملی که ایجاد کننده استرس هستند، استرسور نام دارند. استرسور، حوادث، رویدادها، پیشامدها، اتفاقات، مشکلات و ضربات وارده به زندگی می باشدکه عامل ایجاد کننده استرس است.
هر حادثه ای که پیرامون ما اتفاق می افتد بگونه ای روی ما اثر می گذارد و ما را تحت تاثیر خود قرار می دهد.
این حوادث، ناراحتی ها یا مشکلات ممکن است ناچیز و گذرا باشند مانند:
- بیماری خفیف جسمی خود یا اعضای خانواده
- دیر رسیدن به سر کار
- خلف وعده توسط دیگران
- عصبانیت یا درگیری جزئی با مدیر، همسایه، همسر
- و ...
ممکن است این مشکلات شدید یا حاد باشد مانند:
- مرگ یکی از اعضای خانواده یا دوستان نزدیک
- مشاهده یک تصادف دلخراش
- حوادث طبیعی مثل سیل و زلزله
- حوادث ناشی از جنگ مثل بمباران
ممکن است این گونه مشکلات برای مدتی پایدار مداوم باشد مانند:
- مشاجره و ناسازگاری مداوم با همسر یا والدین یا فرزند
- مشکلات اقتصادی
- مشکلات شغلی
- معلولیت فرزند (جسمی یا روانی)
- دوری از خانواده
رویدادهای زندگی ممکن است مثبت و خوشایند باشد مثل:
- حاملگی
- قبولی در امتحان
- ازدواج
- مسافرت سیاحتی یا زیارتی
استرس و بیماری های جسمی
استرسور علاوه بر اثرات روانی، اثرات و پیامدهای جسمی متعددی نیز دارد. هیچ عضو یا ارگانی از بدن از اثرات استرسورها مصون نیست. استرسور می تواند روی هر دستگاهی از بدن اثرات زیانبار داشته باشد. بعضی از این اثرات زودگذر است. مثلاً وقتی شما در اثر شنیدن خبر ناراحت کننده ای دچار استرس می گردید ممکن است به عنوان مثال فشار خون شما بالا رفته، تعداد نبض افزایش پیدا می کند، احساس تپش قلب نمائید، احساس ناراحتی در ناحیه معده داشته و دچار سرگیجه، سردرد، تعریق و لرزش گردید. همه ما کم و بیش اثرات زودگذر فراوانی را در اثر تجربه استرسورها می توانند انواع متعدد بیماریهای جسمی را بوجود آورند. مسلماً هر چه فرد استرسورهای بیشتری یا شدیدتر یا طولانی تری را تجربه کند، امکان بروز بیماری های جسمی در وی بیشتر است.
از جمله بیماری های شایع جسمی که با استرس ارتباط دارد، می توان اختلالات زیر را نام برد:
> - بیماری های قلب عروقی
- بیماری های پوستی
- بیماری های گوارشی
- بیماری های تنفسی
- سردردها
استرسور فرد مستعد ابتلا به بیماری های عفونی (بویژه عفونتهای ویروسی) و بیماری های سیستم ایمنی می سازد.
ثابت شده است کسانی که دچار بیماری های بدخیمی (سرطان) می گردند، در معرض استرسورهای بیشتری قرار داشته اند. یعنی این که استرسور با سرطان هم می تواند در ارتباط باشد. شاید شما هم ابتلا به عفونت های ویروسی (نظیر سرماخوردگی، آفت و تبخال). اختلال گوارشی (نظیر سوء هاضمه، گاستریت یا زخم معده) را بلافاصله بدنبال استرسور تجربه کرده باشید.
استرس و بیماری های قلبی عروقی
گروهی از اختلالات جسمی رابطه دارد، بیماری های قلبی عروقی است.
مهم ترین و شناخته شده ترین بیماری های قلبی عروقی که استرس در ایجاد یا تشدید آن ها موثر تشخیص داده شده. تصلب شرائین (آترواسکلروز)، افزایش فشار خون شریانی و سکته قلبی (انفاکتوس) می باشد. افرادی که دچار افزایش فشار خون هستند یا دچار سکته قلبی شده اند، استرس های بیشتری را تجربه کرده اند. از طرفی مبتلایان به افزایش فشار خون، احتمالاً پیش از حد به استرس حساس بوده و واکنش نشان می دهند. مطالعات نشان داده است که بین عصبی بودن و بیماری های عروق کرونر و بروز سکته قلبی احتمالاً ارتباط مستقیمی وجود دارد.
کاهش دادن استرسورها، بکارگیری روش های صحیح مقابله با استرسور، توجه پزشک معالج استرس به عنوان یکی از عوامل خطر و تغییر سبک زندگی، در کاهش اثرات قلبی عروقی استرس ها مفید است.
براساس تحقیقات اولیه در جامعه ما، به نظر می رسد که شایعترین رویدادهای استرس آمیز، حساسیت بیش از حد افراد در زمینه مشکلات اقتصادی و خانوادگی باشد.
مشکلات اقتصادی مانند:
- بالا رفتن هزینه های زندگی
- عدم کفایت حقوق و درآمد برای گذراندن امورات زندگی
- بدهکاری
- بیکاری
- تورم
مشکلات خانوادگی مانند:
- ناسازگاری با همسر یا والدین یا فرزندان
- مشکلات اخلاقی، رفتاری و تربیتی کودکان و نوجوانان
- بیماری یکی از اعضای خانواده
- دوری از خانواده
هر چه عامل ایجاد کننده استرس شدیدتر باشد، اثرات جسمی و روانی آن هم بیشتر است. به نظر می رسد در ایجاد استرس، عوامل زیر از شدت بیشتری برخوردار باشند.
- مشکلات شغلی مانند: شکست شغلی و حرفه ای، بیکاری، از کار بر کنار شدن، تغییر شغل اجباری
- مشکلات اقتصادی مانند: بالا رفتن هزینه های زندگی، عدم کفایت حقوق و درآمد، بدهکاری، بیکاری، تورم
- بیماریهای شدید جسمی خود یا یکی از اعضای خانواده
منبع:http://www.khanevadeyema.com
/ج
