گزارش برگزاری چهارمین همایش دوسالانه اقتصاد اسلامی

چهارمین همایش دوسالانه اقتصاد اسلامی تحت عنوان «چالش های اقتصاد ایران و راهکارهای اقتصاد اسلامی» روزهای چهارشنبه و پنج شنبه 25 و 26 آبان ماه به همّت پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس و 16 مرکز آموزشی و پژوهشی عالی کشور در دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد. در این همایش دکتر صادق بختیاری دبیر همایش گزارشی از شکل گیری و فرایند اقدامات انجام شده برای برگزاری همایش ارائه کرد.

در این گزارش آمده است که اقدامات اولیه برگزاری همایش از زمستان سال قبل آغاز شد. فراخوان مقاله اوایل سال جاری منتشر شد و به ترتیب خلاصه مقاله ها و سپس اصل مقاله ها واصل شد. مقاله ها توسط 2 یا 3 داور، ارزیابی و در پایان جمع بندی توسط کمیته علمی همایش انجام شد. از مجموع 18 مقاله برگزیده، 11 مقاله جهت ارائه و بقیه در کتاب مجموعه مقالات منتشر شد.

پس از گزارش دبیر، آقای دکتر سیّدکاظم صدر استاد برجسته اقتصاد اسلامی به عنوان سخنران ویژه در قالب سخنرانی خود تحت عنوان «موانع توسعه فرهنگ و تفکر اقتصاد اسلامی» به تشریح وضعیت اقتصاد اسلامی در کشور پرداخت و عوامل مؤثر بر عرضه و تقاضای خدمات علمی اقتصاد اسلامی را برشمرد. وی با استفاده از الگوی اقتصاد در زمینه عرضه و تقاضا علت اصلی عدم گسترش لازم ارائه خدمات علمی اقتصاد اسلامی را فقدان تقاضای مؤثر برای دانش و تخصّص اقتصاد اسلامی از طرف نظام اقتصادی و علمی کشور دانست و وضعیت فعلی را تعادل تنزّل یافته دانست و راه های برون رفت از آن را چنین برشمرد:

1. اختصاص بودجه های تحقیقاتی و فراهم کردن فرصت های مطالعاتی و آموزشی؛

2. فراهم کردن امکانات مطالعات و تحصیلات مکمل اقتصاد اسلامی در دانشگاه ها و حوزه ها؛

3. تجدیدنظر اساسی در نحوه سیاستگذاری و برنامه ریزی ها برای ایجاد فضای مناسب تر برای افزایش امکان بهره گیری از دانش و تخصّص اقتصاد اسلامی در کشور؛

4. تشویق مؤسسات مالی دولتی و بخش خصوصی برای استفاده از مطالعات و تخصّصی اقتصاد اسلامی.

سایر مقاله های ارائه شده در همایش عبارتند از:

- اصلاح ابعادی از آموزش اقتصاد ایران به مثابه نزدیک شدن به اقتصاد بومی و دینی، دکتر یدالله دادگر؛

- گستره قاعده عدالت: مرزبندی تحلیل های فقهی و اقتصاد اسلامی، دکتر حسین عیوضلو ؛

- درآمدی بر شکل گیری نظریات علمی اقتصاد اسلامی، حجت الاسلام و المسلمین حسن آقانظری؛

- بررسی عوامل و موانع اجرای اقتصاد اسلامی در کشور با نظر متخصّصان اقتصاد اسلامی، دکتر مرتضی عزتی؛

- راه حلّ های فقهی استفاده از کارت های اعتباری در بانکداری بدون ربا، حجت الاسلام و المسلمین سیّدعباس موسویان؛

- اوراق بهادار استصناع (سفارش ساخت) ابزاری برای سیاست پولی، حجت الاسلام و المسلمین محمدنقی نظرپور؛

- درآمدی بر اوراق بهادار منفعت و مبانی شرعی آن، حجت الاسلام و المسلمین مجید حبیبیان نقیبی؛

- راهکارهای دستیابی به جامعه بدون ربا، دکتر رحیم دلالی اصفهانی؛

- پایه های نظری بهره در مقایسه با مشارکت و چرخش عملی به سمت مشارکت، حجت الاسلام و المسلمین سیّدکاظم رجایی؛

- تفاوت خطوط فقر اسلامی با شؤونات مختلف، حجت الاسلام و المسلمین مجتبی باقری تودشکی؛

- اصول حاکم بر مالیات ها در نظام اقتصادی اسلام مستفاد از مالیات های منصوص خمس و زکات، حجت الاسلام و المسلمین سیّدضیاء الدین کیاءالحسینی.

در پایان همایش از مقالات منتخب ارائه شده تجلیل شد.