آیا جنّ، کافر و مؤمن دارد، چگونه خود را از شرّ جنّ های کافر در امان داریم؟
همان طور که انسان ها مؤمن و کافر دارند، جنّیان نیز کافر و مؤمن دارند و به تعبیر قرآن کریم، برخی از آنها شیطانند و باید از شرّ آنان به خدا پناه برد.
«بگو: به پروردگار مردم پناه می برم، فرمانروای مردم، خدای مردم، از شرّ وسوسه وسوسه گر نهانی، آن که در دل های مردم وسوسه می کند، خواه از جنّیان باشد یا از آدمیان.»(1)
در جای دیگر می فرماید: «و کذلک جعلنا لکل نبیّ عدوّاً شیاطین الانس و الجن؛(2) و چنین قرار دادیم برای هر پیامبری، دشمنی از شیطان های بشری و جنّی.»
برای دور شدن از شرّ جنّیان شیطان و موذی، بعضی افراد راه هایی را طی می کنند که صحّت و سُقم آن برای ما روشن نیست.
از آن جا که کلمه شیطان، لفظی عام است که هم شامل انسان ها و هم جنّیان می شود، بهترین راه برای غلبه بر آزار و اذیت جنّ شیطان، دنبال کردن آن فرمول هایی است که در روایات ارائه شده است.
در این جا برای نمونه چند مورد را یادآور می شویم:
1 - استعاذه
استعاذه؛ یعنی پناه بردن به خدا از شرّ شیطان و گفتن «اعوذ بالله من الشیطان الرجیم». البته تأثیرگذار بودن این مقوله زمانی است که انسان حال استعاذه پیدا کند و با تمام وجود به خدا پناه ببرد.
گفتن «اعوذ بالله» به تنهایی کاری نمی کند و چه بسا انسان با همین گفتن های بی روح و تکرارهای بی توجه بازیچه شیطان می گردد.
در دوجای قرآن می خوانیم: «و اما ینزغنک من الشیطان نزغ فاستعذ بالله؛(3) اگر از جانب شیطان دچار وسوسه شدی، پس به خدا پناه ببر.»
2 - گفتن بسم الله
گفتن «بسم الله» نه تنها در جلوگیری از نفوذ شیطان مؤثر است، بلکه در دور کردن آن از انسان نیز تأثیر دارد. امام صادق (ع) می فرماید: پیامبر گرامی (ص) فرمود: هنگامی که سفره غذا را می گسترانند چهار هزار فرشته بر دور آن جمع می شوند، اگر بنده خدا «بسم الله» گفت، فرشتگان می گویند: خدا بر شما و غذایتان برکت فرستد و به شیطان خطاب می کنند که بیرون رو ای فاسق، تو را بر ایشان تسلطی نیست و اگر «بسم الله» نگفت، فرشتگان به شیطان می گویند: بیا ای فاسق و با اینها غذا بخور.(4)
3 - نماز
در قرآن کریم می خوانیم: «و استعینوا بالصبر و الصلوة؛ از نماز و صبر [یعنی روزه ] کمک بگیرید.»
پیامبر (ص) می فرماید: «شیطان، پیوسته از فرزند آدم که نمازش را به وقت و با شرایط و آداب می خواند در وحشت و هراس است، ولی اگر نماز را ضایع نمود و در وقت مقرّر آن را به جا نیاورد، شیطان بر او چیره شده و او را به گناهان بزرگ گرفتار می سازد».(5) مراد از شیطان در این روایت، اعم از شیطان جنّ و انس است.
4 - دعا
دعا در فرهنگ اسلام اسلحه مؤمن معرفی شده است. پیامبر اکرم (ص) می فرماید: «الدعاء سلاح المؤمن؛(6) دعا سلاح مؤمن است.»
ذکر و یاد خدا، صدقه دادن، خواندن آیة الکرسی، تسبیحات حضرت زهرا (س)، قرائت قرآن (مخصوصاً سوره توحید و قدر) و نیز ذکر «لا حول و لا قوة الاّ بالله» برای دور شدن از شیطان و اذیت و آزار آن مفید است.
برای اطلاع بیشتر می توانید کتاب جنّ و شیطان، نوشته علیرضا رجائی تهرانی را مطالعه کنید.