همه شما تیروئید را می‌شناسید. ما در ناحیه گردن خود، جلوی نای غده‌ای به نام تیروئید داریم. این غده 20 تا 30 گرمی چنان عملکرد حیاتی و با ارزشی را در بدن برعهده دارد که هر تغییری در ترشحات آن، فعالیت‌های بدن را متاثر می‌کند. ترشحات این غده یا همان هورمونهای تیروئید شامل تیروکسین (T4 چون در مولکولش 4 اتم ید دارد) و تری یدوتیرونین (T3 که سه اتم ید دارد) و همچنین کلسی‌تونین هستند.
از وظایف غده تیروئید، تنظیم سوخت و ساز و درجه حرارت بدن و تاثیر بر پدیده رشد و تکامل به ویژه تکامل دستگاه عصبی است. تیروئید برای ترشح هورمونهای خود از مغز دستور می‌گیرد، به این ترتیب که از غده هیپوفیز هورمونی جهت تحریک تیروئید به نام تی.سی.اچ ترشح می‌شود و به آن دستور می‌دهد تا هورمون بسازد. یادمان باشد که برای ساخته‌شدن هورمونهای تیروئید وجود ید حیاتی است. بنابراین باید در برنامه غذایی ما به اندازه کافی ید باشد تا از طریق خون در اختیار این غده قرار بگیرد. اگر کمبود ید در رژیم غذایی باشد، ترشح هورمون محرکه تیروئید یعنی همان تی.سی.اچ از هیپوفیز بیشتر می‌شود و مدام تیروئید را تحریک می‌کند. به همین علت تیروئید بزرگ می‌شود و گواتر بروز می‌یابد. اگر باز هم کمبود ید شدت یابد و به مشکل خود رسیدگی نکنیم، کم‌کاری تیروئید و عقب‌ماندگی ذهنی و رشدی (کریتینیسم) ایجاد می‌شود. در جاهایی که مردم آن منطقه غنی از ید هستند، بیمار خود ایمنی و یا علت‌هایی مانند تاباندن اشعه به گردن در لنفوم یا کانسر و غیره می‌تواند به بروز کم‌کاری تیروئید بینجامد. علایم و نشانه‌های این بیماری، خستگی بیش از حد و ضعف، پوست خشک و پف‌آلود‌شدن چشم‌ها، صورت و حتی پاها و تحمل‌نکردن سرما، اشکال در تمرکز و ضعف حافظه، افزایش وزن همراه با کاهش اشتها، تنگی نفس، کاهش ضربان قلب، افزایش میزان خون‌ریزی دوره قاعدگی و بی‌نظمی آن است. کمبود هورمونهای تیروئیدی به شدت فعالیت تقریبا تمام سیستم‌های بدن را کاهش می‌دهد و میزان متابولیسم و سوخت و ساز بدن را تا 40 درصد کمتر از حد عادی می‌کند. به همین دلیل خواب‌آلودگی ایجاد می‌شود، به طوری که فرد بین 14 تا 16 ساعت می‌خوابد و حتی در زمان بیداری، هوشیاری خود را به سختی حفظ می‌کند. در کودکان ازعلایم کم‌کاری تیروئید می‌توان به تاخیر در رشد جسمی و کوتاه‌ماندن قد، تاخیر رشد در آنها و عقب‌ماندگی ذهنی اشاره کرد. برای همین باید این مشکل به سرعت تشخیص داده شود و درمان آن در بچه‌ها صورت گیرد تا سطح ضریب هوشی آنها طبیعی بماند. چنانچه شروع بیمای از سه سالگی و کمبود هورمون، شدید باشد امکان بروز اختلال هوش هست. تشخیص این مشکل با آزمایش خون و اندازه‌گیری سطح هورمون محرکه تیروئید (تی.سی.اچ) می‌باشد. به‌طور معمول برای تایید تشخیص مشکل، سطح T4 را نیز می‌سنجند. درمان هیپوتیروئیدی اغلب با داروی لووتیروکسین خواهد بود که برحسب سن و شرایط هر فرد توسط متخصص انجام می‌شود.
منبع: http://www.salamat.com
ae
