عبودیت، به معنای تسلیم، اظهار تذلل و خضوع در مقابل خداست. اعمال و رفتاری که دو ویژگی اساسی داشته باشند، عبادت به شمار می آیند:
1. محبوبیت و پذیرفته شدن آن عمل نزد خدا و یا ظاهر شایسته عمل؛
2. انجام دادن آن به نیت رضای خدا، یعنی بهره داشتن از نیتی خالص در عمل به آن. همچنین، عبادت به دو نوع محقق می شود:
1. عبادت مستقیم که جهت گیری آن فقط به سوی خداست و ذاتا ارتباطی با غیر خدا ندارد، همچون: نماز، روزه و عبادت های واجب شرعی؛
2. عبادت غیرمستقیم که مقصود، اعمالی است که اگر به نیت رضای خدا صورت پذیرد، عبادت خوانده می شود، مانند: مطالعه، کار و تلاش برای تأمین معاش، خدمت به مردم و دیگر فعالیت های شایسته.
چنانکه در حکایت است، شخصی خدمت امام صادق علیه السلام آمد و عرض کرد:«یابن رسول اللّه ، به خدا سوگند ما دنیاطلب شده ایم و از این بابت نگرانیم.» حضرت فرمود: «انگیزه تو در این امر چیست؟» عرض کرد: «انگیزه من این است که از این طریق آبروی خود و خانواده ام را حفظ کنم. صله رحم انجام دهم، حج و عمره به جای آورم و مانند آنها.» حضرت فرمود: «در این صورت، این کار شما دنیاطلبی نیست، بلکه آخرت طلبی و عبادت است».
با توجه به توضیح فوق، هر کار ارزشمندی که به اختیار انسان و با اخلاص انجام شود، عبادت است و راه رسیدن به کمال و هدف نهایی آفرینش، یعنی قرب به خدا را هموار می سازد. همچنین، قرآن کریم از عبادت خدا، به عنوان راه مستقیم یاد می کند:
«وَ أَنِ اعْبُدُونی هذا صِراطٌ مُسْتَقیمٌ؛ مرا بپرستید که راه درست همین است». (یس/61)
پیام متن:
عبادت خدا، کاری است بسیار ارزشمند که توفیق قرب الهی را نصیب انسان می کند.
