نوشتن قرض

خداوند متعال در بزرگ ترین آیه از قرآن کریم می فرماید: یا ایهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا تَدَاینْتُمْ بِدَینٍ إِلَی أَجَلٍ مُسَمًّی فَاکْتُبُوهُ وَلْیکْتُبْ بَینَکُمْ کَاتِبٌ بِالْعَدْلِ؛[1] «ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که بدهی مدّت داری [به خاطر وام یا داد و ستد] به یکدیگر پیدا کنید، آن را بنویسید و باید نویسنده ای از روی عدالت، [سند را] در میان شما بنویسد.»
 
در این آیه، به جهت طولانی بودن، ما فقط آن مقدار را که مستند بحثمان بوده آورده ایم، نوزده دستور مهم درباره وام و داد و ستد مالی بیان شده است که به برخی از آنها اشاره می شود:
 
1. مدّت بدهکاری، باید روشن باشد؛
 
2. برای حفظ اعتماد و خوش بینی به همدیگر و آرامش روحی طرفین و جلوگیری از فراموشی، انکار و سوء ظنّ، باید بدهیها نوشته شود؛
 
3. برای اطمینان و حفظ قرار داد از دخل و تصرّف احتمالی طرفین، سند باید با حضور طرفین و به دست شخص سوّمی نوشته شود؛
 
4. تدوین سند باید به گونه ای باشد که حقّ ناتوان ضایع نشود. اگر بدهکار، سفیه یا ضعیف و ناتوان و یا گنگ و لال بود، سرپرست و ولیّ او متن قرارداد را بگوید و کاتب بنویسد؛
 
5. گواهان باید دو نفر عادل و مورد اطمینان و رضایت طرفین باشند؛
 
6. ثبتِ سند به صورت دقیق و عادلانه سه فایده دارد:
 
الف. ضامن ا جرای عدالت است؛
 
ب. سبب جرئت گواهان برای شهادت دادن است؛
 
ج. مانع ایجاد بدبینی در جامعه است.
 
7. در معاملات نقدی، اگر چه نوشتن لازم نیست؛ ولی شاهد بگیرید؛
 
8. کاتب و شاهد حقّ ندارند سند را به گونه ای تنظیم کنند که به یکی از طرفین ضرری وارد شود.[2]