اشاره:
قبل از شروع این مقاله ذکر دو نکته لازم است:
1- هر چقدر فکر کردیم فقط به این نتیجه رسیدیم که موضوع این مقاله نه مربوط به پسرهاست و نه مربوط به دخترها؛ بلکه متاسفانه یک اتفاق ناخوشایند مشترک است!
2- این متن تلاش دارد تا قرص هایی را که ممکن است خود سرانه مصرف و منجر به اعتیاد شوند را معرفی کند.
اعتیاد اقسام مختلفی دارد و این طور نیست که هر شخص معتادی ، یک بسته کوچک تریاک یا هروئین ویا...درجیب خود داشته باشد. اعتیاد را می توان به سوء مصرف هر چیزی اتلاق نمود که نمونه آن زیاده روی درمصرف داروهاست... داروهایی که اثرات اعتیاد آور داشته و درحقیقت جزء مشتقات مواد مخدر هستند. مدت هاست که این داروها به بهانه های مختلف مثل افزایش تمرکز هنگام درس خواندن، بیدار نگهداشتن در شب های امتحان، کمک به نشاط فرد و...توسط دوستان ناباب، به همدیگر معرفی می شوند و به این امید که این قرص ها داروهایی هستند که به تأیید وزارت بهداشت رسیده اند و خطری با خود به همراه ندارند، خود سرانه مصرف می شوند.
دریغ از این که مصرف خود سرانه این داروها، اعتیاد را آرام آرام با خود به ارمغان می آورند.
1. ترامادول و بایومادول
دریک دوره زمانی یکی از داروهای پرمصرف مسکن، آمپول دیکلوفناک بود که با مصرف بسیار بالای آن عوارضی برای بیماران ایجاد شد و وزارت بهداشت تصمیم گرفت نوع تزریقی این دارو را از بازار جمع آوری کند.اما داروهای بعدی که به صورت قرص و آمپول به بازار وارد شد و درغیاب یک اطلاع رسانی صحیح بازار را احاطه کرد، قرص های یا آمپول های ترامادول و بایومادول بود.
متأسفانه مصرف این نمونه قرص ها، درخوابگاه های دانشجویی، وپادگان های سربازی به کرات گزارش شده است.
2. استامینوفن کدئین، آسپرین کدئین و اکسپکتورانت کدئین
برخی بیماران براین باورند که درد ما با استامینوفن ساده درمان نمی شود و حتماً باید نوع «کدئینه» آن رامصرف کنیم. متاسفانه بیمارانی هستند که شاید روزانه بیش از 30 تا 40 قرص کدئین دار نیز مصرف می کنند .کدوئین ها مانند ترامادول از خانواده تریاک هستند و مصرف هر نوع آن به صورت خودسرانه می تواند به اعتیاد منجر شود.و از طرف دیگر، باید بدانیم که مقدار داروی مصرفی بیمار به مرور زمان زیاد می شود، به طوری که تا دیروز سر درد فرد با یک قرص درمان می شد، اما اکنون با گذشت یک سال باید دو قرص آن را یک جا مصرف کند پس تا حد امکان برای تسکین درد باید از مصرف خودسرانه این داروها پرهیزکرد.
3. دیفنوکسیلات
در گذشته برای درمان اسهال از داروی دیفنوکسیلات استفاده می شد که یک داروی قابض بود.
به مرور زمان متخصصان به این باور رسیدند که اسهال، نشان از وجود یک سم یا یک باکتری دربدن است .پس به جای محبوس کردن آن درمحیط روده و طولانی کردن فرآیند درمان، بهتر است با نوشیدن مایعات زیاد اجازه دهیم با حرکات تند روده ها این سم هرچه زودتر دفع شود.
بنابراین در زمان فعلی دیفنوکسیلات دیگر در درمان اسهال جایی ندارد. اما از آن جا که این دارو از خانواده تریاک است. برخی افراد به آن وابسته شده و مقادیر 30 تا 40 عدد آن را یک جا استفاده می کنند!
4. بنزود یازپین ها
داروهایی که اکثر شان به «زپام» ختم می شود به این دسته دارویی تعلق دارند.
دیازپام، کلونازپام، فلورازپام، اکسازپام، لورازپام و...
متأسفانه برخی افراد برای کنترل و درمان خواب یااصظراب و بی قراری خود، به طور خود سرانه این داروها را مصرف می کنند واین رفتار نه تنها منجر به بهبود اختلال های آنان نمی شود، بلکه موجب وابستگی به این داروها و درنهایت اعتیاد خواهد شد.
قرص کلردیازپوکساید وزاناکس یا آلپروازولام نیز جزو داروهای اعتیاد آور محسوب می شوند و باید از مصرف خودسرانه آن ها پرهیز کرد. متأسفانه مصرف خود سرانه این داروها درهر سن و سالی دیده می شود، اما آیا هوشیاری کم این افراد و بدن پر از سم شان اجازه یک زندگی با نشاط و سالم را خواهد داد؟
5. فنوباربیتال
این دارو برای بیماران مبتلا به صرع تجویز می شود.
مواردی از وابستگی واعتیاد به این دارو نیزگزارش شده است. فنوباربیتال 100، از داروهای مورد سوء مصرف برخی معتادان است.
فنوباربیتال، پنتوباربیتال، سکوباربیتال نیز از انواع دیگر این دارو هستند.
6. ریتالین
این دارو در درمان بیش فعالی و کم توجهی کودکان کاربرد دارد، اما برخی دانشجویان یا افرادی که می خواهند مدتی تمرکز بیش تری داشته باشند و شب را تا صبح نخوابند، این دارو را مورد سوء مصرف قرار می دهند. آن ها نمی دانند که اعتیاد به ریتالین که یک داروی محرک است، درنهایت افسردگی ، فراموشی و افت شدید تمرکز را به همراه خواهد داشت. خانواده ها باید به شب زنده داری های فرزندان خود توجه زیادی داشته باشند و درمورد خطر مصرف داروها به آن ها هشدار دهند.
منبع:مجله دیدار آشنا 123