حکم فطریّه در صورت رفع موانع آن قبل یا بعد از غروب [کسانی که زکات فطره بر آنان واجب است]
پرسش: اگر کسی قبل یا بعد از غروب آفتاب، بالغ یا غنی شود زکات فطره بر او واجب می باشد؟
پاسخ: اگر پیش از غروب، بچه بالغشود، یا دیوانه عاقل گردد، یا فقیر غنی شود، باید زکات فطره را بدهد، ولی اگر بعد از غروب باشد زکات فطره بر او واجب نیست، هر چند مستحب است اگر تا پیش از ظهر روز عید شرایط حاصل شود زکات فطره را بدهد.
وظیفه شخص در صورت عدم پرداخت فطریّه او که بر دیگری واجب شده [کسانی که زکات فطره بر آنان واجب است]
پرسش: اگر زکات فطره انسان بر دیگری واجب شده باشد ولی او نپردازد تکلیف چه می باشد؟
پاسخ: اگر زکات فطره انسان بر دیگری واجب باشد، بر خود او واجب نیست، ولی اگر کسی که بر او واجب است نپردازد احتیاط واجب آن است که اگر می تواند خودش بدهد.
حکم زکات فطره زن در صورت عدم دریافت نفقه از شوهر [کسانی که زکات فطره بر آنان واجب است]
پرسش: زکات فطره زنی که شوهرش نفقه او را نمی دهد بر عهده کیست؟
پاسخ: زنی که شوهرش مخارج او را نمی دهد و نانخور دیگری است فطره اش بر عهده کسی است که نانخور او می باشد و اگر زن غنی است و از مال خود خرج می کند باید شخصاً فطره را بدهد.
حکم زکات فطره طفل شیر خوار [کسانی که زکات فطره بر آنان واجب است]
پرسش: زکات فطره طفل شیر خوار به عهده کیست؟
پاسخ: طفل شیر خواری که از مادر یا دایه شیر می خورد، فطره او بر کسی است که مخارج مادر یا دایه را می پردازد و اگر از اموال خود آن طفل خرجش را بردارند فطره او بر کسی واجب نیست، نه بر خودش و نه بر دیگری.
حکم پرداخت فطریّه کسی که بعد از غروب نانخور گردیده [کسانی که زکات فطره بر آنان واجب است]
پرسش: پرداخت زکات فطره کسی که بعد از غروب شب عید فطر نانخور گردیده، چه حکمی دارد؟
پاسخ: هرگاه بعد از غروب شب عید فطر بچّه دار شود، یا کسی نانخور او گردد مستحبّ است فطره او را بپردازد، ولی واجب نیست.
حکم زکات فطره کسی که در هنگام غروب بی هوش باشد [کسانی که زکات فطره بر آنان واجب است]
پرسش: اگر شخصی هنگام غروب شب عیدفطر بیهوش باشد آیا زکات فطره از او ساقط است؟
پاسخ: بیهوشی سبب سقوط زکات فطره نمی شود.
فطره کارگران و کارمندان [کسانی که زکات فطره بر آنان واجب است]
پرسش: زکات فطره کارمندان و کارگران به عهده کیست؟
پاسخ: هرگاه انسان کسی را اجیرکند و شرط نماید که مخارج او را نیز بدهد (مانند خدمتکار) باید فطره او را هم بدهد، ولی در مورد کارگرانی که مخارج آنها بر عهده صاحب کار است و این مخارج جزئی از مزد آنها محسوب می شود، فطره آنها بر صاحب کار واجب نیست، همچنین در میهمانخانه ها و مانند آن، که معمول است کارکنان غذای خود را در همان جا می خورند و این در حقیقت جزء حقوق آنها محسوب می شود، فطره آنها بر خودشان است، نه بر صاحب کار.
حکم زکات فطره ی سربازان [کسانی که زکات فطره بر آنان واجب است]
پرسش: زکات فطره سرباز به عهده کیست؟
پاسخ: مخارج سربازها در سربازخانه ها یا میدان جنگ بر عهده دولت است، ولی فطره آنها بر دولت واجب نیست و اگر شرایط در خودشان جمع است باید زکات فطره خود را بدهند.
حکم زکات فطره دانشجویان خوابگاهی [کسانی که زکات فطره بر آنان واجب است]
پرسش: زکات فطره دانشجویان خوابگاهی داخل و خارج کشور که در دانشگاه ها تغذیه می شوند؛ بر عهده چه کسی است؟
پاسخ: با توجّه به این که دانشجویان محترم معمولا غذا خریداری می کنند، هر چند با قیمت نازل باشد، زکات فطره بر خودشان است، یا بر کسی که خرجی آنها را می دهد.
حکم زکات فطره جنین [کسانی که زکات فطره بر آنان واجب است]
پرسش: آیا باید برای جنین در شکم مادر (چه قبل از دمیده شدن روح یا بعد از آن) زکات فطره پرداخت نمود؟
پاسخ: فطریه بر جنین درون شکم مادر واجب نمی شود.
حکم زکات فطره کسی که روز آخر ماه فوت کند [کسانی که زکات فطره بر آنان واجب است]
پرسش: زکات فطره کسی که روز آخر ماه مبارک رمضان فوت کند چگونه محاسبه و پرداخت می شود؟
پاسخ: هرگاه کسی بعد از غروب روز آخر ماه از دنیا برود، باید فطره او و عیالاتش را از مالش بدهند، ولی اگر پیش از غروب بمیرد واجب نیست و در صورتی که عیالاتش دارای شرایط وجوب فطره هستند خودشان باید زکات فطره را بپردازند.
عدم جواز پرداخت فطره غیر سادات به سادات [مصرف زکات فطره]
پرسش: آیا می توان زکات فطره غیر سادات را به سادات داد؟
پاسخ: کسی که سید است نمی تواند از غیر سید زکات فطره بگیرد.
مستحبّات پرداخت زکات فطره [مصرف زکات فطره]
پرسش: در پرداخت زکات فطره، مقدم داشتن چه کسانی مستحبّ می باشد؟
پاسخ: مستحب است در دادن زکات فطره خویشاوندان محتاج را بر دیگران مقدم دارد و بعد همسایگان نیازمند را و مستحب است اهل علم و فضل را اگر نیازی داشته باشند بر غیر آنها مقدم بشمرد.
وظیفه شخص در صورت آگاهی به فقیر نبودن گیرنده فطریّه [مصرف زکات فطره]
پرسش: اگر به گمان این که کسی فقیر است به او فطره داده شود و بعد معلوم شود فقیر نبوده، تکلیف چیست؟
پاسخ: هرگاه به گمان این که کسی فقیر است به او فطره دهند و بعد معلوم شود فقیر نبوده، می تواند آن مال را پس بگیرد و به مستحق بدهد و اگر پس نگیرد باید از مال خودش فطره را بدهد و اگر از بین رفته باشد، در صورتی که گیرنده فطره می دانسته آنچه را گرفته زکات فطره است، باید عوض آن را بدهد و در غیر این صورت عوض بر او واجب نیست و اگر دهنده فطره در تحقیق حال فقیر کوتاهی نکرده باشد بر او هم چیزی نیست.
وظیفه فردی که دسترسی به فقیر ندارد [مصرف زکات فطره]
پرسش: در صورتی که انسان برای پرداخت فطره، دسترسی به فقیر نداشته باشد وظیفه او چیست؟
پاسخ: اگر دسترسی به فقیر ندارد می تواند مقداری از مال خود را به نیّت فطره جدا کرده و برای مستحقّی که در نظر دارد یا برای هر مستحق کنار بگذارد و باید هر وقت که آن را می دهد نیّت فطره نماید.
حکم پرداخت زکات فطره به کمیته امداد [مصرف زکات فطره]
پرسش: پرداخت زکات فطره به کمیته امداد چه حکمی دارد؟
پاسخ: فطریه را می توانید به کمیته امداد بدهید.
جواز وکالت پرداخت فطریه در شهر دیگر [مصرف زکات فطره]
پرسش: آیا انسان می تواند به فردی در شهر دیگر وکالت بدهد که زکات فطره را از مال خویش بپردازد تا او بعداً به او بدهد؟
پاسخ: در فرض سوال، مانعی ندارد.
حکم جمع آوری فطریه دو سال برای عمل جرّاحی بیمار نیازمند [مصرف زکات فطره]
پرسش: عده ای از مومنین در سال گذشته فطریه خود را برای عمل جراحی یک فقیر جمع کرده اند، ولی از آنجا که مقدار پول برای عمل کافی نبود و نیز اگر پول را به خود فقیر می دادند ممکن بود خرج کند؛ پول را در بانک گذاشتند تا با زکات فطره امسال، تأمین هزینه عمل جرّاحی فقیر گردد؛ با توجه به این مطلب، این کار چه حکمی دارد؟
پاسخ: این کار صحیح نبوده است ولی با توجه به اینکه این کار را شروع کرده اید، تمام کنید.
وظیفه شخص در صورت انداختن سهوی فطریه در صندوق کفّاره [مصرف زکات فطره]
پرسش: اگر کسی فطریه خود را به اشتباه در داخل صندوق کفاره بیندازد وظیفه ی او چیست؟
پاسخ: در فرض سوال، بنابر احتیاط واجب دوباره بپردازد.
شرایط دریافت کننده ی زکات فطریه [مصرف زکات فطره]
پرسش: آیا فردی که زکات فطریه می گیرد، باید شرایط خاصی داشته باشد؟
پاسخ: زکات فطره را بنابر احتیاط واجب باید فقط به فقرا و مساکین بدهند مشروط بر این که مسلمان و شیعه دوازده امامی باشند و به اطفال شیعه که نیازمند هستند نیز می توان فطره داد، خواه به مصرف آن ها برسانند یا از طریق ولی طفل به آن ها تملیک کنند؛ ولی فقیری که فطره می گیرد لازم نیست عادل باشد، هر چند احتیاط واجب آن است که به شرابخوار و کسی که آشکارا معصیت کبیره می کند فطره ندهند و همچنین به کسانی که فطره را در معصیت خداوند مصرف می کنند.
حکم پرداخت فطریه به کسی که ادّعای احتیاج می کند [مصرف زکات فطره]
پرسش: آیا به کسی که ادّعای احتیاج می کند می توان زکات فطره داد؟
پاسخ: به کسی که ادّعای احتیاج می کند نمی توان زکات فطره داد، مگر آن که اطمینان حاصل گردد که او فقیر است، یا لااقل از ظاهر حالش گمان پیدا شود و یا بداند سابقاً فقیر بوده و رفع فقر او ثابت نشده باشد.
محل مصرف زکات فطریه [مصرف زکات فطره]
پرسش: آیا هر فرد می تواند در هر جا یا مکانی خواست زکات فطریه را مصرف کند؟
پاسخ: احتیاط واجب آن است که زکات فطره را در همان محل مصرف کند، مثلًا نمی تواند برای بستگانش که در شهر دیگری هستند بفرستد، مگر این که در آن محل مستحقّی پیدا نشود و هرگاه با وجود مستحق فطره را به جای دیگری ببرد و تلف شود ضامن است، ولی حاکم شرع می تواند با توجّه به مصالح نیازمندان اجازه دهد آن را به محلّ دیگری ببرند.
حکم مصرف زکات فطریه در غیر مورد فقرا [مصرف زکات فطره]
پرسش: آیا می توان زکات فطریه را برای غیر فقیر که منافع آن به فقرا برسد مصرف کرد؟
پاسخ: زکات فطره را بنابر احتیاط واجب در غیر مورد فقرا و مساکین نمی توان مصرف کرد، همچنین نمی توان از آن کارخانه هایی تاسیس کرد و منافع آن را در خدمت نیازمندان گذارد، ولی تهیّه سرمایه از آن برای افراد نیازمند به مقداری که زندگانی آنها را اداره کند جایزاست.
حکم پرداخت فطریه به زلزله زدگان شیعه [مصرف زکات فطره]
پرسش: آیا زکات فطریه را می توان به زلزله زدگان کشور داد؟
پاسخ: در فرض سوال، می توان به شیعیان نیازمند داد.
حکم پرداخت زکات فطره به نوه یا بالعکس [مصرف زکات فطره]
پرسش: پرداخت زکات فطره به نوه ی نیازمند یا بالعکس آن یعنی به پدر بزرگ یا مادربزرگ نیازمند چه حکمی دارد؟
پاسخ: بهتر است فطریه را به نوه یا پدربزرگ و مادربزرگ نپردازند.
حکم فطریّه ساداتی که توسط سرپرست غیر سادات پرداخت می شود [مصرف زکات فطره]
پرسش: همسر من از سادات است و خودم عام هستم، چون فطریه ایشان بر عهده من است آیا حکم فطریه ایشان غیر سید است یا از سادات به حساب می آید؟
پاسخ: فطریه ایشان که بر عهده شماست، فطریه غیر ساداتمحسوب می شود.
حکم مصرف فطریّه برای ساداتی که سرپرست غیر سادات دارند [مصرف زکات فطره]
پرسش: اگر فردی که غیر سید است و سرپرست افراد سادات شده می تواند در صورت فقیر بودن از فطریه غیر سادات استفاده کند مثلا مرد خانواده ای که سیّد بوده فوت کرده باشد، و اکنون خانمش که غیر سیّده است سرپرست خانواده باشد. آیا می تواند فطریّه غیر سادات را بگیرد، و صرف فرزندان نیازمندش که از سادات هستند نماید؟
پاسخ: در فرض سوال، می تواند خودش آن را تملّک کند، و بعد برای آنها صرف نماید.
حکم پرداخت زکات فطره به اقوام فقیر [مصرف زکات فطره]
پرسش: آیا می توان زکات فطره را به اقوام فقیر مانند برادر و خواهر داد؟
پاسخ: اشکالی ندارد.
حکم پرداخت زکات مجدد به فقیری که عامل زکات بوده [مصرف زکات فطره]
پرسش: اگر کسی که زکات را جمع آوری می کند فقیر یا مسکین باشد، آیا می توان دو زکات، یکی به خاطر جمع آوری آن و یکی به خاطر این که فقیر است به او داد؟
پاسخ: اشکالی ندارد ولی بیش از حد نیازش نباشد.
جواز مصرف زکات فطره برای آزادی زندانیان فقیر [مصرف زکات فطره]
پرسش: مصرف زکات فطره برای آزادی افراد فقیری که بر اثر اشتباهاتی در زندان به سر می برند، چه حکمی دارد؟
پاسخ: اشکالی ندارد.
جواز مصرف زکات فطره در غیر غذا [مصرف زکات فطره]
پرسش: آیا فقیر می تواند زکات فطره را در غیر مورد غذا مصرف کند؟
پاسخ: اشکالی ندارد.
حکم پرداخت زکات فطره به طلبکاران شخص فقیر [مصرف زکات فطره]
پرسش: اگر شخصی به واسطه ورشکستگی و بدهکاری فقیر شود آیا می توان زکات فطره را مستقیماً بابت بدهی او به شخص طلبکار داد یا باید حتماً به دست فقیر برسد؟
پاسخ: در فرض سوال، پرداخت مستقیم به طلبکاران او مانعی ندارد.
حکم پرداخت دیون میّت فقیر از زکات [مصرف زکات فطره]
پرسش: در صورتی که ورثه متمکّن باشند، آیا می توان دیون میّتی که توان پرداخت ندارد را از محل زکات داد؟
پاسخ: در صورتی که مالی از خود به ارث گذاشته باشد باید دین او را از اموالش داد و اگر مالی نداشته باشد دین او را می توان از زکات پرداخت کرد.
جواز خرید کالا از فطریه برای نیازمند [مصرف زکات فطره]
پرسش: آیا می توان با پول فطریه برای خانواده نیازمند، ماشین لباسشویی خرید؟
پاسخ: در صورتی که برای آنها ضرورت داشته باشد مانعی ندارد.
حکم پرداخت فطریّه شخصی که قبل از غروب شب عید فطر نانخور شده [زکات فطره مهمان]
پرسش: کسی که قبل از غروب شب عید فطر نان خور محسوب گردد باید زکات فطره او را پرداخت؟
پاسخ: انسان باید فطره کسانی را که قبل از غروب شب عید فطر نانخور او حساب می شوند بدهد، خواه بزرگ باشند یا کوچک، مسلمان باشند یا کافر، واجب النفقه باشند یا غیر واجب النفقه، نزد او زندگی کنند یا در جای دیگر.
حکم فطریه ی میهمان [زکات فطره مهمان]
پرسش: پرداخت فطریه ی میهمان به عهده ی چه کسی می باشد؟
پاسخ: میهمانی که پیش از غروب شب عید فطر با رضایت صاحب خانه وارد شده و نانخور او محسوب می شود (یعنی تصمیم دارد مدتی نزد او بماند) دادن زکات فطره او نیز واجب است، امّا اگر فقط برای شب عید دعوت شده فطره او بر میزبان واجب نیست و در صورتی که بدون رضایت صاحب خانه باشد نیز بنابر احتیاط واجب فطره او را بدهد، همچنین فطره کسی که انسان را مجبور کرده است که خرجی او را بپردازد.
زکات فطره مهمان یک شبه [زکات فطره مهمان]
پرسش: آیا زکات فطره مهمان بر عهده صاحبخانه است؟
پاسخ: فطره میهمان بر عهده صاحبخانه نیست، مگر اینکه برای چند شب میهمان او باشد، به طوری که نان خور او محسوب شود.
حکم زکات فطره کسی که قبل از غروب نان خور دیگری شود [زکات فطره مهمان]
پرسش: زکات فطره کسی که قبل از غروب آفتاب نانخور دیگری گردد بر عهده کیست؟
پاسخ: اگر انسان نانخور کسی باشد، ولی قبل از غروب نانخور دیگری شود، زکات فطره او بر عهده شخص دوم است، مثل این که دختر پیش از غروب به خانه شوهر رود که شوهرش باید فطره او را بدهد.
معیار نانخور شدن میهمان [زکات فطره مهمان]
پرسش: حداقلّ مدّت زمانی که باید شخصی میهمان صاحبخانه باشد تا نانخور او محسوب شود، چند شبانه روز است؟
پاسخ: در فرض سوال، چهار پنج روز کافی است.
حکم فطریه مهمانی که فقط شب عید را منزل خود افطار کرده [زکات فطره مهمان]
پرسش: اگر فردی پنج شب قبل از شب عید فطر میهمان شخصی باشد ولی شب عید را در منزل خود افطار کند و دوباره از شب بعد از عید، مهمان همان شخص شود؛ فطریّه او بر عهده کیست؟
پاسخ: فطریّه بر عهده خود اوست؛ ولی احتیاط لازم آن است که از میزبان خود برای پرداخت این فطریّه نیز اجازه بگیرید.
حکم زکات فطره در صورت اختلاف نظر مرجع تقلید میزبان و میهمان [زکات فطره مهمان]
پرسش: هرگاه میزبان مقلّد حضرتعالی باشد، که فطریّه کسی که فقط شب عید را میهمان اوست بر عهده میزبان نمی داند، و میهمان مقلّد مرجعی باشد که فطریّه چنان شخصی را بر عهده میزبان می داند، تکلیف فطریّه میهمان چیست؟ همچنین حکم مسأله در صورت عکس فرض بیان شده چه می باشد؟
پاسخ: هرگاه میزبان مقلّد مرجعی باشد، که فطریّه کسی که فقط شب عید را میهمان اوست بر عهده میزبان نمی داند، و میهمان مقلّد مرجعی باشد که فطریّه چنان شخصی را بر عهده میزبان می داند فطریه بر عهده هیچ کدام نیست ولی در صورتی که عکس این فرض باشد هر دو باید فطریه بپردازند، و مانعی ندارد که یکی از آن دو از دیگری اجازه بگیرد، که اصالتاً و نیابتاً فطریّه را بپردازد.
حکم زکات فطره روحانیّون مُبلِّغ [زکات فطره مهمان]
پرسش: زکات فطره روحانیّون در ماه مبارک رمضان، که جهت تبلیغ به شهرها و بخش ها و روستاها سفر می کنند، و غالباً در منزل یکی از اهالی محل سکونت دارند، و لکن هر شب برای افطاری به منزل اشخاص دعوت می شوند، بر عهده کیست؟
پاسخ: زکات فطره آنها بر هیچ کس واجب نیست; مگر این که چند روزی از ایّام آخر ماه رمضان در یک جا باشند، ولی اگر سحرها مرتّباً یک جا باشند، بر عهده صاحب آن منزل است.
حکم زکات فطره در صورت افطاری دادن فقیر [زکات فطره مهمان]
پرسش: اگر کسی هر شب به فقیری افطاری دهد آیا باید فطریه آنها را بپردازد؟
پاسخ: در فرض سوال، واجب نیست و با افطاری دادن، کسی نانخور محسوب نمی شود.
حکم اتلاف فطریّه در صورت کوتاهی واسطه [متفرقه زکات فطره]
پرسش: اگر زکات فطریّه، به سبب کوتاهی واسطه ی پرداخت آن از بین برود تکلیف چیست؟
پاسخ: واسطه موظف است عوض آن را به شخص نیازمند بدهد.
منظور از قوت غالب مردم برای مسافر [متفرقه زکات فطره]
پرسش: آیا این که قوت غالب شهر مطرح است ایا برای افرادی که برای مدت محدودی در شهر دیگر مسافر می باشد محاسبه آن ها از قوت غالب شهری که در آن مسافر هستند می باشد و یا قوط غالب شهر خود که در آنجا زندگی می کند.
پاسخ: ما قوت غالب را ملاک نمی دانیم و مخیّرند طبق نرخ گندم، برنج یا سایر موارد محاسبه نمایند ولو اینکه قوت غالب آنها چیز دیگری باشد.
حکم زکات فطره افراد در اردو های چند روزه [متفرقه زکات فطره]
پرسش: در مسافرت اردویی مانند اردوی چهل روزه به مشهد مقدس در ماه رمضان، فطریه بر عهده مسئول اردو است؟
پاسخ: اگر اردو بانیان خیر داشته باشد باید آنها بدهند و اگر خودشان پول داده اند بر عهده خودشان است.
جواز وکالت نان خور در پرداخت فطره [متفرقه زکات فطره]
پرسش: آیا می توان شخص نانخور را برای پرداخت زکات فطره وکیل کرد؟
پاسخ: اگر کسی را که نانخور اوست و در شهر دیگر زندگی می کند وکیل نماید که از مال او فطره خودش را بپردازد، چنانچه اطمینان و وثوق داشته باشد که فطره را می دهد کافی است.
وجوب پرداخت فطره از مال حلال [متفرقه زکات فطره]
پرسش: چنانچه کسی مخارج زندگی خانواده خود را از مال حرام می دهد تکلیف او در مورد زکات فطره آنها چیست؟
پاسخ: هرگاه کسی مخارج عیالاتش را از مال حرام بدهد واجب است فطره آنها را از مال حلال بدهد.
عدم کفایت پرداخت نصف صاع از جنس خوب بجای یک صاع معمولی [متفرقه زکات فطره]
پرسش: آیا می توان به جای پرداخت یک صاع از جنس معمولی، نصف صاع از جنس خوب داد؟
پاسخ: هرگاه به جای یک صاع، نصف صاع از جنس خوب بدهد بطوری که قیمتش به اندازه یک صاع جنس معمولی باشد، کافی نیست و اگر آن را به قصد قیمت فطره هم بدهد اشکال دارد.
حکم پرداخت زکات فطره از دو جنس متفاوت [متفرقه زکات فطره]
پرسش: آیا انسان می تواند زکات فطره را از دو جنس متفاوت بپردازد؟
پاسخ: انسان نمی تواند نصف صاع را از یک جنس (مثلًا گندم) و نصف صاع را از جنس دیگر (مثلًا جو) بدهد، مگر این که مخلوط آن دو غذای معمول آن محل باشد.
حکم پرداخت زکات فطره قبل از وجوب آن [متفرقه زکات فطره]
پرسش: پرداخت زکات فطره قبل از وجوب آن چه حکمی دارد؟
پاسخ: زکات فطره را نمی توان قبل از ماه رمضان داد و اگر بدهد باید روز عید فطر اعاده کند، همچنین احتیاط واجب آن است که در ماه مبارک رمضان هم ندهد، ولی اگر پیش از ماه رمضان یا در ماه رمضان چیزی را به فقیر قرض دهد و بعد از آن که فطره بر او واجب شد طلب خود را به جای فطره حساب کند مانعی ندارد.
حکم پرداخت پول به جای جنس در زکات فطره [متفرقه زکات فطره]
پرسش: آیا در زکات فطره می توان به جای جنس گندم، پول آن را پرداخت کرد؟
پاسخ: در زکات فطره می توان به جای جنس، پول داد، مثلًا حساب می کند قیمت یک من گندم چه اندازه است؛ پول آن را به همین عنوان به فقیر می دهد، ولی باید توجّه داشت ملاک، قیمت خرده فروشی در بازار آزاد است نه قیمت عمده فروشی و نرخ رسمی و به تعبیر دیگر باید پولی بدهد که فقیر اگر بخواهد بتواند با آن همان جنس را از بازار بخرد.
لزوم خالص بودن زکات فطریّه [متفرقه زکات فطره]
پرسش: اگر زکات فطره ناخالص باشد و با خاک یا چیز دیگری مخلوط شود اشکالی دارد؟
پاسخ: گندم یا چیز دیگری را که برای فطره می دهند باید مخلوط با خاک و اشیاء دیگر نباشد، مگر این که بقدری کم باشد که به حساب نیاید.
لزوم سالم بودن زکات فطره [متفرقه زکات فطره]
پرسش: آیا زکات فطریه را می توان از جنس معیوب داد؟
پاسخ: زکات فطره را از جنس معیوب نمی توان داد، ولی اگر جایی باشد که آن جنس خوراک غالب آنها محسوب می شود اشکال ندارد.
عدم لزوم همجنس بودن زکات فطره که به چند نفر داده می شود [متفرقه زکات فطره]
پرسش: آیا کسی که زکات فطره چند نفر را می دهد باید همه را از یک جنس بدهد؟
پاسخ: کسی که زکات فطره چند نفر را می دهد لازم نیست همه را از یک جنس بدهد و می تواند (مثلًا) برای بعضی گندم و برای بعضی جو بدهد.
وظیفه شخص در صورت نپرداختن فطریه در زمان وجوب [متفرقه زکات فطره]
پرسش: اگر انسان زمانی که زکات فطریه واجب شده، آن را نپردازد و حتی آن را کنار نگذارد وظیفه او چیست؟
پاسخ: اگر موقعی که دادن زکات فطره واجب است فطره را ندهد و کنار هم نگذارد احتیاط مستحبآن است که بعداً به نیّت «ما فی الذّمّه» یعنی بدون این که قصد ادا و قضا کند فطره را بدهد.
حکم تعویض مال فطریّه [متفرقه زکات فطره]
پرسش: آیا می توان مالی را که به عنوان فطریه کنار گذاشته شده، با مال دیگر تعویض کرد؟
پاسخ: مالی را که به قصد فطره کنار گذارده، نمی تواند آن را با مال دیگری عوض کند، بلکه باید همان را برای فطره بدهد.
وظیفه شخص در صورت از بین رفتن زکات فطریه [متفرقه زکات فطره]
پرسش: اگر مالی که به عنوان فطریه کنار گذاشته ایم از بین برود تکلیف ماچیست؟
پاسخ: هرگاه مالی را که برای فطره کنار گذاشته از بین برود، چنانچه دسترسی به فقیر داشته و کوتاهی کرده باید عوض آن را بدهد و اگر دسترسی نداشته و در حفظ آن نیز کوتاهی نکرده چیزی بر او نیست.
حکم نیّت زکات فطره کردن مقداری از مال که ارزش آن از فطریه بیشتر است [متفرقه زکات فطره]
پرسش: اگر انسان به مقداری از مالی که ارزش آن از فطریه بیشتر است نیّت فطره کند چه حکمی دارد؟
پاسخ: هرگاه انسان مالی اعم از پول یا کالا دارد که قیمتش از فطره بیشتر است چنانچه نیّت کند که مقداری از آن مال برای فطره است اشکال دارد.
حکم پرداخت زکات فطره توسط فرزند [متفرقه زکات فطره]
پرسش: من دانشجویی هستم که هر سال دو سه ماه تابستان را کار میکنم برای رفع حاجت تحصیلی (خانواده ام فقیر میباشد )و مقداری از درآمدم را به خانواده ام می دهم آیا من باید زکات فطره خانواده ام را بدهم؟ آیا من زکات فطره خودم را می توانم به خانواده خودم بدهم؟
پاسخ: 1- زکات فطره بر شما لازم نیست.(زیرا فقیر می باشند و غنی نمی باشند). 2- در صورت دادن زکات فطره به آن نسبت که هزینه های خانواده را میدهید باید در زکات فطره سهیم باشید. 3- جایز نیست زکات فطره را به خانواده بدهید.(زیرا والدین واجب النفقهمی باشند).
وظیفه شخص در صورت تعویض فطریّه [متفرقه زکات فطره]
پرسش: اگر کسی پولی را بابت زکات فطره کنار گذارد امّا در هنگام پرداخت، معادل آن را از دو برگ اسکناس دیگر بپردازد؛ تکلیف شخص نسبت به پول کنار گذاشته شده چیست؟
پاسخ: احتیاط واجب آن است که آن پول را هم به عنوان زکات فطره بپردازد.
حکم جمع آوری فطریه توسط مسئولین مدارس [متفرقه زکات فطره]
پرسش: آیا جمع آوری زکات فطره توسط مسئولین مدارس برای رساندن به خانواده دانش آموزانی که شرعاً مستحقّ هستند جایز می باشد؟
پاسخ: آری، جایز است.
علت تفاوت قیمی فطریّه و کفاره با توجه به مقدار وزنی [متفرقه زکات فطره]
پرسش: با توجه به این که مقدار فطریه 4 برابر مقدارکفاره از نظر وزن می باشد ولی این تفاوت در قیمت اعلامی از طرف دفتر معظم له مراعات نشده علت این امر چیست؟
پاسخ: در آیات مختلف قرآن که درمورد کفّاره است، اشاره به اطعام شده، مانند کفّاره قسم که می¬فرماید { اِطْعامُ عَشَرَهِ مَساکینَ مِنْ اَوْسَطِ ما تُطْعِمُونَ اَهْلیکُمْ } (المائده، 89)، که هم اطعام است و هم «من اوسط ما تطعمون» یعنی یک غذای متوسط. و همچنین در مورد کفّاره ظِهار که می¬فرماید:{فَاِطْعامُ سِتِّینَ مِسْکِیناً}( المجادله،4) و یا کفّاره روزه: { وَ عَلَی الَّذینَ یُطیقُونَهُ فِدْیَهٌ طَعامُ مِسْکینٍ } (البقره، 184) و غیر اینها. لذا باید با مبلغ کفّاره بتوان غذای متوسطی تهیه کرد؛ و با در نظر گرفتن این امر قیمت اعلامی محاسبه شده است و اطعام مورد نظر در آیه امکان پذیر می گردد مخصوصا در صورتی که چند نفر باشند ولی در فطریه «صاع مِن طعام» (وسائل الشیعه، ج 9، باب ان الواجب فی الفطره...، ص 339، رقم 12176) است که طعام در لغت عرب معمولاً به گندم گفته می شود و چون در فطریه به «صاع مِن طعام» تعبیر کرده ما به همان مقدار اکتفا کرده و عمل می کنیم.
حکم پرداخت زکات فطره از طرف امام زمان عجّل اللّه تعالی فرجه الشّریف [متفرقه زکات فطره]
پرسش: آیا پرداخت زکات فطره از طرف حضرت ولی عصر عجّل اللّه تعالی فرجه الشّریف امر صحیحی می باشد؟
پاسخ: دادن فطره برای آن حضرت مفهوم صحیحی ندارد؛ بهتر آن است که برای سلامتی و تعجیل در ظهور پر نور ایشان هر مقدار می خواهند صدقه بدهند.
حکم واریز پول زکات فطره به حساب بانکی [متفرقه زکات فطره]
پرسش: اگر پول به حساب بانکی فلان مستحق زکات فطره واریز شود یا به کمیته امداد داده شود و در این صورت عین مال از بین می رود این کار چه حکمی دارد؟
پاسخ: در این موارد اشکالی ندارد.
جواز واریز پول فطره از حساب بانکی وکیل [متفرقه زکات فطره]
پرسش: کسی که وکیل در پرداخت فطریه می باشد؛ با توجه به در دسترس نبودن فقیر، می تواند از حساب خود به حساب فقیر واریز کرده و فطریه دریافت شده را مصرف کند؟
پاسخ: در فرض سوال، مانعی ندارد.
وظیفه شخص در صورت عدم توان پرداخت فطریه در روز عید [متفرقه زکات فطره]
پرسش: اگر شخصی در روز عید فطر، توان پرداخت پول فطریّه را نداشته باشد وظیفه او چیست؟
پاسخ: اگر معادل پول فطریه را در جای دیگری دارید، قرض کنید و فطریه را پرداخت کنید و بعداً از همان مبلغ معادل، قرض خود را ادا نمایید؛ و در غیر این صورت واجب نیست.
حکم تأخیر در پرداخت فطریه [متفرقه زکات فطره]
پرسش: اگر شخص پرداخت فطریه را به تأخیر بیاندازد چه حکمی دارد؟
پاسخ: مرتکب گناه شده و احتیاط واجب آن است که در اولین فرصت بپردازد.
حکم زکات فطره در جایی که مخارج زندگی به صورت مشترک است [متفرقه زکات فطره]
پرسش: اگر مادر همسر با داماد و دخترش زیر یک سقف زندگی کنند و سر یک سفره غذا بخورند؛ چنانچه مادر همسر ماهانه مبلغ صد و پنجاه هزار تومان درآمد داشته باشد که مقداری از خوراکی را خودش تهیه می کند و مقداری هم داماد کمکش می کند؛ با توجه با این مطلب، زکات فطره مادر همسر بر عهده کیست؟
پاسخ: هر کدام به نسبت بپردازند و می تواند یکی از آنها به دیگری نیابت دهد تا او بپردازد.
حکم پرداخت فطریه در روز اختلاف رؤیت هلال ماه شوّال [متفرقه زکات فطره]
پرسش: افرادی که بنا بر حکم ولی فقیه روزه خود را افطار نموده اند، در حالی که مرجع تقلید خودشان قائل به رؤیت هلال ماه شوّال نبوده است؛ وظیفه آن ها در مورد پرداخت فطریه چیست؟
پاسخ: در فرض سوال، فطریه ای که داده اند کافی است.
وظیفه شخص در صورت تردید در فطریه بودن دو مال مشابه [متفرقه زکات فطره]
پرسش: اگر فردی دو عدد چک پول دارد که یکی فطریه بوده و الان نمی داند کدامیک می باشد تکلیف او چیست؟
پاسخ: در فرض سوال، مخیّر است هر کدام را خواست بدهد.