معرفی رشته هوشبری
می دانند؛ آنها که روی تخت بیمارستان خوابیده اند و تن به چاقوی جراحی پرورده اند خوب می دانند او کیست. قبل از آن که جراح دست به کار شود او را بر بالین خود می یابند؛ او که قرار است بی هوش شان کند. کارش آماده کردن بیمار است. باید در او آرامش ایجاد کند، دردش را مهار کند و روحیه بدهد: راحت باش، از هیچی نترس، تا صد بشمار خوابت می برد...
یک تعریف ساده
رشته کارشناسی ناپیوسته هوشبری شاخه ای از علوم پزشکی است که دانشجویان طی دوره آموزشی با اصول جدید، روش ها، تجهیزات و وسایل بی هوشی در جراحی های تخصصی مثل قلب، مغز و اعصاب، پیوند اعضا و غیره آشنا و مراقبت از بیماران در مراحل مختلف بیهوشی را فرا می گیرند.
دانش آموختگان این رشته در مراکز آموزشی و درمانی به منظور کمک به پزشک متخصص بی هوشی در امر بی هوش کردن، نگهداری و به هوش آوری بیماران و مراقبت از آنان تحت نظارت مستقیم پزشک متخصص بی هوشی ایفای نقش می کنند و این نقش به سه مرحله تقسیم بندی می شود:
قبل از بیهوشی، آگاهی از پرونده و سوابق پزشکی بیمار، آماده کردن وسایل و داروهای لازم، کنترل و ثبت علائم حیاتی بیمار، قرار دادن بیمار در وضعیت مناسب و بدون خطر متناسب با نوع جراحی لازم است در خلال بی هوشی، گزارش موارد غیر طبیعی به متخصص بی هوشی، پیشگیری از انتقال و انتشار عفونت ها هنگام جراحی، پیشگیری از آسیب های احتمالی به اعضاء بدن بیمار، ارزیابی عملکرد دستگاه های مربوطه، کنترل و ثبت میزان جذب و دفع مایعات.
پس از بی هوشی، کمک در به هوش آوری بیمار، استفاده مؤثر از انواع وسایل اکسیژن درمانی و رطوبت سازها و .... طبق دستور پزشک، کنترل عفونت، مراقبت از بیماران تا هوشیاری کامل و ثبت و بایگانی گزارشات.
دانشجو شوید
برای تحصیل در رشته کارشناسی ناپیوسته هوشبری بهتر است دیپلم علوم تجربی داشته باشید. بدانید که باید در کنکور سراسری شرکت کنید و البته از سلامت کامل جسمی و روحی برخوردار باشید. در این رشته ابتدا می توانید تا مقطع کاردانی پیش بروید و بعد از دو سال پس از گذراندن آزمونی دیگر، کارشناس هوشبری شوید.
دانشگاه ها
اگر واقعاً علاقه مند به این رشته هستید. بهتان تبریک می گوییم چون دانشگاه های بسیاری در کشور در این رشته جذب دانشجو می کنند به عنوان مثال دانشگاه تهران، شهید بهشتی، علوم پزشکی ایران، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمان اراک، سمنان، قزوین، ساری، سنندج، ارومیه و بسیاری از شعب دانشگاه آزاد. که اگر بخواهیم همه را نام ببریم زیاد می شود پس دفترچه انتخاب رشته، را با دقت مطالعه کنید!
درس ها
حالا که قصد دارید بیماران را بی هوش کنید بدانید که علاوه بر دروس عمومی که همه دانشجوها می گذرانند باید با دروس اختصاصی جالب و مشکلی دست و پنجه نرم کنید مانند داروشناسی، آناتومی، خون شناسی، تکنیک های بی هوشی و اداره درد،مراقبت های ویژه، فوریت های پزشکی، روان شناسی، جمعیت شناسی، میکروب شناسی، رفتار در اتاق عمل، روش های بی هوشی و اصول پرستاری.
این را هم بدانید که باید دوره های کارآموزی را در چهار عرصه بی هوشی و سرویس درد، مراقبت پس از بی هوشی، مراقبت ویژه و بخش اورژانس بگذرانید.
هر چه باشد این رشته بیشتر عملی است تا تئوری و شما یکی از حلقه های تکمیل کننده تیم درمانی خواهید بود و کارتان هم در اتاق های عمل، بیمارستان و سایر مراکز درمانی است.
جرأت شرط اساسی
برای این که ملموس تر با رشته هوشبری آشنا شویم فرصت دست داد تا با یکی از دانش آموخته گان این رشته گفت و گویی کوتاه انجام دهیم. مریم رجبی کارشناس هوشبری از دانشگاه شهید بهشتی سؤالاتم را این گونه پاسخ می دهد:
جوانانی که می خواهند این رشته را انتخاب کنند چه ویژگی هایی باید داشته باشند؟
اول اینکه باید به این رشته علاقه داشته باشند و با دانش و آگاهی به انتخاب بپردازند و بدانند که شغل شان بر زندگی شان تأثیر مستقیمی خواهد داشت. افرادی که دچار سوختگی های شدید شده اند و به جراحی نیاز پیدا کرده اند. یا افرادی که تومورهایی در قسمت های مختلف بدن دارند یا نیاز به جراحی قلب و مغز و ریه دارند، پس باید بدانند که با صحنه های دلخراش روبه رو خواهند شد. دیگر این که کارشناس هوشبری علاوه بر انجام کارهای فنی مانند آماده کردن داروها، کنترل ماشین بی هوشی، فشار خون و وصل اکسیژن وظیفه دارد با بیمار ارتباط خوبی برقرار کند و او را به لحاظ روحی، در آرامش نگه دارد از این رو باید با روانشناسی آشنایی کامل داشته باشد دیگر این که به اصول اخلاقی حرفه ای پایبند باشد، ارزش های حاکم بر جامعه را بداند و صرف نظر از سن، جنس، نژاد، فرهنگ و مذهب و ... به کرامت انسانی بیمار توجه کند، سلامت بیمار برایش اهمیت داشته باشد تا کمترین، آسیب جسمی و روی به بیمار برسد، در کارش صداقت داشته باشد و نسبت به هیچ چیز بی تفاوت نباشد. زیرا کوچکترین بی دقتی می تواند جان انسانی را به خطر بیندازد.
خودتان تا به حال تحت عمل جراحی قرار گرفته اید؟
بله. و به همین دلیل ارزش کار یک کارشناس هوشبری را به خوبی می دانم.
سختی این رشته در چیست؟
این کار استرس زیادی دارد که تحملش آسان نیست. یادم است هنگامی که دوره کارورزی را در بیمارستان فاطمه زهرا(س ) می گذراندم خانمی را آورده بودند تا از استخوان جمجمه اش قسمتی را بردارند و به کام (سقف دهان) پیوند بزنند. سر او را تراشیده بودند. دیدن آن صحنه آن چنان اضطراب مرا بالا برد که غش کردم.
فکر می کنید این رشته شیرینی و لذتی هم داشته است؟
صد در صد هنگامی که بیمار به هوش می آید و سلامت خود را باز می یابد خدا را شکر می گوییم که در کارمان موفق بوده ایم.
از خاطرات خوبتان بگویید؟
بهترین خاطره های من مربوط به اعمال جراحی سزارین هستند هنگامی که کودکی متولد می شود و پا به این جهان می گذارد تا زندگی را آغاز کند و لذت مادر بودن را به انسانی دیگر هدیه می کند از بهترین و شیرین ترین خاطره هاست.
ممکن است بیمار در حین جراحی به هوش بیاید؟
در این رشته دقت و توجه به وضعیت بیمار اهمیت بالایی دارد و مسئولیت بی هوشی است. ممکن است بیمار حین عمل تکان بخورد اما به هوش نمی آید. در صورت بروز کوچکترین اشکال نیز پزشک و کارشناس بی هوشی با تزریق دارو مشکل را برطرف می کنند.
این رشته را به جوانان توصیه می کنید؟
بله، چون از نیازهای جامعه ماست و با توجه به رشد روز افزون علم، داروها و تجهیزات پزشکی به نیروهای متخصص و متعهد، دلسوز و فعال در مراقبت از بیماران به مطلوب ترین شکل نیازمند هستیم.
منبع: نشریه شاهد جوان، شماره 61.