فاصله روستای ملاده تا مرکز بخش (شهمیرزاد) 60 و تا مرکز استان (سمنان) 76 کیلومتر است. روستای ملاده، با مختصات جغرافیایی 53 درجه و 24 دقیقه طول شرقی و 36 درجه و 2 دقیقه عرض شمالی، در شمال شهر سمنان واقع شده است. برای رفتن به ملاده نیاز است تا ابتدا از شهمیرزاد عبور کرده و به جاده ساری بروید. ملاده از سطح دریا 1770 متر ارتفاع دارد. آب و هوای آن در بهار و تابستان معتدل و در زمستان سرد و پربرف است.
رودخانه سفیدرود که در زبان محلی آن را اسبه رو می نامند، در شمال روستا جریان دارد.
نام این روستا در گذشته های دور، ایوک و جزء منطقه دودانگه ساری بوده است. در منطقه دودانگه، چهار طایفه جوش، جولا، سادات و ملا زندگی می کردند. پس از مهاجرت و اسکان گروهی از طایفه ملا به روستای ایوک، نام ایوک به ملاده تبدیل شد.
مردم روستای ملاده به زبان مازندرانی سخن می گویند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند.
الگوی معیشت و سکونت
در سال 1385، جمعیت روستای ملاده در حدود 550 نفر گزارش شده است.
بیشتر درآمد روستاییان بر فعالیت های زراعی، دامپروری، باغداری و صنایع دستی استوار شده است. زنان روستا، در کنار فعالیت های زراعی به بافت گلیم، قالی و جاجیم و پارچه کت و شلوار پشمی (چوخا) می پردازند.
محصولات عمده زراعی روستای ملاده عبارت است از: گندم، جو، سیب زمینی، نخود، لوبیا، عدس، سیر، چغندر، هویج و سبزیجات. گیلاس، آلبالو و گردو و نیز محصولات باغی این روستاست.
مراتع سرسبز پیرامون روستای ملاده موجبات رونق دامداری را فراهم نموده و انواع لبنیات مانند شیر، پنیر، ماست، کشک، قره قوروت، کره و روغن حیوانی در این روستا فرآوری می شود.
روستای ملاده در یک محدوده کوهستانی استقرار یافته و بافت مسکونی متمرکزی دارد. مصالح به کار رفته در خانه ها بیشتر از سنگ، گل و چوب است. خانه ها، دارای اتاق نشیمن، آشپزخانه، سرویس بهداشتی، انبار علوفه و غله، طویله، ایوان بزرگ و حیاط است. حیاط به وسیله چند پله به ایوان که محل نشیمن تابستانی است، اتصال می یابد. سقف شیروانی خانه ها، جلوه ویژه ای به روستای ملاده بخشیده است.
جاذبه های گردشگری
در منطقه شمالی روستای ملاده، ییلاق های زیبایی سنگ چشمه، پشت لد، اشکبستون، لوتک و جنگل معروف افرا، مرتبط با جنگل های شمال، قرار دارند. راه ارتباطی روستای ملاده با روستاهای دودانگه ساری، از جنگل افرا می گذرد. درختان بلوط، نارون، افرا و راش در این جنگل قد برافراشته اند. در ناحیه جنوبی روستا نیز انبوهی از درختان ارس، کوهها و تپه ها را پوشانیده اند.
سرطلا مشهورترین کوه روستاست، در اطراف این کوه، ییلاق های کلاته و شاه زمین فضای دلپذیری را به وجود آورده اند. در باغ های زیبای این ییلاق، انواع درختان گردو، سیب، گیلاس، آلبالو، هلو و بعضی درختان جنگلی میوه دار مانند سیاه دانه، ازگیل، زالزالک، زرشک و توت صحرایی وجود دارد.
قله های اطراف روستا تا اواخر بهار از برف زمستانی پوشیده است، چشم اندازهای زیبایی را به وجود می آورند.
آرامگاه بی بی طیبه در ورودی روستا واقع شده است. مردم روستا بی بی طیبه را دختر حضرت موسی بن جعفر (ع) می دانند. روستا دو باب آسیاب آبی قدیمی داشته است که هنوز آثاری از آن به جا مانده است.
کاخ ابراهیم خان یا شکارگاه ملاده، شامل دو عمارت بزرگ است که از مهم ترین جاذبه های تاریخی این روستا به شمار می آید. این مجموعه زیبا، در شمال شرقی روستا واقع شده و شامل دو بنای با شکوه است که در دو سمت شرق و غرب محوطه، به فاصله 50 متر و در مقابل یکدیگر ساخته شده اند. هر یک از عمارت ها در دو طبقه مجزا بنا شده اند که هر طبقه متشکل از تعداد زیادی اتاق و راهروهای ارتباطی است. این عمارت ها، سقف شیروانی با پوشش گالوانیزه دارند.
معماری این بناها، زیبایی خاصی دارند. گچبری و طاق نماهای روی دیوار اتاق ها و ایوان ها، با نقاشی های زیبا و شومینه های کوچک، زینت داده شده اند. این مجموعه، حیاطی بزرگ با انبوهی از درختان متنوع دارد.
عمارت به شخصی به نام ابراهیم خان از احکام منطقه، تعلق داشته است و در حال حاضر، به عنوان آثار باستانی به ثبت محلی رسیده است.
آدرس: جاده ساری بسن شهمیرزاد و ساری