رعایت نکات بهداشتی در آرایشگاه زنانه وقتی قصد دارید آرایشگاهی را برای آرایش و زیبایی خود انتخاب کنید، چه معیارهایی را در نظر می گیرید؟ نزدیک بودن آرایشگاه به محل کار یا منزل؟ پایین بودن قیمت خدمات؟ به روز بودن مدلها و امکانات آرایشی؟ با تجربه و با سابقه بودن آرایشگر؟ آیا معیاری مانند اهمیت به وضعیت بهداشت و رعایت استانداردهای بهداشتی در یک آرایشگاه هم در انتخاب شما تأثیری دارد؟
تعریف و شرح وظایف سالنهای آرایستگی و زیبایی:
تعریف سالنهای زیبایی و آرایستگی:
به مکانی گفته می شود که با توجه به شرح وظایف، فقط اقدامات زیبایی و آرایشی در امور پاکسازی را انجام داده و به هیچ عنوان حق دخالت در امور و حیطه پزشکی و ورزشی را ندارند.
شرح وظایف:
1- دکلره کردن یا رنگ بری مو و یا رنگ کردن مو؛
2- گریم پوست، ترمیم ابرو با قلم؛
3- بخور آب گرم بدون استفاده از ازن و اشعه ماوراء بنفش؛
4- استفاده ازموم و یا اپیلاسیون؛
5- استفاده از کرمهای مرطوب کننده و ماسکهای استاندارد و مجاز.
2- در مؤسسات زیبایی انجام کلیه امور تاتو، لیزر، کرایو، کاشت مژه و ناخن با نفوذ در پوست ممنوع می باشد.
3- جهت ضد عفونی وسایل در آرایشگاهها بایستی حتماً از الکل 70 درصد استفاده شود.
آرایشگاهها، یکی از مراکز مستعد برای انتقال برخی بیماریهای خطرناک هستند. از این رو در بحث مقابله با انواع راههای مقابله با شیوع ایدز، نباید از این مسأله غافل بود. کارشناسان معتقدند باید در کنار هشدار جدی به افراد برای پرهیز از ابتلا به ایدز از طریق تماسهای جنسی، مراقبت در تزریقات و استفاده نکردن از سرنگهای مستعمل و همچنین رعایت نکات دقیق بهداشتی در دندانسازی ها و دندانپزشکی ها، باید مسأله آرایشگاهها را به طور جدی مد نظر قرار داد. این نظارت می تواند از طریق مسؤولان بهداشت و درمان و با همکاری اتحادیه صنفی آرایشگران صورت گیرد. به عنوان مثال استفاده از تیغ یکبار مصرف، استفاده از چراغ ضد عفونی کننده برای میکروب زدایی ابزار بُرنده و جمع آوری موهای تراشیده در آرایشگاهها می تواند احتمال ابتلا به ویروس ایدز را از برخی مبتلایان به سایرین در این مکانها به حداقل ممکن برساند. شانه های مستعمل، ماشینهای اصلاح خراب و قیچی هایی که با الکل و ساولون پاک نمی شوند، می توانند امکان ابتلا و گسترش این بیماری را به برخی افراد که برای آرایش موهای خود به ناچار به آرایشگاه ها مراجعه می کنند افزایش دهد.
هرچند همه چیز به آرایشگاه های مردانه ختم نمی شود، خالکوبی و تاتو در آرایشگاه های بانوان نیز می تواند در صورت آلودگی ابزارها که برای آرایش افراد قبلی استفاده شده، ناقل ایدز باشد. حتی ابزارهایی مثل الکترولیز که برای ترمیم جای جوش ها کاربرد دارد، در صورت بی دقتی می تواند خطر آفرین باشد. جلوگیری از فعالیت آرایشگاههای زنانه که به طور غیر مجاز در خانه ها فعالند نیز مهم است. در سالهای اخیر، از اتحادیه صنفی، آرایشگاهها خبر می رسد که این مدیران سعی در نظارت برجلوگیری از این مسئله دارند و برای این مسأله تمهیداتی را نیز در نظر گرفته اند. اما به هر حال، گسترش نگران کننده ایدز در جامعه این مسأله را به طور جدی تر متذکر می شود که باید برای کاهش مقابله با ایدز، به همه راه های قابل انتقال فکر کنیم و برای جلوگیری از آن، دستورالعمل ها و نظارت هایی را قائل شویم. این که 90 درصد ابتلا به ایدز در جهان در سال 2001 در کشورهای توسعه نیافته و در حال توسعه گزارش شده، مؤید کم دقتی های ماست که باید ما را آگاه سازد.
تراشیدن مو، خالکوبی، سوراخ کردن گوش که در آن شرایط سترون سازی کامل رعایت نشود، ممکن است موجب سرایت اچ. آی. وی و سایر ویروسهای خطرناک از یک فرد مبتلا به دیگران شود. در این موارد لازم است مشابه اقدامات پزشکی از وسایل یکبار مصرف (مانند تیغ) برای هر فرد استفاده شود یا ابزارها به طور کامل سترون شوند. توصیه می شود هر فرد هنگام مراجعه به آرایشگاه ها وسایل شخصی خود را به همراه ببرد (تیغ، قیچی، شانه، حوله و ...) تا از سرایت بیماری های عفونی جلوگیری شود. اپیلاسیون (کندن موها) ممکن است موجب آسیب به پوست و ایجاد زخم های بسیار ریز در محل کنده شدن موها بکند، بنابراین بهتر است از وسایل یکبار مصرف برای آن استفاده شود قابل توجه مراجعه کنندگان آرایشگاه های زنانه
1- انجام الکترولیز باید فقط در مطب پزشکان متخصص مقیم در شهر، انجام شود و ذکر عناوینی تحت عنوان نظارت متخصص پوست در محلی غیر از مطب او مجاز نمی باشد؛ بنابراین سالنهای زیبایی، حق انجام الکترولیز را در سالنهای خود ندارند.
2- هر گونه پیشنهاد، تجویز، فروش، ارائه نسخه کرمها و مواد آرایشی از طرف سالنها، مجاز نمی باشد.
3- در استفاده از وسایل آرایشی، بند انداختن، کاشتن ناخن، وسایل باید یا به طور کامل ضدعفونی شود یا از ابزار یکبار مصرف استفاده شود.
انواع بیماری هایی که ممکن است از طریق آرایشگاهها منتقل شوند عبارتند از: ایدز (AIDS)- هپاتیت Bو C- عفونت های میکروبی- عفونت های قارچی و ویروسی - بیماری های پوستی از جمله اگزما و سایر حساسیت های پوستی.
نحوه انتقال بیماری ها از طریق آرایشگران:
1-تماس با پیش بند مشترک مشتریان؛
2- شانه های مشترک؛
3- قیچی؛
4- تیغ؛
5- شستن سر و صورت و خشک کردن با یک حوله برای بیش از یک نفر؛
6- کاشتن ناخن و بند انداختن در صورت رعایت نکردن اصول بهداشتی.
نکات بهداشتی هنگام اصلاح
آرایشگران باید پیش از شروع اصلاح، نخ را با الکل ضدعفونی کرده و بعد از پایان کار هم برای کاهش التهاب پوست مشتری، از پماد اکسید روی استفاده کنند. بعد از استفاده هر مشتری، نخ باید عوض شود تا یک نخ با پوست دو صورت تماس نداشته باشد. در غیر این صورت، احتمال انتقال بیماری های پوستی زیاد است. برای مشتریان گذری، آرایشگر باید تعدادی موچین ضد عفونی شده آماده داشته باشد و در طول روز یک موچین را تنها برای یک نفر استفاده کند. در پایان روز نیز همه موچین ها را برای ضدعفونی شدن در الکل قرار دهد.
تمیز بودن سرشویی عامل مهمی در جلوگیری از انتقال بیماری های پوست و مو و بیماری های قارچی است. سرشویی آرایشگاه ها باید پس از هر بار استفاده، شسته و خشک شود در ضمن افرادی که فقط می توانند از یک نوع شامپو استفاده کنند، باید هنگام مراجعه به آرایشگاه حتماً شامپوی خود را همراه داشته باشند. خالکوبی از زمانهای قدیم در تمامی تمدن ها مورد توجه بوده است. در ایران نیز خالکوبی سابقه ای طولانی دارد. تا 50 سال یپش خالکوبی مخصوص پهلوانان و جاهل مآب ها بود و به نسبت بزرگی تصویر انتخاب شده افتخاری برای او محسوب می شد، اما امروزه ورق برگشته و خالکوبی یا به قول امروزی تاتو به عنوان قسمتی از زیبایی برای تمامی اقشار محسوب می شود. هرچند که این کار همیشه مشکلات خود را داشته است. اگر این امر را باور ندارید نگاهی به عفونتهای گوناگون ناشی از خالکوبی داشته باشید.
عفونت یکی از شایعترین مشکلات خالکوبی است. علت این امر ضدعفونی کردن نامناسب و نادرست وسایل تاتو کردن و استفاده از رنگ های آلوده است. تاتو کارها برای این کار یا کم تعلیم دیده اند یا اصلاً تعلیم ندیده اند و بیشتر نمی دانند چطور وسایل خود را بهداشتی نگه دارند تا از انتقال بیماری های خونی مانند هپاتیت یا حتی ایدز جلوگیری کنند. خالکوبی مانند یک زخم باز است یا باید آن را پوشاند و پانسمان کرد یا با استفاده از کرم های آنتی بیوتیک از آن مراقبت کرد تا عفونی نشود و هنگام رفتن زیر تابش آفتاب از کرمهای ضد آفتاب استفاده کرد. توصیه می شود همه پس از انجام خالکوبی حتماً از قرار گرفتن زیر تابش مستقیم آفتاب اجتناب نمایند و از کرمهای ضد آفتاب با حداقل SPF30 بر روی خالکوبی استفاده کنند.
تاتو به عنوان راهی برای انتقال بیماریهای عفونی مانند هپاتیت B، سیفلیس، جذام، سل، سرطان پوست و پسوریازیس یا حتی تغییرات رفتاری شناخته شده است. هپاتیت B بزرگترین خطر هنگام انجام خالکوبی است. ویروس این بیماری براحتی از طریق استفاده از سوزن مشترک تاتو منتقل می شود و فرد را بیمار می کند. خالکوبی کردن همچنین به انتشار ویروس ایدز کمک می کند. دریافت ویروس HIV از طریق تاتو معمول و رایج است، اگر تاتو کارها از اصول کنترل صحیح عفونت تبعیت نکنند این امکان همیشه و بالقوه وجود دارد.
به علاوه تحقیقات نشان داده مردمی که در سالن های تبلیغاتی تاتو، خالکوبی کرده اند 9 بار بیشتر از مردمی که خالکوبی نکرده اند در معرض خطر ابتلا به هپاتیت C می باشند.
هپاتیت C می تواند از طریق تاتو کردن بوسیله سوزن های از قبل استفاده شده توسط مشتریان قبلی و یا رنگ های استفاده شده نقص در تکنیک استرلیزه کردن، مانند امتحان تیزی سوزن با دست و بعد تماس آن دست با پوست کسی که تاتو روی او انجام می شود منتقل شود. اگر فکر می کنید شما در معرض بیماری های HIV، هپاتیت C و یا هپاتیت B قرار گرفته اید حتماً تست مربوط به بیماری خود را انجام داده بعد اقدام به خالکوبی نمایید. در مورد هپاتیت B می توانید واکسن آن را تزریق نمایید.
باید هنگام تاتوکردن حتماً از سوزن های یکبار مصرف آماده و جوهر تازه و نو در ظرف های آماده استفاده شود و از استرلیزه شدن و ضدعفونی شدن وسایل خالکوبی در دستگاه اتوکلاو مطمئن شد. مراقب باشید. در تاتو از سوزن ها و رنگ های مخصوصی استفاده می شود که اگر پس از هربار استفاده عوض و دور ریخته نشوند می توانند عامل انتقال بیماری های خونی و عفونی مانند ایدز و هپاتیت B و C باشند.
انواع خالکوبی بین زنان ایرانی همیشه طرفداران پرو پا قرص داشته و بازار آرایشگاه های زنانه در این زمینه داغ است. هرچند عمل تاتو ندرتاً توسط برخی پزشکان متخصص پوست صورت می گیرد، اما عمدتاً توسط آرایشگران انجام می شود؛ اما انجام این کار توسط این افراد که به طور کلی آموزشی در زمینه استریلیزاسیون ندیده اند امکان انتقال بیماری های عفونی را در آرایشگاه ها بالا می برد.
بهتر است هر مشتری هنگام مراجعه به آرایشگاه حوله خود را هم همراه بیاورد. قیچی پس از هربار استفاده باید با الکل ضدعفونی شود و در پایان هفته نیز در دستگاه اتوکلاو استریل شود. شانه ها هم پس از هر بار استفاده باید شسته و در ظرف محتوی الکل نگهداری شوند.
استفاده از یک پیش بند برای چند مشتری امکان خطر انتقال بیماری های پوست و مو از طریق قسمتی از پیش بند که دور گردن بسته می شود و در ارتباط مستقیم با پوست است وجود دارد. در آرایشگاه های معتبر از چسب های مخصوصی دور گردن استفاده می کنند. به این ترتیب پوست گردن در تماس مستقیم پیش بند نیست. آرایشگران موظف اند پس از هر بار استفاده از کلاه جهت مش آن را با مایع ظرفشویی شسته و با الکل ضدعفونی کنند و برای جلوگیری از چسبناک شدن به آن پودر بزنند. استفاده از فویل برای مش کردن، بهداشتی تر است چون فویل یک بار مصرف بوده و برای مشتری بعدی استفاده نمی شود. اگر پیش از کاشت ناخن آرایشگر از مواد ضد قارچ استفاده نکند و هوای زیر ناخن مصنوعی را خوب نگیرد، فضای میان ناخن فرد و ناخن مصنوعی خالی می ماند و این فضا در اثر تماس با آب می تواند مرکز تجمع قارچ و میکروب شود.
آرایشگاه ها و تخلفات رایج
در حال حاضر، بیشتر آرایشگاه ها تاتو می کنند، محصولات چاقی و لاغری تجویز می کنند و ... که تمام این موارد تخلف پزشکی به حساب می آید. یک آرایشگاه فقط حق دارد درچارچوب وظایفی که از سوی اتحادیه صنف آرایشگران مشخص شده، با توجه به نرخ های تعیین شده اقدام کند. از جمله کارهایی که هم اکنون رواج زیادی در آرایشگاهها یافته، تزریق ژل به لب است. این موضوع موجب متورم شدن لبها می شود و اگر به هر دلیلی موجب عفونت شود، فرد حق شکایت داشته و مدیر آرایشگاه مسئول است. این موضوع درباره تاتوی ابرو هم صادق است. بسیاری از افراد پس از تاتو دچار حساسیت پوستی می شوند و روی ابروی آنها گوشت اضافه در می آید.
آنچه در آرایشگاه باید بدانید و به آن توجه کنید:
1- بهترین راه حفاظت شخص از انتقال بیماری های واگیردار در آرایشگاه ها انتخاب یک آرایشگاه مخصوص و استفاده از تمامی لوازمات شخصی است.
2- استفاده از ساولن برای ضد عفونی وسایل در آرایشگاه جهت پیشگیری از انتقال هپاتیت b و c و ایدز مؤثر نیست.
1- الکل 70 درجه بعد از اینکه وسیله به مدت 15 دقیقه در آن غوطه ور گردید خاصیت ضد عفونی دارد، بنابراین هنگامی که آرایشگاه شلوغ است وسیله مطمئن جهت ضدعفونی نیست.
2- برای ضد عفونی کردن، وسایل فلزی باید حداقل یک دقیقه روی چراغ الکلی قرار گیرند.
3- بهترین راه ضد عفونی کردن وسایل پلاستیکی استفاده از محلول هیپوکلریت سدیم (وایتکس) یک درصد است.
4- بهترین روش ضدعفونی کردن وسایل فلزی استفاده از اتوکلاو است.
5- ترکیبات تجاری حاوی گلوتارآلوئید 2% (مانند سایدکس، راپیدید، و ... ) در مدت 1 تا 2 دقیقه باعث از بین رفتن HIV می شوند.
6- آرایشگر باید در محیط کار از روپوش و ماسک استفاده نمایند.
در آرایشگاه استفاده از هر وسیله نوک تیز یا برنده در کارهایی مانند تاتو، خالکوبی و ... می تواند به راحتی بیماریهایی نظیر هپاتیت B و C و ایدز را انتقال دهد.
منبع:نشریه پیام پزشک، شماره 53