کوهستان توچال با جهت شرقی- غربی در بخش جنوبی رشته کوههای البرز مرکزی و در شمال شهر تهران واقع شده است. دامنه جنوبی توچال مجاور با شهر تهران است و بلندترین نقطه شهر تهران محسوب می‌شود که به «بام تهران» شهرت دارد.
توچال به عنوان بلندترین ارتفاع شمال تهران، از طریق شانه غربی خود که هومند نام دارد و ارتفاع آن 3900 متر می‌باشد، به گردنه شهرستانک و سپس به قله شاه‌نشین بزرگ به ارتفاع 3850 متر متصل می‌شود و از شرق توسط خط الرأسی قوسی شکل، پس از تشکیل قله‌های پیازچال و لزون، از طریق گردنه کوتاه لوپهنه به قله‌های دارآباد ارتباط می‌یابد. قله از طریق جناح شمالی هومند به قله قزقونچال و یال‌های فرعی منطقه آهاربشم و شهرستانک منتهی می‌گردد. این خط الرأس شمال توچال را از طریق قله قلعه دختر و سی‌چال، به گردنه دیزین و سپس به سایر ارتفاعات البرز مرکزی متصل می‌سازد. بلندترین قله کوه توچال، قله توچال نام دارد که 3962 متر ارتفاع دارد و یکی از پرخطرترین قله‌های ایران محسوب می‌شود.
توچال به معنی چال آبگیر و دریاچه کوچک است و چون در مجاورت قله توچال دریاچه‌ای از یخ طبیعی وجود دارد، این کوه به این نام معروف شده است.
قله توچال به دلیل نزدیکی به تهران، همواره شمار زیادی صعودکننده دارد و صعود به آن از مسیرهای مختلفی امکان‌پذیر است اما مناسب‌ترین، عمومی‌ترین و نزدیک‌ترین مسیر صعود به قله از دربند و پناهگاه شیرپلا می‌باشد. صعود زمستانی توچال به واسطه وقوع طوفان‌های غیرمنتظره خطرناک، نیازمند در اختیار داشتن تجهیزات کامل و تجربه کافی می‌باشد. بنابراین مناسب‌ترین زمان برای صعود به قله، ماه‌های اردیبهشت، خرداد، مهر و آبان است. مشهورترین و پر رفت و آمدترین پناهگاه‌ها و جان‌پناه‌های توچال به ترتیب از شرق به غرب عبارتند از دارآباد، کلک‌چال، شروین، شیرپلا، جاه پناه قله توچال، امیری، هتل اوسون، ایستگاه پنجم تله‌کابین، اسپید کمر و پلنگ‌چال که همگی مشرف به تهران می‌باشند.
از دیگر امکانات کوه توچال وجود تله‌کابین، پیست اسکی و هتل توچال می‌باشد.
تله‌کابین توچال دارای سه خط اصلی، سه خط تله‌سی‌یژ و یک خط تله‌اسکی می‌باشد. سه خط اصلی این تله‌کابین نزدیک به 7500 متر طول دارد و از این نظر یکی از طولانی‌ترین خطوط تله‌کابین پیوسته در دنیا به شمار می‌رود. ایستگاه اول این تله‌کابین در ارتفاع 2000 متری از سطح دریا، ایستگاه دوم در ارتفاع 2300 متری از سطح دریا، ایستگاه پنجم در ارتفاع 3000 متری و ایستگاه هفتم در ارتفاع 3700 متری از سطح دریا قرار دارد.
ساخت این تله‌کابین در سال 1353 خورشیدی توسط بهمن باتمانقلیچ و با همکاری شرکت فرانسوی پوما و شرکت اتریشی دوپل مایر آغاز شد و در سال 1357 به پایان رسید.
تله‌کابین توچال در صورت مساعد بودن شرایط جوی همه روزه به جز روزهای شنبه، یک‌شنبه و دوشنبه از ساعت 8 صبح تا 12:30 بعدازظهر (تا تکمیل ظرفیت حدود 3 بعدازظهر) فعال می‌باشد.
هتل توچال مهمان‌پذیری است در ایستگاه هفتم تله‌کابین توچال که نمای آن از چوب بوده و به دامنه شمالی توچال و دامنه جنوبی البرز مرکزی و قله‌های کلون بسته و خلنو، اشراف دارد. این هتل در سال 2003 میلادی تکمیل و راه‌اندازی شد.
