هم دلی، راه کار اجتماعی مقابله با استرس

هم دلی سنگ بنای اخلاق است. انگیزه ها و رفتارهای اخلاقی افراد از پاسخ های هم دلانه ی آن ها نشئت می گیرد. وجود هم دلی در اشخاص باعث تعهد اخلاقی آن ها نسبت به افراد خانواده و دوستان و اطرافیان شان می شود. هر چند در موقعیتی که افراد از لحاظ نسبی، سنی و مکانی به هم نزدیک ترند، تعهدات اخلاقی شان به دلیل وابستگی های هم دلانه ی طبیعی آن ها قوی تر است؛ اما انسان ها نسبت به افراد بیگانه هم، هم دلی می کنند. در موقعیت های پرتنش و حاد اجتماعی، مانند سیل، زلزله، جنگ و قحطی، افراد مختلف حتی با اختلافات فرهنگی و ملیتی و نژادی متفاوت و از فواصل دور به مردمی که حتی آن ها را نمی شناسند، کمک می کنند؛ در واقع، این افراد می توانند خودشان را جای آن ها بگذارند و غم و اندوه آنان را درک کنند. حتی در موقعیت های عادی تر بسیاری از افراد به دیدار بستری شدگان در آسایشگاه ها، کودکان بی سرپرست، بیماران و نیازمندان می روند؛ برای شان هدیه تهیه می کنند و در انجام امور شخصی شان به آن ها یاری می رسانند.
به عقیده ی برخی صاحب نظران، نقص هم دلی، دلیل اصلی شایع ترین مشکلات دنیای معاصر است. مسائل بزرگ و شدیدی مثل جنگ و تروریسم و هم مسائل ریزتری مانند طلاق می توانند در اثر کمبود هم دلی ایجاد شوند. انسان ها وقتی به طور مناسب و کافی با یک دیگر هم دلی نکنند، در سطح روابط خانوادگی دچار تنش های بین فردی جدی مثل مشاجرات شدید، پرخاشگری های کلامی و فیزیکی و طلاق می شوند و در سطوح بالاتر تصمیم به حق کشی، خون ریزی و جنگ می گیرند. کمبود هم دلی در مواردی حتی منجر به استفاده از سلاح های خطرناک شیمیایی و اتمی می گردد. با وجود این که مسائلی مثل توسعه، اقتصاد، تکنولوژی و تنوع فرهنگی و سیاسی، جوامع مختلف را تحت تأثیر قرار داده است، اما هم چنان در موارد بسیاری، هم دلی و تعهدات اخلاقی بر جوامع حکم فرماست.
اگر هم دلی نباشد، داد و ستد جایگزین نوع دوستی می شود و مردم فقط به این مسئله اهمیت می دهند که آن چه پیش آمده چه فایده ای برای آنها خواهد داشت. اما اگر هم دلی بین افراد یک جامعه وجود داشته باشد، مردم بدون توجه به سود و زیان، با روش های مختلف به دیگران کمک می کنند و حتی برای شان مهم نیست دیگران آن ها را بشناسند و از آن ها تقدیر و تشکر کنند. هم دلی می تواند باعث اتحاد افراد یک خانواده، یک جامعه، یک کشور و حتی همه ی کشورهای جهان شود.
منبع مقاله:
رسولیان، مریم، صالحیان، راضیه، (1389)، هم دلی، تهران: چاپ اول1390.