شهر رویدر از توابع بخش رویدر شهرستان بندر خمیر، با مختصات جغرافیایی 55 درجه و 25 دقیقه طول شرقی و 27 درجه و 28 دقیقه عرض شمالی، در 87 کیلومتری شمال غربی بندر خمیر و 140 کیلومتری بندر عباس واقع شده است.
رویدر از غرب به کوه شب، از جنوب به کوه رخ رویدر و از شمال شرقی به کوه گروه بنزی محدود میشود. این شهر از سطح دریا 830 متر ارتفاع دارد و آب و هوای آن در تابستان گرم و در بهار و زمستان مطبوع و معتدل است.رودخانه دایمی رویدر، از میان رویدر عبور میکند.
بنابر منابع محلی، رویدر در حدود 8 قرن قدمت دارد. زیارتگاه های سید حسن و ملک القدوس از قدمت کهن این شهر حکایت دارند.
مردم رویدر به زبان فارسی دری با گویش محلی معروف به لاری سخن میگویند و بیشتر آنان به دلیل رفت و آمد با مناطق عرب نشین به زبان عربی نیز تسلط دارند. آن ها مسلمان و اکثراً پیرو مذهب شافعی هستند، برخی نیز پیرو مذهب شیعه جعفری می باشند.
الگوی معیشت و سکونت
بر اساس نتایج سرشماری سال 1375،روستای رویدر در حدود 4720 نفر جمعیت داشته است که در سال 1385، به 8549 نفر افزیش یافته است.و اقدامات لازم برای شهر شدن رویدر انجام شد و اکنون مردم آن را به عنوان شهر رویدر می شناسند.
اقتصاد شهر رویدر، بر پایه فعالیت های زراعی، دامداری و باغداری استوار شده است. گروه کثیری از مردم در بخش خدمات و امور اداری فعالیت دارند. خرما، انبه، لیمو و سبزیجات مهمترین محصولات زراعی اینجاست. انواع لبنیات مرغوب مانند شیر، دوغ، ماست، کره و روغن محلی به وفور در اینجا تولید میشود. تولید انواع صنایع دستی در رونق اقتصادی رویدر مؤثر است.
رویدر در محدوده ای پای کوهی استقرار یافته و بافت مسکونی متراکمی دارد.چندین محله در کوهپایه و مابقی در میان دشت استقرار دارند. رودخانه دایمی رویدر، رویدر را به دو بخش تقسیم نموده و راه دسترسی دو بخش اصلی از طریق پلی است که بر روی رودخانه احداث شده است.
مصالح به کار رفته در بافت سنتی مسکونی شامل خشت، گل، آجر، تنه و شاخه و برگ درختان نخل و درختان میوه میباشد. در ساخت خانه های جدید از مصالح نوین آجر، سیمان و تیرآهن نیز استفاده شده است. معابر اصلی پهن و آسفالت است و بیشتر کوچه های فرعی آن باریک و پیچ در پیچ هستند.
جاذبه های گردشگری
رویدر بنا به شرایط مساعد اقلیمی، به بهترین مکان تفریحی منطقه به ویژه در فصل زمستان و بهار تبدیل شده است و هر ساله گردشگران بسیاری به آن مراجعه میکنند. از مهمترین جاذبههای طبیعی آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
دره چورستان که در سه کیلومتری رویدر واقع شده و چشم اندازی زیبا و دل انگیز دارد.
تنگه نباب که در امتداد دره چورستان و در 2 کیلومتری رویدر واقع شده، یکی از زیباترین گردشگاههای این منطقه گرمسیری به شمار میرود.
ارتفاعات رخ که همچون دیواری بلند، در حاشیه شهر واقع شدهاند، چشماندازهای شهر را غنا بخشیدهاند. در ایام مختلف سال گردشگران و کوهنوردان بسیاری از مناطق مختلف کشور به اینجا مسافرت و به ارتفاعات رخ صعود میکنند.
ارتفاعات کوه شب از دیگر چشماندازهای جالب توجه رویدر است.
غار تُرُد که در 5 کیلومتری واقع شده، بسیار جالب و مورد توجه کوهنوردان و غارنوردان است.
چشمه آب سرد انجیری و حواشی آن از تفرجگاههای سرسبز و جالب توجه رویدر است. آب این چشمه زلال و گوارا است.
قلعه برج، که قدمت آن به دوره قاجاری میرسد و دو زیارتگاه به نامهای امامزاده سید حسن و ملکالقدوس نیز از اماکن زیارتی است.
از مراسم ویژه مردم رویدر میتوان به مراسم عید فطر، عید قربان، شب چله زمستان، شب چهارشنبه سوری، دعای باران و عروسی های محلی اشاره کرد.
برگزاری مراسم عزاداری در ایام محرم و صفر نیز توسط شیعیان رویدر مرسوم است.
بهرهگیری از موسیقی محلی به ویژه شروه خوانی، با سازهای نی، عود، سرنا، دهل، قرهنی، چنگ و جفتی یدر مراسم شادی و عروسی رایج است.
از رقصهای محلی میتوان به اسب پیرمرد و رقص دستمال بازی اشاره کرد.
مردم رویدر، به ویژه در شبهای زمستان به دامان دشت و طبیعت روی میآورند و از آرامش دلپذیر آن بهره میگیرند. خانههای بسیاری نیز در تپههای اطراف ساخته شده که به عنوان محل اقامت شبانه استفاده میشود و وقف عام شدهاند.
گلابتون دوزی، خوس دوزی، گلدوزی، حصیر بافی، زنبیل بافی، سون بافی و سفالگری، مهمترین صنایع دستی رویدر به شمار میروند.
از سوغاتیهای رویدر میتوان به نان چورک، خرما چنگال، حصیر، زنبیل و دیگر صنایع دستی اشاره کرد
پوشاک اغلب زنان رویدری لباسهای بندری است. زنان از عبای مشکی و یا چادر، برقع، پیراهن و شلوار بندری استفاده میکنند. مردان نیز از کت، شلوار، پیراهن و یا عباهای عربی استفاده میکنند.
از معروفترین غذاهای گردشگرپسند اینجا میتوان به بورَک، قلیه ماهی، کماچ، نان مهیاوه، شله، خورشت زنجبیل و نان محلی چورک اشاره کرد.
دسترسی: رویدر از طریق شمال غرب شهر بندر خمیر با جادهای مناسب و آسفالت قابل دسترسی است.
مردم بخش رویدر اکثریت سنی شافعی مذهب هستند مدرسه علوم دینی سلطان علما رویدر در سال 1373 تاسیس شده است و طلبه های آن از روستاهای اطراف و خود بخش رویدر هستند . و مدرسه علوم دینی خواهران با قدمت 12 سال در حال فعالیت است انجمن سبز بانوان که با همت زنان رویدر تاسیس شده است قریب به 4 سال است که از فعال ترین کانون مذهبی رویدر به شمار می آید که شامل دو مهد کودک جلسات سخنرانی کلاس تجوید و تعلیم قرآن کلاس حدیث و فقه برای بانوان است. انجمن خیریه رویدر که فعالیت های چشم گیری در سال های اخیر دارد که اکثریت اقشار مردم بانی خیر آن هستند از جمله کارمندان آموزش و پرورش و کارمندان شرکت سیمان و خیرین خارج از کشور فعالیت انجمن خیریه به غیر از کمک به خانواده های کم درامد و بیماران کم بذاعت برگذاری جشن های عروسی دسته جمعی جوانان است که در فضای شاد و مذهبی باحضور امام جمعه اهل سنت بندرعباس برگذار می شود که استقبال خوبی از سوی جوانان داشته است. مردم غیور رویدر در ماهای رمضان فعالیت مذهبی خود را دو چندان می کنند و 13 مساجد رویدر با برگذاری نماز تراویح و تهجد و جلسات سخنرانی و حلقه قرآن پذیرای جوانان است. از جمله فعالیت های جوانان در این ماه مبارک تهیه و توزیع سی دی ها و بروشورهای مذهبی، برگزاری مسابقات مختلف مذهبی برگزاری مسابقه فوتبال به نام جام رمضان اشاره کرد.
مردم فهیم و با فرهنگ رویدر که اکثریت تحصیل کرده هستند به اعتقادات مذهبی خود پایبند هستند و انشالله با کوشش مدرسه دینی و انجمن سبز سعی بر بالا بردن فرهنگ مذهبی مردم رویدر و اطراف دارند.