خودرو مورد علاقه شما چیست؟ اصلا هنگام خرید یک خودرو دسته دوم به برگ معاینه فنی نگاه میکنید و یا از آن سر در میآوریم؟ ماشین مورد علاقه بسیاری از ما ایرانیها بستگی به پولی دارد که در جیبمان است، خط و خش کمتری داشته باشد و جستوجو می کنیم که آپشنهای آن چیست.
به گزارش ، ابتکار نوشت: در قشر مرفه کمی اوضاع فرق میکند، هرچند آنها هم تصمیمی برای کاهش آلودگی هوا ندارند و تنها پولی که دارند ناخودآگاه آنها را به سمت خودروهای کم آلاینده میکشاند. این تنها شامل خودروهای شخصی نمیشود بلکه در رابطه با ناوگان حمل و نقل عمومی کشور که زیرمجموعه دولتی دارد نیز شاهد ایجاد آلودگیهای بیشماری هستیم. در آخرین اظهار نظر افشین حبیبزاده در صفحه توییتر خود نوشته است: «همزمان با شروع به کار شهردار تهران: 67 درصد اتوبوس های موجود فرسوده و 17 درصد نیز در آستانه فرسودگی.»
کیفیت ِ کمی!
خودروها در ایران براساس قیمت دسته بندی میشود. یا بیش از 100 میلیون تومان است یا 75 تا 100 میلیون یا 50 تا 75 میلیون یا 25 تا 50 میلیون و یا کمتر از 25 میلیون تومان. این دستهبندی را شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران ارائه داده و براساس آخرین آمار ارائه داده شده 31 خودرو تولیدی و مونتاژ داخل را مورد ارزیابی قرار داده است و با امتیازدهی به آنها سطح کیفی خودروها را بررسی کرده است. در این گزارش که در اردیبهشت ماه امسال ارائه شد اخذ یک «ستاره» برای خودرو به معنی دارا بودن کمترین سطح کیفی خودرو است و با بالا رفتن تعداد ستاره ها خودرو ها سطح کیفی بهتری را دارا هستند. بنابراین گزارش از میان 31 خودرویی که شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران مورد ارزیابی قرار داد تنها 4 خودرو چهار ستاره کیفی را از آن خود کردهاند و نکته جالب توجه این است که بیش از 45 درصد خودروها که شامل 14 خودرو میشود تنها یک ستاره دریافت کردند. آماری که نشان می دهد خودروهای داخلی صلاحیت کافی کیفیت رانندگی را ندارند!
بازار فرسوده تولیدکنندگان داخلی
شرکت سایپا و ایران خودرو به عنوان دو شرکت تولید خودرو داخلی در کشور فعالیت میکند، این که این دو شرکت تا چه اندازه در تامین خودرو موفق بودهاند بحثی جداست اما براساس اطلاعات و البته شواهد این دو شرکت بیش از 87 درصد بازار ایران را در دست دارند و خودروهایی نظیر انواع «پراید» و یا انواع «پژو» زیر نظر این شرکتها تولید میشود. خودروهایی که گفته میشود سهم بالایی در آلودگی هوای کلانشهرها را دارد و هیچگاه از بین نمیروند بلکه در میان اقشار مختلف جامعه دست به دست میشود.
خودرو فرسوده تعریف مشخصی دارد، خودرویی که «سیستم فنربندی، تعلیق و فرمان»، «سیستم موتور و انتقال قدرت»، «سیستم ترمز»، «تجهیزات الکتریکی»، «تزئینات داخلی و خارجی»، «نفوذ آب»، «بدنه»، «رنگ» و «صداهای غیرعادی» مناسب را نداشته باشد، یک خودرو فرسوده محسوب میشود. از مشکلاتی را که خودرو فرسوده برای یک شهر ایجاد میکند میتوان به آلودگی زیست محیطی و روانی اشاره کرد.
بسیاری از کارشناسان ارائه معاینه فنی خودرو در کشور را یک سیستم ناکارآمد میدانند که دلیل بر تایید سلامت خودرو نیست. با این حال هر ساله هزینههای زیادی میشود که خودروها در کشور در حد نرمالی از سلامت باقی بمانند و همین موضوع هزینههای فراوانی را برای صاحبان خودرو نیز به همراه دارد. لازم به ذکر است که عمر خودروها در ایران با توجه به حرکت است، یعنی تا زمانی که خودرو توان حرکت دارد از آن کار کشیده میشود که این خود دامن زدن به آلودگی زیست محیطی است.
این سوای وجود خودروهای مونتاژ است که توسط چند شرکت داخلی در دست مشتری قرار میگیرد.
استهلاک و هزینه بالایی برای ساخت و واردات این خودروها صرف میشود که می توان به آن هزینه تامین قطعات پس از خرابی خودرو را اضافه کرد. حال اینکه واردات خودرو تنها شامل شخصی سواران نمیشود و دولت نیز در جایگاه بالا در این زمینه نقش دارد.
به زودی همه ناوگان عمومی پیر می شوند!
دولت و سازمانهای خصوصی نیز به عنوان بخش عظیمی از ناوگان حمل و نقل عمومی کشور، در زمینه تولید و واردات خودروهای سنگین مانند مینیبوسها، اتوبوسهای درون شهری و برون شهر نقش مهمی را ایفا می کنند. در حال حاضر و به گفته افشین حبیبزاده 67 درصد اتوبوس های در شهر تهران فرسوده است و 17 درصد آن ها در آستانه فرسودگی قرار دارد.
این بدان معنی است که این خودروها نقش پررنگی نیز در آلودگی هوا دارند. براساس اطلاعات موجود اتوبوسهای شهری تنها 2 درصد در آلودگی هوای شهر تهران نقش داشتهاند که این میزان به طور مثال در کلانشهر مشهد نیز کمی کمتر از این عدد است. با این حال با توجه به اینکه در آینده نه چندان دور برشمار اتوبوس ها و سواری های فرسوده دولتی کشور افزوده خواهد شد آیا نباید چارهای در این باره اندیشید؟ هزینههای فراوانی که برای واردات اتوبوسهای چینی میشود که البته آینده نامشخصی دارند، میتواند برای تولیدات داخلی و فاخر هزینه شود تا نه تنها از این ریخت و پاش های جلوگیری شود بلکه با تولید انبوه و تجدید سالانه از میزان آلودگی هوا نیز در کلانشهر ها کاست.