شولای مصیبت
علی خالقی
السلام علیک یا رسول اللّه!
تو را هرگاه مینگریستم، چهرهای شاد و زیبا میدیدم که دخترش را با مهربانی پدرانه، در آغوش میکشید. تو را هر بار که در آستانه ورود یافتم، بانگ «السلام علیکم یا اهل النبوه» سر داده بودی و اهل مدینه را به ارزش اهل خانه متذکر میشدی.
زمان بر اهل خانه میگذرد؛ اما چونان خنجری که بر سینه پر دردشان مینشیند. آه، یا رسول اللّه! حتی دیوارهای کاهگلی من، هیچگاه بانویشان فاطمه علیهاالسلام را این گونه مضطرب و پریشان ندیده بودند و هرگز علی علیهالسلام خیبرشکن را پناه برده به کنج دیوار نیافته بودند. شولای مصیبت بر سر روی مدینه سایه انداخته است.
نگاهها، نگاه دلواپسی و ناامیدی است و از لبها با لرزشی ممتد و بیوقفه، ناله میتراود و آه میجوشد.
حسنین علیهماالسلام ، دار و ندار خویش را در بستر وداع میبینند. این سرو در بستر آرمیده، تمام دار و ندار علی علیهالسلام است؛ چگونه با او وداع کند؟
یا رسول اللّه! برخیز؛ مدینه تو را میخواهد. برخیز که بعد از تو، مرا حرمتی نخواهد بود؛ که تنها تو میدانستی حرمت خانه علی و فاطمه را.
برخیز! که تمام کوچهها سوگند خوردهاند که دیگر دندان تو را نشکنند.
ای بهانه خلقت کاینات! چگونه وداع میکنی با دخترت؛ تو بهتر میدانی که روزهای بعد از تو چقدر سیاه بر روزگار او خواهد گذشت؟ چگونه وداع میکنی با علی علیهالسلام ؛ تو میدانی که بعد از تو حتی سلامش را پاسخ نخواهند داد.
یا رسول اللّه! بگذار از دنیای بعد تو، چیزی نگویم! وصیت شما «ثقلین» بود.
آه...! بگذار چیزی نگویم!
*******
بی شهد نبوت مدینه تبدار است
محمدکاظم بدرالدین
زمزمههای مرثیهگون کوچههای مدینه را یک به یک میپیماید. خویشاوندی نخلهای مدینه با داغ، زجرآورترین تصویر است. از گلوی اندوهگین هر واژه، نیزارهای ماتم میچکد. مسجد از صدای روحنواز گل خالی است.
ضجه در محراب ریشه دوانده است. منبر، در محوطه اشک نشسته است. تمام دقایق بیست و هشتم صفر، خزان است و وجب به وجب مدینه، تبدار این سفر. سینههای پرغم احادیث، برای «قال النبی صلیاللهعلیهوآله وسلم »ها اشک حسرت میریزند.
کنار مولا، چیزی جز غربت نیست. ناگهانی از بیرمقی رخ نموده است. پیرامون زهرا علیهاالسلام ، اندوهی وسیع پا گرفته است؛ آنچنان که هیچ چشمی ندیده است. اشکهای غلطان مدینه با نالههای «ام ابیها»یی همسو شده است.
بیشهد نبوت، روزگاری تلخ، ذائقه دین را پر کرده است. کینهها و لقمهای از خیبر، زهر در شریان دقایق ریخته است. همیشه و در هر مقطعی، همانگونه که پیامبری از صبح میگوید، عدهای از تبار ابوجهلها هستند که با چرکینی شب، خو میگیرند. اما ما، بینگاه رحمتگستر واپسین پیامبر، کدام لحظه را تاب بیاوریم؟
بیصدای عطوفتزای او، به کدام سو پناه بجوییم؟ «اللهُمَّ إنا نَشکُو اِلَیکَ فَقْدَ نَبیِّناً صلیاللهعلیهوآله وسلم »
بیست و هشتم صفر، یعنی ضمیمه شدن عطری بدیع به آسمان، و چه محروم است زمین که فروغ یگانه خود را از دست داده است.
بیست و هشتم صفر، روز سیاهپوشی قبیلههای سادگی و فروتنی است.
چه باید کرد که همیشه پیرو هر داغ، حلیفی جز شکیبایی نیست!
*******
چشمایی که هنوز نگران امت است
عباس محمدی
مرور میکنی خاطرات هزار ساله نوح را، تنهایی آدم را، زخمهای ایوب را و امتحان ابراهیم را. با آمدن آدم علیهالسلام آمدهای و بعد از عیسی علیهالسلام به پیامبری رسیدهای.
فرشتهها صدایت میکنند؛ اما هنوز دلتنگ و نگران امتت هستی.
هرچند اتمام حجت کردهای، هرچند عادلترین نگهبان را بر آنان گماردهای، اما دلشوره اینکه پس از تو چه خواهد شد، رهایت نمیکند.
پیامبری تو...
سبکبار بال میزنی، تا دورتر از دسترس همه پرندهها و فرشتهها. اما چه بهارها و اردیبهشتها در حسرت دیدن تو از راه خواهند آمد، ای بهشتیترین!
پیامبریات باران مهربانی بود که تا دورترین نقطه تشنگی خاک رسید. عطر رسالتت، هوایی بود که همه خاکیان را به هوای نفس کشیدن در دامنه اسلام کشاند.
پس از تو، آوازهای ابوجهل را هیچ حنجرهای صیقل نداد.
به یمن پیامبری تو، زیتونها و انجیرها در برابر نخلها، قرآن تلاوت میکنند و نخلها به رسالت جهانی تو سوگند میخورند.
همه پرندههای جهان، اذان میگویند تا کوهها به امامت تو نماز کنند.
پس از تو چه میتوان گفت از آن همه کلمهای که در صدای سکوت علی علیهالسلام ، پس از تو خاموش ماندند؟ پس از تو، غیر از نفسهای غمگین علی علیهالسلام و اشکهای ناتمام فاطمه علیهاالسلام ، هیچ نفسی به تو نرسید و هیچ اشکی از نام تو سرچشمه نگرفت.
بعد از تو، جز لبخندهای اندوهگین علی علیهالسلام و فاطمه علیهاالسلام ، همه لبخندها به کیسههای زر ختم شد.
چه شبها که فاطمه علیهاالسلام به یاد تو در ماه، با گریه مینگریست و علی علیهالسلام ، با بغض، ستارههای ایوان تاریک مدینه را میشمرد. آه، چه فرصتهای عزیزی که پس از تو، بین غربت برادرت علی علیهالسلام و مسلمانان نامسلمان گم شد!
کاش سلمانها و ابوذرها و... در باران تکثیر میشدند تا خطبههای علی علیهالسلام را عملی کنند! کاش... !
کاش چیزی نپرسی!
لب به سخن گشودی و فرمودی: «نورانیترین شما در روز قیامت، کسی است که آل محمد صلیاللهعلیهوآله وسلم را بیشتر دوست بدارد.» اما باور نمیکنی که امت تو چگونه به وصیت تو عمل کردند. کاش از دستهای گرمی نپرسی که هیچگاه پس از تو، دستهای تنهای علی علیهالسلام را در صبحگاهان غربت نفشرد و هیچ جوابی، پرندههای سلامش را نرسید! کاش از شانه امنی نپرسی که پس از تو هیچ شانهای هق هق گریههای دختر دردانهات را نداشت! کاش از دوستداشتن مپرسی که هیچ خانهای همسایه دوستی مهربانانه آل تو نشد! کاش... !
*******
خداحافظ!
خدیجه پنجی
ماجرای بیکسی زهرا علیهاالسلام از جایی شروع شد که پلکهای تو بر هم آمد. تو، رها و سبکبال از ادای رسالت، آرام، سر بر دامان مهربانی خداوند گذاشتی؛ در ازدحام سلام و تحیت فرشتگان، در هوای معطر جبرئیل، در ترنم صلوات فرشتگان، در احاطه غم و اندوه توامان، در جاودانگی اشک و ماتم من.
مرا به دست قومی میسپاری که بزرگی تو را پاس نداشتند.
به کوچههایی که روزی عبورت را سنگ میزدند.
به خانههایی که دهان به ریشخند و زخم زبان گشودند؛ آنها که روزی رسالت آسمانیات را به سخره گرفتند. جهل مردمان این شهر، قداست خانهام را نشانه گرفته است؛ همان خانه که تو بارها کلون درگاهش را نواختی.
داستان بیکسی زهرا علیهاالسلام از جایی شروع شد که تو پلک بر هم نهادی، هنوز کوچههای مدینه، از عطر نفسهایت معطر بود که... آه، بگذار چیزی نگویم!
داستان بیکسی زهرا علیهاالسلام از جایی شروع شد که تو پلک بر هم نهادی تا شاهد روزگار سخت بعد از خود نباشی. از همان لحظه که شهر، صدایت را نشنید.
از همان لحظه که روزگار، نگاه مهربانت را ندید، روزگار رنج و ملال اهل بیت علیهالسلام آغاز شد.
کجاست آن روزگاران خوش با تو بودن؟ برخیز و دوباره قرآن بخوان!
خداحافظ، ای رحمت فراگیر در پهنه خاک! خداحافظ، سپیده تا همیشه جاری! خداحافظ، نور محض!
خداحافظ، عطر لحظههای بهاری.
خداحافظ، ای مهربانیات تا همیشه جاری!
*******
بیتابتر از ستون حنانه
قنبر علی تابش
امروز، قلبی از تپش باز میماند که نبض هستی با ضربانش میتپید.
امروز، چشمی از چرخش باز میماند که تمام ستارهها از فروغش هستی میگرفت.
امروز، زبانی از تکلم بازمیماند که واژه واژه کلامش، رازهای هستی را کهکشان کهکشان میگشود.
امروز، لبانی از تبسم بازمیماند که لبخندهایش، فرشتگان را لبالب از تسبیح و تقدیس میکرد.
امروز، غمگینترین روز عمر زمین رقم میخورد.
امروز، روح عرشی محمد، فرش کوچک خاک را رهامیکند و به وسعت «لایتناهی» پیوندمیخورد.
این بار، معراج محمد همیشگی است.
بی چشمان فروزان تو، ستارهها از کدام مشرق نورانی الهام بگیرند که تابنده بمانند؟
ای حبیب خدا! بدون زمزمه «قولو لا اله الا اللّه تلفحوا»یت زبان فرشتگان را کدام ترانه، سرشار از تقدیس و تسبیح کند؟
هستی، امروز چقدر دلگیر و محزون است!
گلوی بلال چقدر بغضآلود است!
بغض چندین ساله گلوی ماذنهها را میفشارد.
آینههای حرم مثل چشمان زایران دوردست، پر از اشکاند.
محمد، ای روح بزرگ هستی! قطرهای از دریای هستی خویش را به کام ما هم بچکان! بیعنایت تو در این خاک، سنگ پارهای بیش نیستیم.
*******
همه، همنشین اشک
علی خالقی
خاطرات مسجد، سیاه پوشیده است.
غزل، بیکسی خویش را فریاد میزند.
مدینه در دو بیتیترین نالهها میسوزد.
«تنهایی»، در گوشه دل، زانوی غم بغل کرده است.
از متن دقایق، ضجه فواره میزند.
بر آینه فضیلتها، گردی از اندوه نشسته است.
ماتمی درون نیهای دشت، رخنه کرده است. خانه متصل به وحی، بیتابانه میگرید.
صدای حزن، در و دیوار را آکنده است.
با شیونهای فاطمه علیهاالسلام ، روح بلند آبشارها، تاب و توان خویش را از دست داده است. با نالههای او، دلها افتادهاند به خاک مرثیه.
تاریخ میبیند که داغهای زهرا ادامه دارد.
میبیند که مدتی از گرمی این بستر نمیگذرد که آتشهای بیاجازه، درب خانه این بانو و دلهای ما را به خاکستر مینشانند.
گویا مدینه در میزند و میآید به بالین پیامبر، تا بار دیگر با بوی عشق گره بخورد!
میآید تا از زبان صبح امید، بگوید: حکایات خزان طولانی است؛ اما دستان سبز قرآنت، درخت جاوید زندگی را در دلهای مدینهای، خواهد کاشت.
مدینه اکنون میبیند کنار قامت مهربان پیامبر عطوفت، عطر پرواز پیچیده است. برای مدینه، همه چیز، بر مدار دریغ و افسوس میچرخد.
گویا مدینه میرود و لحظاتی بعد، کاینات را با خود میآورد تا به گریههای «حسنین» اقتدا کنند.
ضایعهای است که همه باید سیر بگریند.
رفتن رسول صلیاللهعلیهوآله وسلم ، پاییزی تلخ را در دفتر دنیا رقم زد.
همه در خویش میسوزند.
از لابهلای گریهها و تصاویر داغ که قطره قطره میچکد، «ملک الموت» نیز دیده میشود که با احترام، نزد ابهت و جلال پیامبر زانو میزند.
بغض هستی شکست
اکرم سادات هاشمیپور
غم، سنگین است و مصیبت، بزرگ. کدام شانه را یارای تحمل این اندوهگران است؟!
کران تا کران، غم پروازت را شبانه گریستند؛ پرندههایی که جان گرفته بودند در دامن سبز نگاهت.
بغض سنگین هستی شکستنی است؛ آنسان که دل فاطمه شکست. نام بلندت، اصالت اسلام است و مقصد ایمان؛ ماناترین نام زمین و زمان.
پر میگیری از آسمان مدینه تا بهشت، به نور سیمایت منور شود.
ای مهربانتر و نازنینتر از بهار! این کاروان غم گرفته را تاب بیتو زیستن نیست.
گامهای سپیدت، پرندهوار، سایه از این همه تنهایی برچیدند تا شکوفا شود، بهشت در ابدیت نور، این همه کبوتربال، این همه پرنده بیدل، نام تو را زمزمه میکنند تا غریبانهترین ثانیههاشان را همدم باشی.
*******
حق با فاطمه علیهاالسلام است
فاطمه نعمتی
وقت آن است که نفس زمان، در اندوه نبود تو حبس شود و کوه، از صدای بلبلان خاموش و دریا، بر سر خود بکوبد؛ آنچنان که نه سنگی بماند و نه ساحلی.
زمین، متبرک قدمهای آشنایی گذشته، شب و روز، خاک بر سر بریزد و سقف امن یتیمان و محرومان، جز آسمان نباشد و شانه مهربانی جز ستارگان خیالی دور، همراه بازی کودکانه نخواهد بود.
پس از تو، دنیا دگرگونهای میشود که فاطمه علیهاالسلام ، هم راز درهای سوخته شود و رود از حسین علیهالسلام سر برگرداند و مردمان، بار امانت الهی را بیاو و تنها بر دوش بکشند و کسی را یارای تحمل این امانت، در دنیای بیدر و پیکر نباشد.
حق با فاطمه علیهاالسلام است که بعد از تو دعای هر روزش رسیدن به تو باشد؛ وقتی به گفته کوثر، اسلام هم آنچنان غریب و تنها بماند که بر تو بگرید.
*******
داغ سترگ
معصومه داوود آبادی
میروی و کوچههای مدینه را به دست شیون و غم میسپاری. ابرها، آسمان را پوشاندهاند و بغضها در گلو مچاله ماندهاند.
پس از تو، خاکستر بیپدری بر سر یتیمان شهر، آوار میشود. ای تکیهگاه استوار ام ابیها! میروی و پس از تو، چشمان فاطمه را رودخانهای همیشه جاری در برمیگیرد. دیگر رایحه سخنانت در جان مسجد و محراب نمیپیچد. دیگر بادها گیسوان عدالتت را بر شانههای زمین نمیگسترند و آفتاب مهربانیات، پنجرههای خسته را نوازش نخواهد کرد.
آن روز که آمدی، نفس در سینه خفاشان حبس شد و آتشکدههای ظلم و نفاق، به خاموشی تن دادند. آن روز که جبرئیل، سرود بعثت در گوشَت خواند، بتهای عظیم جهل شکسته شد و باران یگانهپرستی، سر و روی جهان را شستوشو داد و حالا... حالا که میروی، ماه چون فانوسی بیجان افتاده است و کوهها، قرار از کف داده و فرو ریختهاند.
ای پیامآور روشنی! آیینهها هر روز در نور چهره درخشان تو وضو میگیرند. هفت آسمان، شمهایست از چشمان آبیات. اگر تو نبودی، شاید تا جهان باقی بود، دخترکان معصوم عرب، مفهوم زیستن را در زیر خروارها خاک، از یاد میبردند و هنوز قانون دلهای جاهل حجاز، با شمشیر و خون رقم میخورد.
امین و روشن ضمیر آمدی و در میان آن همه سیاهی، نوید سپیدی و مهر بودی و اکنون که میروی، کبوتران سیاهپوش، آسمان رفتنت را با دلی خونین آکندهاند.
بانوی آبها، سوگ تو را در اشک غوطهور است و مولای نخلها، در عزای کوچت افقهای تاریک را خیره مانده است. ای فرزند کوه و دریا! بزرگیات را به فخر برمیخیزیم و داغ سترگت را در کوچههای بیکسی به گریه مینشینیم.
*******
دق الباب
نزهت بادی
به حرمت حضور فاطمه علیهاالسلام ، آرام، در خانه را میکوبی؛ این بار صدای در زدن ملک الموت، آهنگی دیگر دارد.
به میهمانی رسول آمدهای؛ آمدهای تا او را به معراج ابدی ببری. کمی درنگ کن؛ اینکه با تو سخن میگوید، امین آسمانها و زمین، جبرئیل است.
میدانم که برای تو نیز دشوار است تا زیر باران اشکهای فاطمه علیهاالسلام ، جان نبی را بستانی. میدانم که تو نیز سر به زیر افکندهای تا چشمانت همسو با غم چشمان زهرای اطهر علیهاالسلام نباشد؛ اما گویا چارهای نیست و زمان پر کشیدن محمد صلیاللهعلیهوآله وسلم فرا رسیده است.
برادرم. ملک الموت! میخواهی از کجا آغاز کنی؟ تمامی وجود رسول اللّه در راه حق ذوب شده است، چشمانش، نور خدا را در معراج دیده، زبانش با خدا سخن گفته و کلام او بر آن جاری بوده، قلبش، محل نزول کتاب خدا بوده و پاهایش، راههای آسمانی را بهتر از مسیرهای زمینی پیموده است.
آه چه دشوار است تاب آوردن این لحظه اندوهناک! آیا میدانی بعد از او، با فاطمه عزیزش چه خواهند کرد؟ میدانی این در را که تو بیاذن زهرا علیهاالسلام از آن عبور نکردی، به آتش جهل و کینه خواهند سوزاند و دستان علی مرتضی علیهالسلام را که با دستان رسول صلیاللهعلیهوآله وسلم ، انس دیرینه داشت، به بند خواهند کشانید؟ آیا میدانی پس از رسول خدا، بر پارههای تن او چه خواهد گذشت؟ میدانی که چگونه قامت رعنای فاطمه را به خمیدگی مینشانند و جایگاه بوسههای رسول را به کبودی مینمایند؟
کوچههای مدینه، پس از این برای من هم غریب میشود و اهل بیت رسول اکرم صلیاللهعلیهوآله وسلم از آن هم غریبتر!
نگاه کن که چگونه فاطمه علیهاالسلام با تمام دلتنگیهایش سر به زیر افکنده تا تو در تلاقی چشمهایش، در کارَت درنگ نکنی!
برخیز و جان عزیزترین و مقربترین بنده خدا را بستان! روح محمد صلیاللهعلیهوآله وسلم از ازل، آسمانی بود؛ این چند صباح را هم که بر زمین هبوط کرد، برای هدایت خلق بود و بس!
*******
واپسین سطر پیامبرى
میثم امانى
مردى از دنیا مىرود که دنیا، چشم انتظارش بود تا بیاید و دایره نبوت را در افق باز چشمهایش، به پایان برساند؛ مردى که دنیا چشم انتظارش نشست تا نقطه بگذارد بر انتهاى سطر پیامبرى و نامه رسالت را مُهر بنگارد با نقش نگین خاتمیت.
مردى از دنیا مىرود که آخرت را همچون پنجرهاى دیگر بر نگاههاى بشر گشود، تا بنگرند، تا بدانند که ساحلنشینان دنیا را روزنهاى هست که مىتواند به دریاى آخرت برساندشان؛ مردى که دنیا و آخرت را همچون دو چشم در کنار هم، همچون دو بال براى یک پرنده به تصویر کشید؛ مردى که دستهاى دنیا و آخرت را در دست هم گذاشت.
مردى از دنیا مىرود که انسانها را گره زد به وظیفه خویش؛ مردى که زیر بازوى عقل را گرفت تا برخیزد، مرهم بر زخمهاى معنویت نهاد تا جان بگیرد و ایمان را همچون شعلهاى همواره سوزان، در چراغدان جان و روان آدمى برافروخت تا از تیرگىها نهراسد و در تاریکىها نمیرد.
پیامبر مىرود؛ ولى...
نفسهاى آتشین تو، در کلمه کلمه معجزه جاویدانت تا همیشه زنده است و «کلام» ـ که اعجاز توست ـ هر بار با زبانى دیگر و بیانى دیگر، خوانده مىشود و اوج مىگیرد.
کلام تو که همان کلام الهى است، همچون چشمهاى لایتناهى است و هنوز بر دشتهاى دور و کویر خشک جانهاى مرده نازل مىشود.
هنوز صداى «إِقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذىِ خَلَقَ» است که مىآید و در غارهاى تفکر مشتاقان، نداى عرش را برمىانگیزد.
هنوز صداى «اِقْرَأْ وَ رَبُّکَ الاْءَکْرَم»، دیدگان حقیقت طلب را به خوانش صحیفههاى رحمت فرامىخواند و دستهاى شکرگزار را به نوشتن کتیبههاى تفسیر.
پیامبر خواهد رفت، ولى هر باره هزاران جان تحول یافته مثل پیامبر خواهند آمد و هزاران بار دیگر نغمههاى الهام، دهان به دهان تکثیر خواهد شد.
*******
حقیقت همیشه جارى
پیامبر یک حقیقت جارى است در جریان زمان؛ یک حقیقت جارى که پیامش همیشه نامکرر است و همواره شنیده خواهد شد: در مأذنههاى معنویت، در معابد شرق، در غارهاى تفکر.
حتى در خانههاى طاغوت و در بتکدههاى درون و برون، فریاد توحید شنیده خواهد شد.
پیامبر یک سرمشق تحریفناپذیر است که رنگ و بویش کهنه نخواهد شد.
تا انسان انسان است و تا دنیا، دنیا، به تازگى خویش خواهد ماند و در جوشش سیال فهمها و اندیشهها، خلوص خویش را حفظ خواهد کرد.
پیامبر، یک صداى نامیراست که سکوت شرمگین دروغها و مغالطهها، ارزش آن را کم نخواهد کرد و پرده ناسپاسىها، از حقیقت و راستى آن نخواهد کاست.
پیامبر، یک قرآن به تمام معنى است که در جاهلیت جدید، منادى دعوت به آیههاى تفکر و اندیشیدن است.
*******
تا همیشه وامدار پیامبرىات هستیم
معصومه داوودآبادى
سیاهپوش بیستوهشتمین روز صفر، شانه به شانه آسمان فشرده در ابر مدینه مىگریم.
دستهایم فصل کوچت را چگونه تحریر کند، اى پیامآور زیباترین روزهاى جهان!
دیوارهاى حرا، هنوز طنین نیایشهایت را جار مىزند. خشت خشت کعبه از تو مىگوید؛ از تو که دسیسههاى کفار را به هیچ گرفتى و مصمم و پرشور، ایمانت را فریاد کردى. آفتاب تا ابد چشمان پیامبرىات را وامدار است.
*******
خاتم عشق
یا محمد صلىاللهعلیهوآله ! پنجره در پنجره، باران سوگوارى توست که هواى این حوالى را مىآشوبد.
اى خاتم مهربانى و عشق! اعجاز نگاهت را بر افقهاى پرستاره بسیار دیدهایم و ستاره به دامن، بازگشتهایم.
نامت، بتهاى زمین را به خاک مىافکند. از تو که مىگویم، بادهاى کافر، کلمات روشنت را مسلمان مىشوند.
سلام بر تو که گامهاى مهتابىات شبهاى جهل بشر را به جادههاى راستى کشاند!
*******
در طوفان اندوه
رفتهاى و کوچههاى مدینه، سر بر شانههاى هم مویه مىکنند. تویى که چشمههاى بىشمار، از رد قدمهایت سر برآوردهاند. تویى که آیههاى پیغمبرىات را هیچ کلامى تشبیه نمىتواند.
بزرگوارىات، زبانزد عابران تاریخ است.
اى امین دلهاى دردمند! حالا که رفتهاى، تاروپودمان را طوفان اندوه در هم مىپیچد.
*******
سوگواره
روحالله حبیبیان
ملائک، بر سر و سینهزنان، در اطراف حجره محقر رسول خدا صلىاللهعلیهوآله طواف مىکنند و به فاطمه که غریبانه در گوشهاى اشک مىریزد، تسلیت مىگویند.
حسن و حسین علیهماالسلام ، صورت بر سینه رسول خدا صلىاللهعلیهوآله گذارده، بىاختیار اشک مىریزند.
آن سوتر، على مرتضى علیهالسلام با چشمانى پر اشک، سر رسول خدا صلىاللهعلیهوآله را به دامن گرفته، زیر لب مىگوید: «اِنّا للّهِ وَ اِنّا إِلَیْهِ راجِعُونَ»؛ اى حبیب قلبهاى ما! با رفتنت مصیبتى بر ما وارد شده و چه عظیم است مصیبت تو...!
کوبنده در کیست؟
عربى هستم و مىخواهم با رسول خدا صلىاللهعلیهوآله ملاقات کنم... و این سومین بار بود که همین جواب از پس در، در پاسخ پرسش فاطمه علیهاالسلام که با حزن مىپرسید «کیست در را مىکوبد؟» به گوش مىرسید. زهرا علیهاالسلام مىخواست این بار نیز بیمارى رسول خدا صلىاللهعلیهوآله و حال ناگوارش را یادآور شود و از باز کردن در، امتناع کند؛ صداى رسول خدا صلىاللهعلیهوآله ، لرزه بر اندامش افکند: «زهرا جان! این کوبنده در، برادرم عزرائیل است که براى قبض روح من آمده و او جز این خانه، بر در هیچ خانهاى اذن ورود نمىگیرد...» اشکهاى زهرا علیهاالسلام بىاختیار جارى مىشود؛ در گوشهاى مىنشیند... .
لرزش شانههاى او کافى است تا حسن و حسین علیهماالسلام ، اندوه مادر را دریابند. خود را روى سینه پیامبر مىاندازند و سخت مىگریند.
ـ نه علىجان! ایشان را از روى سینهام برندار که با بودنشان، راحتتر کوچ خواهم کرد.
و چیزى نگذشت که دیگر کلامى از آن دردانه هستى به گوش نرسید.
*******
مدینه؛ غمزدهاى ناگزیر در این داغ
محمدکاظم بدرالدین
رنگ سوگ، لحظات را احاطه کرده است.
دامن قصاید عربى اشکآلود است. این داغ کجا و طاقت تنگ ایام کجا؟
از مدینه مپرس که غمزده و جامهچاک، در گوشهاى نشسته است و ناگزیر است در این اندوه. مدینه، با همه دقیقههایش، به سمت شب مرثیه چرخیده است. امان از قدرت بازوى چرخ! چاره چیست؟ تا بوده همین بوده که بر خاک تیره، رنگ و بوى سفر را نگاشتهاند و این راهى است که ادامه دارد.
*******
زمین، کسى را گم کرده است که...
رقیه ندیرى
زمین، کسى را گم کرده است؛ کسى که رد گامهایش، بهشت را به ارمغان جاى گذاشت و دستهاى بر آسمان برآمدهاش، باران را به خشکسالى خالى مىآورد؛ کسى که بودنش، کابوس را از خواب کائنات سترده بود؛ او که نامش، بر جاهلیت زمین تاخت و فطرتها را به اوج پاکى برد.
محمد صلىاللهعلیهوآله فخر آفرینش بود؛ امین کوچه باغهاى مکه دیروز؛ امانتدار نخلهاى به بار نشسته مدینه امروز.
از خانهها، صداى اندوه مىآید و مردى که مست نیست، راه را بر گریه و شیون مىبندد و دیوانهوار شمشیر مىچرخاند که پیامبر چون موسى علیهالسلام نزد پروردگارش رفته و باز نخواهد گشت. کلمات، بند آمدهاند و مرد مىخروشد و شمشیر مىچرخاند، تا اینکه کسى بر سرش فریاد مىزند: آرام باش. «محمد صلىاللهعلیهوآله پیامبرى است که پیش از او، پیامبرانى آمدهاند و رفتهاند؛ آیا هرگاه بمیرد یا کشته شود، عقبگرد مىکنید؟»
دیگر تردیدى باقى نمانده است و دلى نیست که نسوخته باشد.
على علیهالسلام همچنان چشم به راه مانده است تا کسى فارغ از دنیا، بیاید و او را در امر پیامبر مشایعت کند.
*******
در کلبه احزان فاطمه علیهاالسلام
رزیتا نعمتى
بىتو پژمردم، شکستم، سوختم، اى شیواترین مقدمه نوبهار، اى امینترین مرد قبیله عشق! پس از تو، بوى بیگانه کوچ، قلب فاطمه علیهاالسلام را در سرایى آغشته به عطر خاطراتت، چنان فراگرفت که همسایگان، در هاىهاى روز و شب زهرا علیهاالسلام ، طاقت از کف دادند.
حرا خاموش و کوچههاى بنىهاشم، سیهپوش شدند و کائنات، کلبه احزان و آسمان، اشکریزان شد. خبر در شهر پیچید: مصطفى، همسایه دیوار به دیوار خدا، فخر خلقت، حرمت عالم و نگین خاتم، تا فراسو پر کشید.
بدرود اى چکیده قرآن!
یا رسول اللّه صلىاللهعلیهوآله ! وقتى تو را مرور مىکنم و به واقعه رفتنت مىرسم، چراغهاى واژه خاموش مىشوند؛ آنگاه تو را که بر لب مىآورم، هزار خورشید قیام مىکنند و در تلاطم عشقت، دلم را روشن مىکنند. طبیب دلهاى خسته! اینک لب فرو بسته و زمین را مبتلا به عطشى همیشگى کردهاى.
چه تلخ است ماجراى مبهم انسان که به سرگردانى دنیاى پس از تو مىگرید!
یا رسول اللّه صلىاللهعلیهوآله ، اى چکیده قرآن! آخرین خطبه عشق، غزل رفتن تو بود. اهل زمین تا آمدند به خود برسند، پر کشیدى و نور جمالت را به آسمانها بخشیدى.
بگذار تا بگریم چون ابر در بهاران
کز سنگ ناله خیزد روز وداع یاران
سعدى
*******
واپسین نفسهاى مهربان
سودابه مهیجى
دریاى بىکرانهاى که اینک در بستر آرمیده است و نفسهاى مهربانش به شماره افتادهاند، سالهاى سال، ستونهاى عرش را بر دوش کشیده و عمرى، دلیل هستى بوده است.
خسته است. شاید این لحظههاى در بستر افتادن، قدرى به آغوش آرامش ببرند آن چشمهایى را که هرگز آسودهخاطر نخوابیدهاند؛ چشمهایى که شب تا صبح، به آسمان خیره بود و نگران سرنوشت اهالى خاک، تمام دعاهاى خیرخواهش را به درگاه خدا مىبرد.
... چگونه این همه سال رنج پیامبرى را بر دوش کشیدى و «لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ اَجْرا»، ورد زبانت بود!
چگونه این همه دویدى با گامهایى که لحظهاى نیاسودند و جز مشقت، سرنوشتى نداشتند؟ از مکه به مدینه، از نیمهشبهاى تهجّد به معراج، از خندق به خیبر و اُحد و بدر... از حرا به شعب ابىطالب... چه فرسنگهاى جانفرسایى را پشت سر گذاشتى!
همیشه نگران «امت» بودى
دیگر تمام شد؛ تمام آن روزهاى بىقرارى و شبهاى بىخواب که گمراهىِ مردمِ زمانه، تو را آسودهخاطر نمىگذاشت؛ تو را که در همه لحظهها، براى رونق سفرههایشان و براى خاطر روشناى خانه ذهن و دلشان، خواب و خور نداشتى. دیگر آرام باش که پروردگار، بار سنگین نبوت را از شانههاى پرطاقت این همه سال تو برگرفت و تو، امانت خطیر خویش را به منزل مقصود رساندى.
آه از دل مهربان تو اى رحمةللعالمین که در این واپسین نفسها مدام زیر لب زمزمه مىکنى: امّتى، أمّتى...
*******
رسول اعظم صلیاللهعلیهوآله وسلم
سعیده خلیلنژاد
او مثل چشمه بود که جوشید از کویر
مردی بزرگ مثل درختان سر به زیر
مردی فراتر از همه مردهای مرد
در پاکی و نجابت و ایثار، بینظیر
بار امانتی که خدا داده بود، او
بر دوش میکشید، شجاعانه و دلیر
دلداده خدا و رها گشته از زمین
اینگونه بر تمام جهان میشود امیر
خورشید عمر او که به سمت غروب بود
عمر دوباره یافته در چشمه غدیر
ای تکیهگاه روشن هر عاشق خدا
ای سرپناه محکم خُرد و جوان و پیر
آقا! رسول اعظم ما، ای بزرگمرد!
از ما درود بر تو، تو ای ماه بینظیر!
*******
تا همیشه نوای توحید تو بلند است
میثم امانی
در انتظار رهایی، دل به موجهای زمان سپردهای و جان به دستهای خدا.
چشمهایت در ساحل ملکوت، فرود آمدهاند و دریای خروشان دنیای ما، همچنان در تکاپو است.
یوسف گمگشته قرنهای تاریکی! جهانی گرداگرد نفسهای تو حلقه زدهاند؛ تو هیچگاه از ابلاغ نامههای رسالت خویش، زبان نبستهای. چشمهای تبدارت، هنوز نگران آینده امتاند و نگران حقالناس.
چه بسیارند نامهای بزرگ که به بدنامی رفتهاند! درس تو این بود که زندگی زیبا داشته باشید تا مرگ زیبا داشته باشید. گردونههای تمدن را که در دستهای جهالت بود، به دستهای اخلاق سپردهای، و ما اگر هدایت یافتهایم، به مدد انفاس قدسی توست.
سر بر بالین نهادنات، خاموشی نیست، فراموشی نیست، تازه دارد ندای «لا اله الا اللّه» شنیده میشود و فردا پشت بامهای زمین را روشن خواهد ساخت.
*******
الگوی برگزیده
در جهانی مرده و پژمرده، امید دمیدهای و ریسمانهای قطع شده زمین و آسمان را دوباره گره زدهای تا قلبهای مؤمن، بتوانند به مسافرت عرش بروند و حضور خداوند، هر روز میهمان دلهای شکسته باشد.
در جهانی خسته و پابسته، امید دمیدهای تا برخیزد. عدالت و توحید را که گمشدههای شهر بود، دوباره به میدان حیات برگرداندهای.
تو را برگزیدهاند تا الگوی آدمها باشی در انسانی زیستن و قفلهای خودپرستی را بگشایی با کلیدهای خداپرستی!
گفتی: «مؤمنان با هم برابرند»
سخنت این است که «انما المؤمنون اخوة؛ مؤمنان با هم برادرند.» خدایشان یکی و پدرشان یکی است.
جرقههای شیطان، تنها در سینه کسانی آتش خواهد زد که دل به خدا نسپردهاند؛ بذرهای نفاق، بذرهای نزاع، بذرهای کینه در قلب برادران ایمانی، ریشه نخواهد دوانید. چشمهای هر کسی، مال خود اوست؛ ولی با این همه چشم، به یک چیز مینگرند!
*******
روز سیاهپوشی قبیلههای فروتنی
محمدکاظم بدرالدین
زمزمههای مرثیهگون کوچههای مدینه را یک به یک میپیماید. خویشاوندی نخلهای مدینه با داغ، زجرآورترین تصویر است. از گلوی اندوهگین هر واژه، نیزارهای ماتم میچکد. مسجد از صدای روحنواز گل خالی است. ضجه در محراب ریشه دوانده است. منبر، در محوطه اشک نشسته است. تمام دقایق بیست و هشتم صفر، خزان است و وجب به وجب مدینه، تبدار این سفر. سینههای پرغم احادیث، برای «قال النبی صلیاللهعلیهوآله وسلم »ها اشک حسرت میریزند.
کنار مولا، چیزی جز غربت نیست. ناگهانی از بیرمقی رخ نموده است. پیرامون زهرا علیهاالسلام ، اندوهی وسیع پا گرفته است؛ آنچنان که هیچ چشمی ندیده است. اشکهای غلطان مدینه با نالههای «ام ابیها»یی همسو شده است.
بیشهد نبوت، روزگاری تلخ، ذائقه دین را پر کرده است. کینهها و لقمهای از خیبر، زهر در شریان دقایق ریخته است. همیشه و در هر مقطعی، همانگونه که پیامبری از صبح میگوید، عدهای از تبار ابوجهلها هستند که با چرکینی شب، خو میگیرند. اما ما، بینگاه رحمتگستر واپسین پیامبر، کدام لحظه را تاب بیاوریم؟ بیصدای عطوفتزای او، به کدام سو پناه بجوییم؟ «اللهُمَّ إنا نَشکُو اِلَیکَ فَقْدَ نَبیِّناً صلیاللهعلیهوآله وسلم » بیست و هشتم صفر، یعنی ضمیمه شدن عطری بدیه به آسمان، و چه محروم است زمین که فروغ یگانه خود را از دست داده است.
بیست و هشتم صفر، روز سیاهپوشی قبیلههای سادگی و فروتنی است.
چه باید کرد که همیشه پیرو هر داغ، کلیفی جز شکیبایی نیست!
*******
خدا به خاطر تو آفریده دنیا را
رزیتا نعمتی
کسی مقیم غمانگیز غارها شده بود
که فصل پنجرههایش به عشق وا شده بود
رسید در شب سردی که اهل مکه به خواب
نمازشان همه روزها قضا شده بود
ستارهای که چهل سال نوری از عمرش
رفیق لحظه تنهایی خدا شده بود
و کوچههای دلش غرق تشت خاکستر
ولی همیشه لبش مثل غنچه، وا شده بود
کسی که گرچه ملاقات با خدا میکرد
انیس خنده بازی بچهها شده بود
علی، حسین و حسن، فاطمه؛ چه گلزاری
به زیر سبز عبای دلش به پا شده بود!
برای دیدن او، پای جبرئیل از عرش
به کوچههای غریب مدینه وا شده بود
چقدر از دهن این و آن شنیدم که
همیشه با دل تو، جاهلانه تا شده بود!
خدا به خاطر تو آفریده دنیا را
گمان کنم که خدا عاشق شما بود!
*******
نگران امتت هستی هنوز
عباس محمدی
مرور میکنی خاطرات هزار ساله نوح را، تنهایی آدم را، زخمهای ایوب را و امتحان ابراهیم را. با آمدن آدم علیهالسلام آمدهای و بعد از عیسی علیهالسلام به پیامبری رسیدهای.
فرشتهها صدایت میکنند؛ اما هنوز دلتنگ و نگران امتت هستی.
هرچند اتمام حجت کردهای، هرچند عادلترین نگهبان را بر آنان گماردهای، اما دلشوره اینکه پس از تو چه خواهد شد، رهایت نمیکند.
*******
پیامبری تو...
سبکبار بال میزنی، تا دورتر از دسترس همه پرندهها و فرشتهها. اما چه بهارها و اردیبهشتها در حسرت دیدن تو از راه خواهند آمد، ای بهشتیترین!
پیامبریات باران مهربانی بود که تا دورترین نقطه تشنگی خاک رسید. عطر رسالتت، هوایی بود که همه خاکیان را به هوای نفس کشیدن در دامنه اسلام کشاند.
پس از تو، آوازهای ابوجهل را هیچ حنجرهای صیقل نداد.
به یمن پیامبری تو، زیتونها و انجیرها در برابر نخلها، قرآن تلاوت میکنند و نخلها به رسالت جهانی تو سوگند میخورند.
همه پرندههای جهان، اذان میگویند تا کوهها به امامت تو نماز کنند.
پس از تو
چه میتوان گفت از آن همه کلمهای که در صدای سکوت علی علیهالسلام ، پس از تو خاموش ماندند؟ پس از تو، غیر از نفسهای غمگین علی علیهالسلام و اشکهای ناتمام فاطمه علیهاالسلام ، هیچ نفسی به تو نرسید و هیچ اشکی از نام تو سرچشمه نگرفت.
بعد از تو، جز لبخندهای اندوهگین علی علیهالسلام و فاطمه علیهاالسلام ، همه لبخندها به کیسههای زر ختم شد.
چه شبها که فاطمه علیهاالسلام به یاد تو در ماه، با گریه مینگریست و علی علیهالسلام ، با بغض، ستارههای ایوان تاریک مدینه را میشمرد. آه، چه فرصتهای عزیزی که پس از تو، بین غربت برادرت علی علیهالسلام و مسلمانان نامسلمان گم شد!
کاش سلمانها و ابوذرها و... در باران تکثیر میشدند تا خطبههای علی علیهالسلام را عملی کنند! کاش... !
کاش چیزی نپرسی!
لب به سخن گشودی و فرمودی: «نورانیترین شما در روز قیامت، کسی است که آل محمد صلیاللهعلیهوآله وسلم را بیشتر دوست بدارد.» اما باور نمیکنی که امت تو چگونه به وصیت تو عمل کردند. کاش از دستهای گرمی نپرسی که هیچگاه پس از تو، دستهای تنهای علی علیهالسلام را در صبحگاهان غربت نفشرد و هیچ جوابی، پرندههای سلامش را نرسید! کاش از شانه امنی نپرسی که پس از تو هیچ شانهای هق هق گریههای دختر دردانهات را نداشت! کاش از دوستداشتن مپرسی که هیچ خانهای همسایه دوستی مهربانانه آل تو نشد! کاش... !
*******
واپسین نگرانی
حسین امیری
قلبش آرام بود و مطمئن و ضمیرش شاد. صدای اذان که به گوشش میرسید، بوی همت و مردانگیاش در کوچههای مدینه میپیچید؛ اما چه کسی میداند در عمق نگاه نگرانش، خاطرات شعب ابیطالب بود یا شکستن دندان مبارکش؟ ولی نه، هیچکس، هیچکس از انصار و مهاجرین ندانست که حضرت نگران علی بود.
منبرت هیچ وقت خالی نیست
پیامبر عشقهای زلال، پیامبر آگاهی مردمان خواب، پیامبر محبت به دختران عرب، رسول بخشش دشمنان سنگ دل!
تو میروی؛ اما پس از تو، هیچ منبری خالی نیست. پس از تو، همه، رسول مکارم اخلاقند. پس از تو، همه، رسول مهربانی و گذشتند و منبرت هیچ وقت خالی نیست.
بیتو، مدینه، مدینه نیست
سکوت مدینه، بوی رفتن میدهد. انگار همه دارند میروند! پیش از تو انگار در این شهر زندگی نبود، انگار محبت و مهربانی و همدلی نبود! تو آمدی و نزدیک خانه مستمندی خانه گزیدی؛ مسجدی ساختی برای پرستش و برای همدلی مسلمین با تو. علی آمد، فاطمه آمد و سلمان آمد و ابوذر؛ و پس از تو، همه میروند. بیتو مدینه دیگر مدینه نیست.
چشم مبند! بگذار چشمت نگران امت بماند!
به گلها بگویید به اشک ژاله، رخ بشویند و بلبلان را به نوحهخوانی بخوانید که پیامبر باران، امشب دیگر نمیخندد.
*******
غروب خورشید
شهلا خدیوی
صبحی که داشت آفتاب میزد، چشمانش قرمز شده بود. سایه سرخش، گریههای آب را دنبال میکرد که از پای چشمههای زلال چشمان علی علیهالسلام و زهرا علیهاالسلام میجوشید.
تو پدر امت بودی
ببخش اگر نمیتوانیم باری از غمهایت برداریم و با خیال راحت، بدرقهات کنیم!
تو وقت رفتن هم دست از رسالت برنمیداری. دست به درگاه کبریا گشادهای و با اشکی که پهنای صورتت را پوشانده، شفاعت روسیاهی ما را میکنی... .
رسول خدا صلیاللهعلیهوآله وسلم ! ببخش! خیلیها مثل تو پیامبر بودند؛ اما وقتی عرصه تنگ آمد، یا امتشان را نفرین کردند و یا ترکشان کردند؛ اما تو با تمام جهالتی که ما به خرج دادیم، پدر امت شدی و دست از هدایتمان برنداشتی. تنها ما نبودیم که عزیز شدیم؛ بوی هدایتت در گوش تمام تاریخ پیچیده است... .
*******
واپسین وصیت
حمید باقریان
آفتابی سوزان، بر اندام کویر حجاز، تازیانه میکوبد. در بازگشت از حجةالوداع است که عطر گلهای وصال، در باغ وجود پیامبر صلیاللهعلیهوآله وسلم شکوفا میشود. او با ضمیر زلال و یقین روشن خویش، آهنگ رحیل را میشنود. آنگاه با کلام آسمانی خود، وصیت میکند امت خویش را: «ایها الناس! من پیش از شما میروم و شما در حوض کوثر بر من وارد خواهید شد و از شما سؤال خواهم کرد که چه کردید با «دو چیز گرانبها که در میان شما گذاشتم؛ کتاب خدا و عترت که اهل بیت منند».
آری! روزهای واپسین عمر پیامبر صلیاللهعلیهوآله وسلم است. چند روزی برای همیشه، خورشید عمر خاتمالانبیا محمد مصطفی صلیاللهعلیهوآله وسلم غروب خواهد کرد. شبی آغشته به بوی غربت، فضای شهر را فراخواهد گرفت. هنوز غدیر و بیعت آسمانی محمد صلیاللهعلیهوآله وسلم و علی علیهالسلام در خانه یادها شکوفاست؛ اما دریغ و آه... .
*******
حدیثی از جنس نور
دانش، چراغ راه انسان است در کوچههای تاریک جهالت. علم، راهی است برای رسیدن به قله خرد و دانایی. پیامبر اعظم صلیاللهعلیهوآله وسلم در گنجینه روزگار، مروارید کلام خود را به یادگار گذاشته است تا بهای زندگی ما باشد در جاده زندگی. باشد که خویشتن خویش را دریابیم و خود را دُر یابیم. فرمود: «دانش بیاموزید؛ زیرا یاد گرفتن آن حسنه است و درس گرفتن آن تسبیح است و مباحثه آن جهاد است و یاد دادن آن به کسی که نمیداند، صدقه است».
*******
ز داغ مصطفى
مدینه شد ز داغ مصطفى بیت الحزن امشب
فضاى عالم هستى بود غرق محن امشب
مکن اى آسمان روشن چراغ ماه را کز کین
چراغ لاله شد خاموش در صحن چمن امشب
نه تنها ماتم جان سوز پرچمدار توحید است
که هستى شد سیه پوش امام ممتحن امشب
گهى گریم ز داغ جانگداز حضرت خاتم
گهى نالم چو نى در سوگ فرزندش حسن امشب
فدا شد ناخداى فلک حق در بحر طوفان زا
که شد دریاى دیده در عزایش موج زن امشب
دهد غسل از سرشک دیدگان با زارى و شیون
علىّ بت شکن جسم نبى بت شکن امشب
نمى دانم چه حالى مى کند پیدا امیر عشق
چو مى سازد تن آن جان جانان را کفن امشب
شد از داغ دو ماتم قلب زهرا لاله سان خونین
که در دشت بلا گم کرده یاس و یاسمن امشب
چراغ انجمن آرا شده خاموش و اهل دل
کند روشن چراغ آه در هر انجمن امشب
سرآمد بر همه غم هاست داغ ماتم خاتم
که امّت را برون رفته است روح از ملک تن امشب
شرر زد «حافظى» بر دفتر دل خامه ات کاین سان
که آتش مى زنى بر جان، تو با سوز سخن امشب
(محسن حافظى)
منابع:
ماهنامه اشارات، شماره 48
ماهنامه اشارات، شماره 59
ماهنامه اشارات، شماره 83
ماهنامه اشارات، شماره 94
ماهنامه اشارات، شماره 106
ماهنامه گلبرگ
www.payambarazam.ir
www.shiati.ir
www.hawzah.net