ویروس HIC ویروسی کشنده است که دستگاه ایمنی بدن را ضعیف میکند. علائم اولیه عفونت HIV مانند آنفولانزا هستند و ممکن است در افراد آلوده دیده نشوند. اگر آلودگی به HIV زود تشخیص داده شود، سرعت پیشرفت آن را میتوان از طریق دارو درمانی، تغییرات سبک زندگی و اقدامات مراقبت از خود کاهش داد. این مقاله به ارائه اطلاعاتی درباره علائم این بیماری میپردازد.
خطر پیشرفت عفونت HIV به ایدز در غیاب درمان بسیار بالاست. ولی، در تعداد کمی از افراد پیشرفت بیماری ممکن است بسیار کند باشد یا اتفاق نیافتد. ایدز مرحله پیشرفتهای از عفونت به ویروس HIV است. ویروس به سلولهای دندریتی متصل میشود که آن را از محل عفونت به گرههای لنفی حمل میکنند که پروتئین سطحی ویروسی gp120 به مولکولهای CD4 متصل میشود. پروتئین ویروسی دیگری به نام p24 پوششی در اطراف ماده ژنتیک HIV به وجود میآورد. HIV به سلولهای ایمنی CD4 حمله میکند که سلولهای کلیدی برای مقابله با پاتوژنها و عوامل بیماریزا هستند. مثبت بودن HIV بدین معنا نیست که ایدز دارید.
اگرچه برخی افراد ممکن است سالها پس از آلوده شدن به این ویروس علائمی از خود نشان ندهند ولی، برخی افراد چند روز تا چند هفته پس از قرار گرفتن در معرض ویروس علائمی را از خود نشان میدهند. هنگامی شخص مبتلا به ایدز تشخیص داده میشود که تست HIV مثبت و تعداد سلولهای CD4 کمتر از 200 باشد. محدوده عادی برای سلولهای ایمنی CD4 در افراد سالم 500 تا 1500 سلول به ازای هر میلیمتر مکعب خون است. افت قابل توجه مقدار CD4 فرد را مستعد ابتلا به سرطانها و عفونتهای مختلف میکند.
علائم اولیه
همانطور که گفته شد برخی افراد آلوده ممکن است علائمی نداشته باشند ولی، برخی دیگر بعد از 2 تا 4 هفته یا تا 3 ماه بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس ممکن است با برخی علائم همراه باشند. این فاز از بیماری عفونت HIV اولیه یا سندروم ویروسی حاد نامیده میشود. این اساساً واکنش بدن به تکثیر سریع HIV است. طی این فاز، شخص آلوده به ویروس علائمی مانند علائم آنفولانزا را تجربه میکند. متأسفانه، افراد مبتلا ممکن است فکر کنند آنفولانزا گرفتهاند. طی این فاز، مقدار ویروس در حال گردش در خون بسیار بالاست که احتمال انتقال ویروس را به طور قابل ملاحظهای در مقایسه با فاز بعدی عفونت افزایش میدهد. طی این فاز اگر فرد رابطه جنسی محافظت نشده داشته باشد، خطر انتقال ویروس بسیار بالا خواهد بود. آمار نشان میدهند که یک نفر از هر 5 نفر آلوده به ویروس HIV از بیماری خود بیاطلاع است.
علائم سندروم ویروسی حاد عبارتند از: تب، لرز، عرق شبانه، درد عضلانی، خستگی، سر درد، جوش، گلو درد، زخم دهان، بزرگ شدن گرههای لنفی
در مورد افراد مبتلا به سندروم ویروسی حاد، علائم ممکن است طی چند هفته از بین بروند. بعد از این فاز، فاز بدون علامت یا نهفتگی است که افراد مبتلا به ویروس برای چندین سال علائمی را مشاهده نمیکنند. همه افرادی که در معرض ویروس قرار میگیرند به سندروم ویروسی حاد یا عفونت HIV اولیه مبتلا نمیشوند. در برخی افراد، علائم خاصی وجود ندارد. این افراد عفونت نهفته بالینی دارند که ممکن است برای 8-10 سال یا حتی بیشتر ادامه پیدا کند. البته برخی در این فاز ممکن است گرههای لنفی متورمی داشته باشند. طی این فاز بدون علامت، HIV به سرعت تکثیر میشود و به این ترتیب سلولهای ایمنی را از بین میبرد.
افراد مبتلا به ویروس علائمی را تجربه میکنند چون، دستگاه ایمنی تضعیف میشود. با تخریب دستگاه ایمنی توسط ویروس افراد مبتلا به ویروس دچار عفونتهای خفیف میشوند و علائمی مانند: تب، خستگی، تورم گرههای لنفی، اسهال، کاهش وزن غیر عادی و عطسه و تنگی نفس را تجربه میکنند.
در صورت غیاب درمان، بیماری میتواند طی چند سال به ایدز پیشرفت کند. با ایجاد ایدز، دستگاه ایمنی به شدت صدمه دیده است که خطر ابتلا به عفونتها یا بیماریهایی که افراد سالم را تحت تأثیر قرار نمیدهند افزایش پیدا میکند. علائم و نشانههای برخی از این عفونتها ممکن است بدین صورت باشد: عرق شبانه، لرز، تب برای بیش از 10 روز، عطسه و تنگی نفس، اسهال، حالت تهوع، استفراغ، زخم زبان یا دهان، سر درد، خستگی دائمی و غیر عادی، مشکلات بینایی، کاهش وزن، جوشهای پوستی، کبودی، زخمهای تناسلی، برفک دهان و درد مفاصل
انتقال HIV
ویروس میتواند از طریق رابطه جنسی یا تماس مستقیم با خون آلوده در مورد تزریق خون به دیگران منتقل شود. وجود رفتارهای جنسی پر خطر و یا استفاده از سرنگهای آلوده مشترک میتواند شخص را در معرض خطر بیشتری قرار دهد. رابطه جنسی شایعترین روش انتقال این بیماری است. اگرچه شواهدی مبنی بر انتقال HIV از طریق بزاق وجود ندارد ولی، احتمال تماس با خون از طریق بریدگیها یا زخمهای دهان وجود درد. زن آلوده به این بیماری میتواند ویروس را به جنین خود منتقل کند. اگر مادر طی بارداری از داروهای ضد HIV استفاده کند، خطر انتقال ویروس به بچه میتواند کاهش پیدا کند. اگر زایمان سزارین باشد، خطر ابتلا بیشتر کاهش پیدا میکند. شیردهی نیز میتواند باعث انتقل ویروس از مادر به بچه شود. HIV تنها میتواند از طریق تماس نزدیک با خون یا مایعات خونی آلوده منتقل شود. برخی از راههایی که HIV نمیتواند منتقل شود عبارتند از بغل کردن، تماس با عرق، اشک یا ترشحات دستگاه تنفسی شخص آلوده، استفاده از حوله، لباس خواب، استخر و سونای مشترک و غیره.
درمانی برای HIV وجود ندارد چون، تعداد سلولهای T به افت خود ادامه میدهد و دستگاه ایمنی ضعیفتر و ضعیفتر میشود. افراد مبتلا به ویروس ممکن است به تجربه علائم بالا ادامه دهند و همچنین علائم جدیدی نیز داشته باشند. ولی، دنبال کردن دستورات پزشک میتواند به بهبود وضعیت بیماری و کاهش سرعت پیشرفت HIV به ایدز کمک کند. از انجام رفتارهای پر خطر که خطر انتقال ویروس را افزایش میدهند باید خودداری کرد و اقدامات لازم برای پیشگیری از این بیماری مرگبار باید انجام شود.