فرادید؛ جذام که نوعى بیمارى عفونى مزمن است به وسیله یک باکترى« اسید فاست» (Acid Fast) و میله اى شکل به نام«مایکوباکتریوم لپروسى» ایجاد مى شود. در این نوع از بیمارى بیشتر پوست، اعصاب محیطى، مخاط دستگاه تنفس فوقانى و نیز چشم ها آسیب مى بینند. این بیمارى عفونى به صورت مستقیم از انسانى به انسان دیگر سرایت مى کند. سرایت جذام از یک «شخص درمان نشده» به شخص دیگر از طریق دستگاه تنفسى یا پوست، صورت مى گیرد. اگرچه این سرایت نیاز به دوره تماس طولانى دارد و فقط نسبت کمى از مردم به آن دچار مى شوند. جذام هر دو جنس را در تمام سنین دربرمى گیرد. جذامیان که اغلب احساس طردشدگى و خطرناک بودن مى کنند، احتیاج مبرم و بیشترى به کمک هاى معنوى مردم دارند تا کمک هاى مالى آنها.
چرا که رنج اجتماعى ناشى از این بیمارى به مراتب بیشتر از سایر بیمارى هاى لاعلاج است. به همین جهت یکى از ضرورى ترین اقداماتى که براى امدادرسانى به جذامیان باید انجام گیرد، اطلاع رسانى و شناسایى آنان به سایر افراد جامعه است تا نگاه مردم عامى به این قشر نیازمند تغییر یابد. جذام که طى هزاران سال متمادى، ترس و وحشتى عمیق در دل انسان ها ایجاد کرده، یک بیمارى شناخته شده در تمدن هاى چین، مصر و هندوستان بوده که در کشور ما از آن تحت عنوان خوره یاد مى کرده اند. البته نباید این بیمارى را با امراضى چون زونا و پیسى اشتباه گرفت.متاسفانه جذامیان به این دلیل که تغییر شکل هاى غیرقابل درمان در سیماى ظاهرى آنها ایجاد مى شود و همین طور از بعد اجتماعى این بیمارى غیرقابل علاج، علیل کننده و مسرى قلمداد مى شود، واکنش هاى شدیدى را از سوى جامعه متحمل مى گردند.
در حقیقت این بیماران بیشتر از خود بیمارى، از عکس العمل هاى اجتماعى و طردشدگى در رنج و عذابند.
از مهمترین عوامل ابتلا به جذام را باید فقر دانست که سیستم ایمنى بدن را به شدت کاهش داده و بدن مستعد ابتلا به آن بیمارى مى شود. این فقر احتمالى مى تواند از نظر ویتامین ها و مواد معدنى مورد نیاز بدن باشد و حتى فراتر از آن فقر فرهنگى مثل عدم رعایت بهداشت از دلایل بارز ایجاد این مرض در فرد است. اما کماکان با اهمیت ترین عامل را باید همان فقر غذایى دانست. به همین سبب در کشورها و مناطقى که این محرومیت ها بیشترند، افراد به این عارضه مبتلا مى شوند.
جذامیان ایران در استان هاى خراسان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و آذربایجان شرقى و غربى پراکنده اند و زندگى را با دشوارى هرچه تمام تر سپرى مى کنند. آمارهاى موجود حکایت از شیوع این بیمارى در روستاهاى دوردست دارد و بر طبق آمار شبکه بهداشت تعداد مبتلایان به جذام 3 تا 5 هزار نفر برآورد شده که احتمال مى رود تعداد افراد مبتلا به جذام بیشتر از این باشد. هم اکنون فقط روستاهاى «بصرى» و «سرچنار» به همت «انجمن یاوران جذامیان» هفته اى یک بار از نظر غذاى گرم تامین مى شوند که این امدادرسانى از طریق ماموران شبکه بهداشت و در بیمارستانى واقع در مهاباد انجام مى پذیرد.
مبتلایان به جذام که افرادى عموماً تنها هستند، از نظر غذا و حمایت هاى فردى بسیار در مضیقه اند. از همین روى انجمن نامبرده سعى کرده در تعمیر منازل به آنها یارى رساند و نیز از نظر برنامه هاى تفریحى آنان را پوشش دهد، چرا که این افراد به لحاظ موقعیتى که دارند، تاکنون از منطقه سکونت خود بیرون نرفته اند. از دیگر اقدامات انجمن یاوران جذامیان مى توان به اشتغالزایى براى فرزندان جذامیان اشاره کرد. براى نمونه وسایلى چون دارقالى و چرخ خیاطى براى آنها مهیا کرده تا مشغول به کار شوند.
در ضمن جهت شناسایى و آشنایى هرچه بیشتر عموم مردم با افراد مبتلا به جذام، تورهایى براى بازدید از جذامیان مشغول به فعالیت هستند که با وجود آن تورها، بیماران جذامى علاوه بر آنکه حمایت مالى مى شوند، تصور غلط مردم از این بیمارى نیز به طور کامل از بین مى رود.در سال 1991 از سوى سازمان بهداشت جهانى (WHO) طى قطعنامه اى طرح حذف جذام به عنوان یک مشکل بهداشتى تا سال 2000 مطرح شد و خوشبختانه توسعه این بیمارى به کمک این طرح در جهان کنترل شده و در حال نابودى است.