سرویس سبک زندگی فردا: اموات و کسانى که دستشان از این عالم خاکى کوتاه گشته، سخت در انتظارند که هدیه‌اى براى آنها از سوى دوستان و بستگانشان فرستاده شود و هیچ هدیه‌اى شادى بخش‌تر از طلب آمرزش براى آنان نیست. در ادامه این یادداشت را به نقل از تبیان بخوانید.
استغفار بهترین هدیه و برترین سوغاتى براى مردگان است که همچون نسیم خنک و دلپذیرى، در صحرایى سوزان و بى آب و علف، بر پیکر خسته انسانى از پا افتاده مى‌وزد و روحى تازه به او مى‌بخشد. طلب آمرزش براى گناهانِ اموات به سان آب سرد و گوارایى است که جگرِ سوخته لب تشنگان را مرهم مى‌بخشد و جان از دست رفته آنان را به ایشان باز مى‌گرداند.
خواندن قرآن و اهدای ثواب آن به اموات، پاداش بسیار دارد: خصوصاً در شب‌های جمعه.
در شب‌های جمعه به خواندن سوره یاسین، واقعه، جمعه، کهف و اسراء و ... ثواب زیاد دارد. در این زمینه می‌توانید به مفاتیح الجنان، اعمال شب جمعه مراجعه فرمایید.
در قرآن کریم نیز در باب طلب غفران این چنین آمده است؛ رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ وَ لِلْمُوْمِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ: ای پروردگار ما، مرا و پدر و مادرم و همه مومنان را در روز شمار بیامرز.
توجه‌تان را به چند نکته در باب این آیه جلب می‌کنیم:
کلمه‌ى «والد» تنها به پدر واقعى گفته مى‌شود، ولى کلمه‌ى «أب» به غیر پدر از جمله به عمو و پدرزن نیز گفته مى‌شود. چون والدین ابراهیم مومن بودند، لذا در این آیه حضرت ابراهیم به والدین خود دعا می‌کند، ولى در آیات دیگر که کلمه‌ى «أب» بکار رفته و مراد عموى ابراهیم است، به دلیل مشرک بودن او، حضرت از او بیزارى می‌جوید.
1- تکرار کلمه‌ى «ربّ» در آغاز دعاهاى حضرت ابراهیم، نشانه تأثیر آن دراستجابت دعا و یا یکى از آداب آن است. «ربّ اجعلنى»
2- در دعا هم به خود توجّه کنید، «واجنبنى، واجعلنى، واغفرلى» و هم به دیگران. «وبنّى، ومن ذریتى، و لوالدى وللمومنین»
3- انسان، هم باید به فکر نسل قبل باشد، «ولوالدىّ وللمومنین » و هم به فکر نسل بعد. «و من ذریّتى»
4- در دعا، بستگان انسان بر دیگران مقدّمند. «ولوالدى و للمومنین»
5- در دعا، به فکر قیامت خود، فرزندان و جامعه باشید. «یوم یقوم الحساب»
در روایات نیز بیان شده که برای اموات از هر چیز بهتر و مفیدتر صدقه، احسان به فقرا، انجام کار نیک و اهدای ثواب آن برای مردگان است.
در روایتی رسول گرامی اسلام (صلی الله و علیه وآله) فرمودند: «صدقه حرارت قبرها را از بین می‌برد» (میزان الحکمه، ماده صدقه، شماره 10342)
استحباب قرائت قرآن برای اموات
در خصوص اثبات استحباب قرائت قرآن برای اموات دو نوع دلیل می‌توان بیان کرد: نوع اول روایاتی که به صورت کلی بیان می‌کند به یاد اموات و گذشتگان باشید و آنها از کارهای نیک شما بهره می‌برند؛ و روشن است که قرائت قرآن یکی از کارهای نیک و پسندیده است.
در این مورد روایاتی وجود دارد که به بعضی اشاره می‌شود:
1. از پیامبر اکرم (صلی الله و علیه وآله) نقل شده است: «مردگانتان را که در قبرها آرمیده‌اند از یاد نبرید. مردگان شما امید احسان شما را دارند. مردگان شما زندانی هستند و به کارهای نیک شما رغبت دارند. آنها خود، قدرت انجام کاری را ندارند، شما صدقه و دعائی به آنها هدیه کنید.» [یزدی، شیخ حسن بن علی، انوار الهدایة، ص 115]
2. حضرت امام صادق (علیه السلام) می فرمایند:«مرده به خاطر طلب رحمت و آمرزشی که برای او می‌شود شادمان می‌گردد، همانگونه که زنده بوسیله هدیه‌ای که به او می‌دهند، خوشحال می‌گردد.» [محجة البیضاء، ج 8، ص 292]
دست دوم روایاتی است که آثار قرائت قرآن برای اموات را بیان می‌کند؛ مانند این روایت: حضرت امام رضا (علیه السلام) فرمودند: «هر که قبر مومنی را زیارت کند و در کنار آن هفت مرتبه إنّا انزلناه بخواند، خداوند او را با صاحب قبر می آمرزد.» [مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج 79، ص 169]
هدایای ما برای اموات چه تأثیری دارد؟
در باب اثرات هدایا و اعمال نیکی که به اموات هدیه می‌شود، توجه شما را به این داستان جلب می‌کنیم:
مرحوم محدث زاده نقل کرده است: وقتی که پدرم در نجف اشرف فوت کردند، ما چیزی نداشتیم که برای آن مرحوم احسان و اطعام بدهیم، من و برادرم قرار گذاشتیم که بعدازظهر هر پنجشنبه به نوبت هر کدام یک کاسه با یک کوزه آب سرد برداریم و در صحن حضرت امیرالمومنین(علیه السلام) به زوار آن حضرت آب بدهیم و ثوابش را نثار پدر کنیم تا بدین وسیله احسانی به پدرمان کرده باشیم. مدتی این کار را انجام دادیم تا اینکه یک شب جمعه پدرم را در خواب دیدم که به سویم می‌آید ولی زبانش از دهانش آویزان است و رنگش پریده و حال پریشانی دارد، من باعجله از او استقبال کردم و جویای حالش شدم. گفت: فرزندم از تشنگی ناراحتم. عرض کردم: پدر جان الآن می روم و برایت آب می‌آورم. ایشان فرمود: من از آن آب کوزه صحن حضرت امیرالمومنین (علیه السلام) می‌خواهم، در این هنگام بیدار شدم. آن روز که جمعه بود برادرم را ملاقات کردم و پرسیدم دیروز آب به زوار دادی؟ گفت: متأسفانه مسامحه کردم و آب ندادم، من خواب شب گذشته را برایش نقل کردم و او بسیار ناراحت شد. (با اقتباس و ویراست از کتاب شگفتی‌های برزخ)
در روایتی از پیامبر(صلی الله و علیه وآله) نقل شده است: مردگانتان را که در قبرها آرمیده‌اند از یاد نبرید. مردگان شما امید احسان شما را دارند. مردگان شما زندانى هستند و به کارهاى نیک شما رغبت دارند. آنها خود، قدرت انجام کارى ندارند، شما صدقه و دعائى به آنها هدیه کنید. (الحکم الزاهرة با ترجمه انصارى، ص 232)
کلام آخر
مولای متقیان علی علیه السلام می‌فرمایند: اگر می‌دانستیم با هم بودنمان چقدر محدود است، محبتمان نسبت به هم نامحدود می‌شد.
کاش می‌دانستیم هر آن امکان دارد برای ما هم آخر دنیا باشه (نقطه سر خط)....
