به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی خبرگزاری میزان، روز 10 دسامبر به عنوان روز جهانی حقوق بشر در تقویمهای بین المللی ثبت شده است، ولی باید دید که پس از گذشت سالیان دراز از تصویب قانون حقوق بشر با توجه تعاریف غربی، این قوانین به چه میزانی توانسته اند، در جهت حفظ حقوق انسانها موثر باشند.
از زمان شکل گیری جوامع بشری و زندگی انسانها در کنار یکدیگر برای حفظ انسجام میان یکدیگر و همچنین پیشرفت روز افزون جوامع، انسانها مجموعهای از بایدها و نبایدها را برای خود تعریف کردند تا باید رعایت و احترام به آنها به تعالی برسند که به مجموع این قوانین و بایدها و نبایدها اصطلاحا "حقوق بشر" گفته میشود. ولی با گذشت زمان و نقض آشکار این حقوق در جای جای جهان توسط برخی کشورهای مدعی در جوامع بین المللی، این سوال در ذهن ایجاد میگردد که این قوانین چطور توانایی مقالبه با این موارد را ندارند؟
در ابتدا باید تعریف حقوق بشر را به طور دقیق بررسی کرد.
حقوق بشر اسلامی یا غربی؟!
برای درک صحیح تفاوت نگرش غربی و اسلامی به موضوع "حقوق بشر" میبایستی به ضرورت تعریف دو مفهوم انسان و حقوق در این دو مکتب توجه نمود. چرا که در نگاه اومانیسم غربی انسان موجودی مادی و دارای نیازهای مادی جداگانه از اطراف و به غیر از خود است حال آنکه انسان در اندیشه اسلامی، خلیفه خدا روی زمین و دارای ابعاد مادی و معنوی است و تعریف حقوق نیز بر اساس این دو نگرش متفاوت به انسان شکل گرفته است. در اسلام و سیره پیامبر اکرم (ص) و همچنین سخنان و رفتار امامان بسیار به موضوع حقوق انسانها اهمیت داده شده است. به عنوان مثال میتوان به جایگاه عدل در اندیشه و سیره عملی امام علی (ع) فارغ از ملاحظات مذهبی، نژادی و فرقهای و تلاش این امام بزرگوار در جهت اجرای عدالت که سرانجام به شهادت ایشان انجامید، اشاره کرد و به جد میتوان گفت که تنها هدف و انگیزه ایشان از پذیرش حکومت نیز صرفاً احقاق حق و اعمال تعهد الهی حاکمان بر استیفای حق مظلومان بوده است.
کشتار و شکنجه مردم فلسطین توسط نظامیان رژیم صهیونیستی
با گشتی در فضای مجازی و مطالعه برخی دانشنامهها که خاستگاه غربی دارند، خواهیم دید که آنها ابتدای تصمیم کشورها بر وضع حقوق بشر را بعد از جنگ جهانی دوم و وقوع هولوکاست که در واقع دروغ و بهانهای بزرگ و ساخته و پرداخته استعمارگران برای ادامه تلاشهای استعمارطلبانه شان در جهت زیر پا گذاشتن حقوق ملتها است، میدادند و تاکید دارند این موضوع باعث اتخاد چنین تصمیمی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد شده است. حال آنکه به دلیل تفاوت خاستگاه حقوق بشر اسلامی و غربی که نوع اول از دین مبین اسلام سرچشمه گرفته و دومی ساخته و پرداختهاستعمارگران است و در برهههای زمانی مختلف در جهت نیل به اهداف آنها تغییر جهت میدهد، همیشه مورد اختلاف بوده است و امروزه به ابزاری برای باج خواهی در دست استعمارگران علیه کشورهایی که اغلب با اهداف آنها همسو نیستند تبدیل شده است. از این رو تبیین جایگاه و مبانی حقوق بشر و نقد عملکردها، فاصله بین حقوق بشر غربی با حقوق بشر اسلامی، واقعیت این مدل را روشن خواهد کرد.
کشتار مردم یمن توسط عربستان سعودی
تکیه گاه اصلی تمام موضوعات حقوق بشری چه در نگاه اسلام و چه از دید غربیها، انسان است و از آن جهت که تعریف این واژه در لغت و همچنین در عمل متفاوت است، طبیعتا حقوقی هم که برای انسان قائل هستند نیز متفاوت خواهد بود. آیت الله جوادی آملی در مقالهای تفاوتهای حقوق بشر از دید اسلام و غرب، درباره غفلت از رابطه انسان و جهان آفرینش در اعلامیه حقوق بشر مینویسد: مکتبهای غیر الهی نتوانسته اند رابطه انسان و جهان آفرینش را به درستی ارزیابی کنند. این مکتبها غافل از آنند که انسان گاه با برخی از کارهایش رابطه خویش را با جهان تیره میکند و گاه نیز وضع جهان را به سامان میآورد. این غفلت سبب شده است که قانونگذاران بین المللی برای رفع آلودگیهای مادی، احساس مسئولیت کنند، اما بر آلودگیهای حقیقی جهان چشم بر بندند؛ آلودگیهایی که حاصل سیاهکاریها و گناهان خود انسانند. بدین ترتیب، «اعلامیه جهانی حقوق بشر» برای آلودگی محیط زیست و حتی اعماق دریاها دل میسوزاند - که البته این، به جای خود شایسته است -، ولی تاثیر رفتار سوء انسان را در جهان نادیده میگیرد. قرآن کریم همواره به ما هشدار میدهد که به این رابطه عمیق انسان با جهان، هوشیارانه توجه کنیم:" اگر مردم در راه درست پایداری کنند، ایشان را از بارانی سرشار بهره مند میسازیم. (سوره جن، آیه 16) " این پیوند میان پدیدههای آفرینش و رفتار آدمی، از سوی آنان که دیده حق بین ندارند، قابل درک نیست. این رابطه در همه شریعتهای الهی مورد عنایت خدا است، اما قانونگذاران بین المللی که بعضا مدعی پیروی از کتابهای آسمانی اند، از این پیوند، سراسر غافل مانده اند و به همین سبب، نتوانسته اند در تدوین مواد حقوقی، به گونهای تدبیر کنند که تیرگیهای حقیقی جهان را روشنی بخشند و آلودگیهای پایدار را از پیکر هستی بشویند.
استعمارگران بزرگترین ناقضان حقوق بشر
بسیار واضح است که موضوعات حقوق بشری که امروزه توسط کشورهای استعمارگر مصادره شده است، اهرمی سیاسی برای اعمال فشار به کشورهای مستقلی شده است که در مقابل امپریالیسم جهانی و نظام سرمایه داری ایستادهاند و تنها در جهت رهایی خود تلاش میکنند بلکه مردمان مظلوم دیگر کشورها را نیز در این مسیر یاری میدهند و این اقدام طبیعتا به طبع استعمارگران خوش نمیآید.
شلیک ناو آمریکایی به هواپیمای جمهوری اسلامی ایران در آبهای خلیج فارس
آنچه مردم آزادیخواه جهان را به حقوق بشر غربی به شدت بدبین کرده است، رفتارهایی است که مدعیان این مدل از حقوق بشر از خود نشان داده اند. امروزه آیا کشتن مردم مظلوم یمن توسط عربستان سعودی که یکی از بزرگترین دست نشاندگان و خریدار سلاحهای آمریکا است، ناقض حقوق بشر نیست؟ آیا انهدام هواپیمای مسافربری ایران بر فراز خلیج فارس، توسط ناو آمریکا و سپس اهدای مدال افتخار به فرمانده قاتل آن، نقض حقوق بشر محسوب نمیشود؟ آیا کشتن و آواره ساختن مسلمانان میانمار توسط دولت و بوداییان متعصب که تحت حمایت صهیونیستها و دولت آمریکا هستند، نقض حقوق بشر نیست؟ تا به امروز نزدیک به 70 سال است که مردم مظلوم فلسطین تحت فشارهای رژیم غاصب صهیونیست مجبور به ترک سرزمینخود هستند و بعد از این مدت، دولت آمریکا نه تنها به این استعمار پایان نمیدهد بلکه بیش از پیش از آن حمایت کرده و پایتخت آنها را نیز به قبله اول مسلمین جهان منتقل میکند تا فشارها را بر مردم فلسطین بیشتر کند و آنها را با کشتار و شکنجه وادار به ترک سرزمین مادری خود سازد که این موضوع خود بزرگترین مورد نقض حقوق بشر، یعنی سلب حق حیات و آرامش است. اینها تنها گوشهای از نقض حقوق بشر، توسط مدعیان حقوق بشر غربی است.
انسان به طور ذاتی و پیوسته شیفته عدالت و آزادگی بوده و دراین مسیر در هر دورهای به فراخور زمان اقدامی انجام داده است. حفظ حقوق بنیادین بشر و مصون ماندن انسان که خلیفه الهی در روی زمین است، آرمانی ستودنی است که به سندی کامل و جامعتر و به مجریان پاک تری نیاز دارد.
منبع: ستاد حقوق بشر